Wczoraj pisaliśmy o tym, że Komisja Nadzoru Finansowego planuje uruchomić kampanię informacyjną, dotyczącą ryzyka inwestycji w kryptowaluty. Kampania ma ruszyć dopiero za kilka miesięcy, ale już dziś KNF zaserwował jej przedsmak w postaci ostrzeżenia dotyczącego projektów ICO.
W związku z gwałtownym wzrostem popularności procesów Initial Token Offerings (ITOs) lub też Initial Coin Offerings (ICOs), które polegają na pozyskiwaniu środków, w celu finansowania określonych projektów, Komisja Nadzoru Finansowego postanowiła ostrzec potencjalnych zainteresowanych tymi procesami, że dokonywanie inwestycji w tokeny, w ramach ICOs, jest wysoce ryzykowne.
„ (…) KNF zwraca uwagę potencjalnych inwestorów, jak również podmiotów zainteresowanych realizacją tego typu projektów, na specyficzne oraz istotne ryzyka związane z ICOs. Potencjalni nabywcy powinni zdawać sobie w szczególności sprawę z możliwości utraty całości zainwestowanego kapitału oraz możliwego braku ochrony prawnej.” – czytamy w komunikacie KNF.
KNF wskazuje, że podmioty realizujące ICOs podczas pozyskiwania środków posługują się Internetem oraz mediami społecznościowymi. Coraz częściej zdarza się, że w promocję tych projektów angażowane są osoby ze świata sportu i show biznesu (w Polsce głośny okazał się przypadek DasCoina, który jednak nie należy do rzeczywistych kryptowalut, z jakimi związane są procesy ICO – w promocję ostatniego eventu DasCoina zaangażowani byli m.in. Maciej Dowbor, Krzysztof Ibisz i inne gwiazdy, które, jak się później okazało, w niektórych przypadkach nawet nie zdawały sobie z tego sprawy).
Komisja Nadzoru Finansowego przedstawia następującą definicję ICO:
ICOs są nowym sposobem pozyskiwania środków w sposób publiczny, z zastosowaniem tzw. tokenów lub monet (dalej zwane łącznie tokenami). Poprzez zakup tokena nabywca uzyskuje określone uprawnienia. Poszczególne ICOs w zakresie parametrów i dawanych uprawnień mogą znacząco różnić się od siebie, co oznacza, że to z jakimi konkretnie uprawnieniami wiąże się nabycie tokenów w ramach danego ICOs nie jest w żaden sposób wystandaryzowane. Bardzo często token przypomina voucher płatniczy, gdyż wartością oferowaną przy wykupie tokena przez jego wystawcę jest produkt lub usługa przez niego świadczona. Powstanie lub rozwój produktu czy usługi ma zostać zapewnione ze środków uzyskanych z ICOs. Niektóre z tokenów nadają prawa dotyczące przedsiębiorstwa, które są odzwierciedleniem praw akcjonariusza, takich jak dywidenda czy prawo głosu. Zdarza się, że nie reprezentują one dobra o mierzalnej wartości.
Komisja wskazuje również, że w wielu przypadkach produkty w ramach ICOs nabywane są w zamian za określoną kryptowalutę. Za przykład podaje tutaj dwie najbardziej popularne - Bitcoin, Ether.
W kontekście ryzyka związanego z inwestycją w ICO, Komisja przedstawia pięć jego rodzajów:
- Przestrzeń nieregulowana, podatna na oszustwa lub inne nieprawidłowości.
W zależności od struktury ICO, mogą one nie być obejmowane przez obowiązujące regulacje (co wiąże się z brakiem wcześniej wspominanej ochrony). Dodatkowo, procesy ICO mogą być wykorzystywane do działalności nieuczciwej lub nielegalnej. KNF zwraca uwagę na kilka przykładów ICO, które zostały zidentyfikowane jako oszustwa. Nie można również wykluczyć, że są one wykorzystywane w celu prania brudnych pieniędzy.
„Wobec braku gwarancji wynikających z regulacji prawnych, inwestorzy powinni być bardzo dobrze zorientowani co do statusu podmiotu oferującego tokeny, treści i skutków umowy, którą zawierają nabywając token” – pisze KNF.
- Wysokie ryzyko utraty części lub całości zainwestowanych środków.
Znacząca większość ofert ICO dotyczy projektów będących na bardzo początkowym etapie rozwoju. Takie przedsięwzięcia obarczone są niezwykle wysokim ryzykiem porażki. Problemem jest to, że niektóre z tokenów/monet mogą być wykorzystane jedynie w celu skorzystania z usługi/produktu rozwijanego przez emitenta. Nie jednak gwarancja, że projekt ten zostanie doprowadzony do końca, a nawet w takim przypadku produkt lub usługa z nim połączona może być związana ze znacznie mniejszymi benefitami w stosunku do zainwestowanego kapitału.
- Brak informacji, nieadekwatna dokumentacja.
Informacje dla inwestorów, np. zawarte w tzw. white papers, w większości są „niezweryfikowane, niekompletne, niewyważone lub nawet wprowadzające w błąd”. Zazwyczaj przedstawiają potencjalne korzyści, ale nie ryzyko związane z projektem. Sposób ich prezentacji bywa nieodpowiedni i praktycznie niemożliwy do zrozumienia przy braku zaawansowanej wiedzy technicznej i ekonomicznej.. Z tego względu, inwestorzy mogą dokonać inwestycji, która nie jest zgodna z ich oczekiwaniami i tolerancją ryzyka.
- Brak możliwości „wyjścia” z inwestycji oraz bardzo wysoka zmienność wartości.
KNF zwraca uwagę, że nie wszystkie monety lub tokeny są wymienialne na giełdach kryptowalut. W takich przypadkach inwestorzy mogą nie mieć możliwości wymiany swoich tokenów lub monet na tradycyjne waluty. Z kolei w przypadku dostępności handlu tokenami i monetami na giełdach, ich cena może podlegać ekstremalnym wahaniom.
„Wiele z tych platform obrotu jest bowiem nieregulowana i podatna na manipulowanie ceną lub inne nieuczciwe działania. Oznacza to, że nabywcy tokenów mogą mieć przez dłuższy czas ograniczoną możliwość sprzedaży tokena po godziwej cenie.” – dodaje KNF.
- Wady zastosowanej technologii.
Komisja zwraca uwagę na to, że technologia zastosowana do tworzenia i rozpowszechniania tokenów (DLT/Blockchain) oraz jej konkretna implementacja jest obecnie technologią nieprzetestowaną w wystarczającym stopniu. Kod lub programy, służące do tworzenia, transferu lub przechowywania monet i tekoenów, mogą zawierać błędy. To stwarza ryzyko dla inwestorów ze względu na np. brak dostępu do monet/tokenów lub ich kradzież. Kolejnym ryzykiem jest możliwość wystąpienia problemów ze sprawnym i bezpiecznym funkcjonowaniem technologii w momentach dużego natężenia aktywności uczestników w sieci tworzonej z wykorzystaniem DLT/Blockchain.
Komunikat KNF jest zbieżny z tym, który w ubiegłym tygodniu wydał Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) w sprawie ryzyka związanego z procesami ICO. Oświadczenia lub ostrzeżenia w tej sprawie wydawały również organy nadzoru innych państw, w tym: USA, Kanady, Brazylii, Australii, Singapuru, Hong Kongu, Japonii, Chin, Wielkiej Brytanii, Nieniec, Francji, Szwajcarii, Belgii, Holandii.
