Z dwudziestej trzeciej lekcji dowiesz się co wpływa na masę transakcji w bitcoinie i w jaki sposób przekłada się to na wysokość opłaty transakcyjnej. Artykuł i nagranie to część naszego nowego cyklu video o intrygującej nazwie Kurs Bitcoina od Zera, w którym po kolei od najprostszych zagadnień, do tych coraz trudniejszych, dowiesz się tego jak działa bitcoin i inne kryptowaluty, w jaki sposób z nich korzystać oraz jakimi prawami rządzi się ten młody i pasjonujący rynek. Na kurs zaprasza Darek Dziduch.
Prowizje transakcyjne w bitcoinie
Jak wiesz z poprzedniej lekcji, za wykonanie transakcji w sieci BTC trzeba zapłacić prowizję.
Jest to wynagrodzenie dla górników, którzy dołączają naszą transakcję do bloku transakcyjnego, który później zostaje dołączony do sieci blockchain.
W ramach przypomnienia: w sieci bitcoina panuje całkowita dowolność w kwestii opłat transakcyjnych. Jako użytkownicy możemy ustawić taką wysokość prowizji, jaka nam się tylko podoba. Co więcej opłaty transakcyjne są dobrowolne, więc możemy nie zapłacić nic, ale wtedy nasza transakcja niemal na pewno nie zostanie dołączona do bloku transakcyjnego i tym samym zatwierdzona przez górników.
W praktyce, im wyższa opłata transakcyjna, tym większy priorytet naszej transakcji i szansa na to, że zostanie ona dołączona do najbliższego bloku.
Jak ustalić prowizję transakcyjną w bitcoinie?
Optymalna wysokość opłaty transakcyjnej, czyli taka, która nie jest za wysoka, ani za niska, tylko zgodna z tym jak szybko chcemy potwierdzić naszą transakcję, jest dynamiczna i zależy od aktualnej sytuacji w sieci. A konkretnie od tego jak dużo osób w danym momencie również chce wykonać transakcję. Im więcej transakcji oczekujących na zatwierdzenie, tym większe średnie opłaty transakcyjne. Wynika to z ograniczonej skalowalności sieci bitcoina.
Ale więcej na ten temat znajdziesz w 22 odcinku kursu.
Od czego zależy wysokość prowizji transakcyjnych w bitcoinie?
Wysokość opłaty transakcyjnej w bitcoinie oblicza się na podstawie najważniejszego parametru - wielkości transakcji, wyrażonej w bajtach. Samą opłatę określa się w liczbie satoshi na pojedynczy bajt transakcji. Czyli, jeśli ustawiamy opłatę transakcyjną na 10 sat/bajt, a transakcja będzie ważyć 250 bajtów (tyle mniej więcej waży przeciętna transakcja), to opłata wyniesie 2500 satoshi, jak wspominałem w poprzedniej lekcji.
Od czego zależy wielkość transakcji w bitcoinie?
Ponieważ sieć bitcoina działa w modelu nazywanym UTXO, na masę pojedynczej transakcji istotny wpływ ma liczba wejść (inputów), odnoszących się do poprzednich transakcji, w których wcześniej przesłano BTC na nasz adres. Im więcej inputów w danej transakcji, tym większy będzie jej rozmiar.
Załóżmy dwie sytuacje: w obu przypadkach posiadamy 1 BTC na portfelu. W pierwszym z nich dostaliśmy go w ramach pojedynczej transakcji (ktoś po prostu wysłał nam 1 BTC). W drugiej, na przestrzeni kilku miesięcy, dostawaliśmy różne mniejsze wpłaty, które łącznie składają się na 1 BTC. Teraz, gdy chcemy przesłać dalej 1 BTC, to w pierwszej sytuacji masa naszej transakcji będzie znacznie mniejsza niż w przypadku drugiej, dlatego że ta druga będzie składać się z wielu inputów i jej rozmiar będzie znacznie większy. Stąd też, mimo tego że w obu przypadkach wysyłamy 1 BTC, za drugą transakcję zapłacimy zauważalnie więcej.
Liczba wejść i wyjść w pojedynczej transakcji teoretycznie nie jest ograniczona, ale kiedyś rozmiar pojedynczej transakcji miał limit 100 KB. Od ponad dwóch lat również ten limit masy transakcji jest również zniesiony.
Oprócz tego, ważnym czynnikiem wpływającym na rozmiar transakcji jest liczba wyjść (czyli outputów), która określa do ilu osobnych adresów wysyłamy środki. Jeżeli wysyłamy je do jednego nadawcy, to transakcja będzie mieć dwa outputy: jeden do nadawcy, a drugi do naszego adresu, na który zostanie wysłana reszta z transakcji (tzw. change address). Oczywiście, jeżeli wysyłamy wszystkie środki z naszego adresu, to transakcja będzie mieć jeden output.
Oprócz liczby wejść i wyjść na masę transakcji wpływa również poziom skomplikowania skryptu, ale na tym nie będziemy się skupiać, gdyż jest to zbyt specjalistyczna wiedza. W BTC można zaprogramować różne rodzaje transakcji, np. multisignature, które są znacznie bardziej skomplikowane niż typowy skrypt P2PKH pay to pubkey hash.
Jak obliczyć masę transakcji?
Pojedyncze wejście waży 148 bajtów (ze wzgl. na obecnośc podpisów), zaś pojedyncze wyjście zaledwie 34 bajty. Żeby obliczyć masę transakcji, trzeba więc pomnożyć liczbę wejść przez 148 oraz liczbę wyjść przez 34, a do tego dodać 10, wynikające z samej konstrukcji transakcji. Uzyskamy wtedy przybliżony rozmiar naszej transakcji.
Oczywiście, nie musimy liczyć wejść i wyjść samodzielnie, a potem to mnożyć, bo robi to za nas portfel. Większość walletów na podstawie bieżącej sytuacji w sieci proponuje też optymalną stawkę satoshi za bajt w transakcji.
To, jaka opłata transakcyjna została ustalona określana jest za pomocą różnicy pomiędzy całkowitą wartością wejść, a całkowitą wartością wyjść. Mówiąc prościej, wartość wyjść jest niższa od wartości wejść i ta różnica to właśnie wysokość opłaty transakcyjnej. Proste.
Można ją również prześledzić w eksploratorze bloków po wpisaniu ID transakcji. Eksploratory obliczają to za nas.
