Kształt sankcji nakładanych na Rosję jest dynamicznym procesem i w trakcie kolejnych dni przybierają nowy kształt. Przybierają one także coraz silniejszy charakter, ponieważ kraje Zachodu są coraz bardziej zdeterminowane do ekonomicznej i finansowej izolacji Rosji, nawet jeśli będzie się to wiązało z wyższym kosztem, m.in. w postaci wyższych cen surowców, czy ograniczeń w ich dostawach.
Koszt ten jest niezbędny do uniezależniania się od Rosji, która stała się nieprzewidywalnym partnerem. Wydaje się, iż zrozumiały to też kraje, które do tej pory starały się łagodzić nakładane na Rosję sankcje, pozostawiając przestrzeń na utrzymanie relacji handlowych.
Przegląd sankcji nałożonych przez USA, Unię Europejską i Wielką Brytanię
• Odcięcie wybranych rosyjskich banków od systemu SWIFT
• Zamrożenie rezerw walutowych Banku Rosji
• Zakaz współpracy z rosyjskimi bankami – VTB, Otkritie, Sovkombank, Novikombank.
• Odcięcie od finansowania największych rosyjskich przedsiębiorstw państwowych – m.in. AlfaBank, Credit Bank of Moscow, Gazprom, Rostelecom, RusHydro, Alrosa, Sovcomflot, and Russian Railways, oraz Sberbank, Gazprombank, Russian Agricultural Bank, Gazprom Neft, Transneft.
• Ograniczenia w eksporcie produktów wysokiej technologii
• Sankcje osobowe.
• Zamknięcie przestrzeni powietrznej dla rosyjskich samolotów.
• Zakaz pozyskiwania finansowania rosyjskich firm na rynku brytyjskim.
• Wyłączenie Rosji z wybranych instytucji międzynarodowych (Rada Europy).
Nasza opinia:
Sankcje nałożone na Rosję w wyniki napaści Rosji na Ukrainę są wyraźnie silniejsze niż po aneksji Krymu. Ostatnie dni pokazały determinację krajów Zachodu do silnego osłabienia rosyjskiej gospodarki i możliwości finansowania działań militarnych. Niewątpliwe spowodują one silne pogorszenie kondycji gospodarczej i głęboką recesję w Rosji. Ich skutkiem już teraz jest załamanie kursu rosyjskiej waluty, a w konsekwencji silny wzrost inflacji. W celu obrony kursu rubla rosyjski bank centralny podwyższył dziś stopy procentowe do 20%.
Sankcje finansowe ograniczą dostęp rosyjskich firm do rynków finansowych m.in. w Europie i USA, a możliwe wsparcie Chin, które nie potępiły ataku Rosji na Ukrainę, tylko częściowo może złagodzić ich wpływ na rosyjską gospodarkę. Wydaje się prawdopodobne, iż chińskie firmy wesprą rosyjskich partnerów w zakresie handlu i dostępu do finansowania w zakresie na jaki pozwolą na to sankcje krajów Zachodu.
Katalog sankcji nie został jeszcze wyczerpany
Najbardziej dotkliwą opcją byłaby rezygnacja z zakupu ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla przez partnerów z Europy. Utrata znacznej części wpływów ze sprzedaży surowców silnie dotknęłaby rosyjski budżet i rosyjską gospodarkę. Popyt na węglowodory z Rosji zwiększą zapewne Chiny, ale wydaje się, że ubytek popytu będzie zbyt duży, aby przekierować go do Chin, szczególnie, że wydobywany jest z innych złóż, a dodatkowo Rosja może nie chcieć być w pełni uzależniona od jednego odbiorcy. Decyzja o wstrzymaniu zakupów ropy i gazu przez państwa europejskie będzie bolesna także dla krajów Europy, ponieważ wiązać się będzie ze wzrostem cen surowców energetycznych, a także przejściowymi zaburzeniami w ich dostawach. Koszt ten jednak akceptowalny do poniesienia w celu osłabienia Rosji, uniezależnienia się do nieprzewidywalnego partnera, a przede wszystkim budowy pokoju w Europie.
