W styczniu 2023 weszła w życie dyrektywa o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD), zwiększająca zakres odpowiedzialności firm w wymiarze ESG, tj. środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego. Dyrektywa wprowadza szereg zmian w raportowaniu informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem, m.in.: 1) poszerza zakres firm objętych raportowaniem – obowiązek raportowania będą mieć nie tylko spółki interesu publicznego zatrudniające pow. 500 pracowników (zgodnie z wcześniej obowiązującą dyrektywą NFRD), ale też wszystkie duże firmy niepodlegające NFRD (od 2025) oraz giełdowe MŚP (od 2026); 2) wprowadza jednolite standardy raportowania ESRS; 3) nakłada obowiązek sporządzenia audytu sprawozdań; 4) istotnie poszerza zakres wymaganych informacji.
Raportowanie zrównoważonego rozwoju zgodnie z CSRD ma opierać się na nowych, jednolitych standardach ESRS. Komisja Europejska ma opublikować przed końcem sierpnia 2023 pierwszy pakiet standardów (2 przekrojowych i 10 tematycznych). Będą one stosowane już w raportach za 2024 (dot. spółek podlegających obecnie dyrektywie NFRD). W dalszej kolejności mają zostać przyjęte standardy sektorowe (w pierwszej kolejności dla sektorów o wysokim ryzyku dla zrównoważonego rozwoju, tj. rolnictwo, górnictwo węgla, branża wydobywcza, branża rafineryjna, energetyka, transport lądowy, motoryzacja, branża spożywcza, branża odzieżowa), a także uproszczone standardy dla MŚP.
W raporcie przedstawiamy konstrukcję bazowych standardów ESRS, ze wskazaniem branż, w których poszczególne obszary tematyczne raportowania mogą mieć większe znaczenie. W naszej ocenie szczególnie dużym wyzwaniem dla polskich firm może być sprostanie wymogom dotyczącym zmian klimatu (ze względu na wysoką emisyjność i stosunkowo wysoką energochłonność polskiej gospodarki na tle gospodarek unijnych), bioróżnorodności (ze względu na ograniczone doświadczenia w określaniu zależności pomiędzy działalnością przedsiębiorstw a bioróżnorodnością) oraz gospodarki obiegu zamkniętego (ze względu na opóźnienia we wdrażaniu niektórych przepisów unijnych do polskiego prawa, a także konieczność transformacji modeli biznesowych w oparciu o zasady cyrkularności). Kwestie związane z gospodarką wodną, a także w obszarze zanieczyszczeń, wydają się mniejszym wyzwaniem.
Szacujemy, że nowe zasady raportowania zrównoważonego rozwoju mogą objąć ponad 4 tys. spółek w Polsce, w tym blisko 200 giełdowych i średnich MŚP, podczas gdy w 2022 raporty niefinansowe opublikowało jedynie 150 największych spółek notowanych na GPW. CSRD podkreśla znaczenie zrównoważonego podejścia w całym łańcuchu wartości przedsiębiorstw i wymaga prezentowania informacji dotyczących nie tylko samego podmiotu, ale też jego dostawców oraz odbiorców, dlatego też pośrednio konieczność realizacji działań obniżających negatywny wpływ na otoczenie (i ich dokumentowania) dotknie znacznie większą grupę podmiotów, szczególnie mniejszych firm będących dostawcami przedsiębiorstw objętych obowiązkiem raportowania.
Zobowiązanie do osiągnięcia neutralności klimatycznej przez UE w 2050 wiąże się z koniecznością podążania w kierunku zrównoważonego rozwoju przez przedsiębiorstwa. Wiele polskich firm jest już na tej drodze i z powodzeniem wdraża rozwiązania minimalizujące negatywny wpływ działalności na otoczenie. Nowe zasady raportowania należy w naszej ocenie postrzegać nie tylko przez pryzmat obowiązków regulacyjnych, ale również szans na umocnienie pozycji rynkowej przedsiębiorstw.
**Materiał pochodzi z raportu PKOBP:Monitoring Branżowy - Raportowanie ESG w świetle dyrektywy CSRD, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:
