W lutym udało się dojść do porozumienia pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią w sprawie pozostania tego kraju w strukturach wspólnoty europejskiej. Udało się odwlec w czasie problem Brexit-u, który może doprowadzić do opuszczenia Unii przez kolejne państw i ostatecznie doprowadzić do rozpadu tak długo budowanej wspólnoty. Aktualnie Europa przejmuje się szczególnie kwestią kryzysu migracyjnego, ponieważ kolejne tysiące imigrantów wędrują do krajów Europy Zachodniej. Istnieją jednak wciąż inne poważne problemy, które zagrażają jej integralności. Do najważniejszych możemy zaliczyć Grecję, która od rozpoczęcia kryzysu w finansach publicznych, nadal boryka się z poważnymi problemami.
Początek kryzysu w sektorze finansów publicznych w Europie
Ogłoszenie wielkości deficytu finansowego Grecji w październiku 2009 roku rozpoczęło kryzys w finansach publicznych w całej Europie. Państwo z Półwyspu Apenińskiego poważnie ucierpiało z powodu różnego rodzaju oszustw i manipulacji statystycznych, które w tym czasie ujrzały światło dzienne.
Wykres 1. Wysokość długu publicznego w Grecji
Źródło: raport MFW o sytuacji fiskalnej (Fiscal Monitor), kwiecień 2014 r.
Początkowo grecki rząd próbował ratować sytuację poprzez zakrojone na szeroką skalę ograniczenia w zakresie wydatków budżetowych, ale okazały się one niewystarczające. Ponadto powodowały wzrost niepokoju wśród społeczeństwa. Rozruchy społeczne, jakie wystąpiły w Grecji, pokazały światu, a szczególnie Europie, jak dalece niebezpieczny może być nadchodzący kryzys zadłużenia.
Grecji nie udałoby się pokonać narosłych problemów, gdyby została z nimi pozostawiona sama. Ze względu na jej funkcjonowanie w strukturach Wspólnotowych, kraje Unii Europejskiej opracowały specjalne pogramy pomocowe (głównie chodziło tutaj o przekazanie środków finansowych, aby Grecja nie utraciła swojej płynności finansowej), które miały wprowadzić w życie głębokie działania oszczędnościowe, aby pomóc wyjść jej z głębokich problemów zadłużenia.
Na początku 2010 roku, światowe agencje ratingowe obniżyły Grecji poziom ratingów, przez co musiała ona przyjąć pakiet pomocowy, skierowany od połączonych sił Unii Europejskiej i Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Kwota pomocy opiewała na wartość 110 miliardów euro. Ceną za uzyskanie wsparcia finansowego była konieczność przeprowadzenia głębokich reform strukturalnych. Z perspektywy czasu widać, że zaplanowane zamiary były bardzo trudne do realizacji. Było to uwarunkowane głębokimi problemami społecznymi, ponieważ greckie społeczeństwo było mocno przywiązane do finansowania ze strony pomocy społecznej i nie chciało zmieniać swojego nastawiania. Problemem była także przerośnięta struktura administracji publicznej, słaby rynek pracy oraz powszechnie występująca "szara strefa".
Pogorszenie się sytuacji makroekonomicznej w Grecji
W połowie 2011 sytuacja w Grecji znów zaczęła się poważnie komplikować. Wartość jej długu publicznego wzrosła do poziomu 157.7%. Ludność stawała się coraz mniej skłonna do wprowadzania kolejnych reform. W tym czasie powstał nawet plan, aby ogłosić częściowe bankructwo Grecji, ale ostatecznie bardzo szybko porzucono te myśli. Upadek państwa należącego do strefy euro mógłby spowodować wielkie negatywne konsekwencje dla całej Unii Europejskiej. Chęć przedłużenia funkcjonowania strefy euro, spowodowała konieczność przygotowania następnej transzy pomocy finansowej dla greckiego państwa.
Kolejny pakiet antykryzysowy dla Grecji obejmował:
- redukcję jej długu o 50%;
- zobowiązanie się Międzynarodowego Funduszu Walutowego oraz Unii Walutowej do przekazania kolejnej pożyczki w wysokości 100 miliardów euro;
- nakaz kontroli sprawowany przez Komisje Europejską, która na bieżąco będzie nadzorować przebieg implementowanych reform gospodarczych.
Przyjęty przez Grecję pakiet pomocowy nie rozwiązywał wszystkich jej problemów. Władze dalej musiały przeprowadzać kolejne istotne reformy, aby doprowadzić do ograniczenia wielkość wydatków, na bieżąco finansować zobowiązania wynikające z obsługi długu i nie powiększać poziomu aktualnego deficytu budżetowego. Wszystkie te działania okazywały sie jednak niewystarczające.
Grecja wciąż potrzebowała dużej ilości środków finansowych. Obecnie wprowadzone programy pomocowe nie wystarczały i dlatego w 2012 roku przygotowany został już III program, który opiewał na kwotę 164,5 miliardów euro.
Zmiana partii rządzącej - do głosu dochodzi partia Syriza
W styczniu 2015 roku zmienił się układ sił w greckim parlamencie. Do władzy doszła lewicowa partia Syriza, z powodu wielkiego niezadowolenia greckich obywateli, którzy narzekali na bardzo duże uciążliwości z powodu wprowadzenia, zakrojonych na szeroką skalę, planów oszczędnościowych. Partia ta początkowo opowiadała się za błyskawicznym zerwaniem współpracy z Trojką, ale ostatecznie i tak została zmuszona do dużych ustępstw w kwestii swoich postulatów wyborczych.
Partia Syriza nie rządziła długo. W wyniku wewnątrzpartyjnych przepychanek premier Aleksis Tsipras podał się do dymisji. Udało mu się jednak ponownie wygrać wybory a jego partia została największym ugrupowaniem w greckim parlamencie. Na swoim pierwszym posiedzeniu nowy premier, uroczyście ogłosił, że uda mu się wyciągnąć Grecję z obecnego kryzysu do 2019 roku. Ponadto zapowiedział, że w bardzo szybkim tempie wprowadzi nowe regulacje odnośnie trzeciego pakietu pomocowego. Miało to na celu uspokojenie atmosfery międzynarodowej, podgrzanej w wyniku narastania niepokoju w Grecji.
Tsipras możliwość osiągnięcia swoich obietnic upatruje w kolejnym procesie restrukturyzacji greckiego długu oraz w zapewnieniu należytej płynności greckim bankom. Wierzy, że restrukturyzacja długu przyczyni się do zwiększenia wiarygodności Grecji na arenie międzynarodowej, a przez to jego kraj stanie się na nowo atrakcyjny dla zagranicznych inwestorów.
Podsumowanie
Lekiem dla Grecji mogłaby być nadwyżka budżetowa. W takiej sytuacji zahamowany by został rozrost długu publicznego a zaoszczędzone środki mogłyby być przeznaczone na rozwój dodatkowych inwestycji w kraju lub na spłacanie obecnego długu. W aktualnej sytuacji wydaje się jednak, że bardzo trudno będzie Grecji wypracować nadwyżkę.
Bez zmiany w polityce pomocowej dla Grecji nie uda się uratować tego kraju przed kryzysem zadłużenia. Bieżące działania odwlekły wszystko w czasie, niebezpieczeństwo jednak nadal występuje. Organizacje próbujące pomóc Grecji powinny zatem zmierzać ku temu, aby zmienić politykę pomocą dla Grecji i znaleźć nowe i lepsze rozwiązania. Jeżeli bowiem nie uda się rozwiązać tego problemu może być świadkami wyjścia Grecji ze struktur Unii Europejskiej, a to w rezultacie może spowodować jej szybki rozpad.
Komentarze
Sortuj według: Najistotniejsze
Nie ma jeszcze komentarzy. Skomentuj jako pierwszy i rozpocznij dyskusję