Wygląda na to, że konsensus decydentów z EBC będzie się (bardzo) powoli przesuwał w kierunku stanowiska jastrzębi. Może to być zapowiedzią umocnienia euro w perspektywie średnioterminowej. Rynki już od dłuższego czasu czekają na sygnał odwrócenia kierunku polityki pieniężnej przez EBC. Czy tym razem bank centralny znów spóźni się z podwyżkami?
Przypomnijmy, że 9 marca EBC po raz kolejny postanowił nie zmieniać nastawienia polityki pieniężnej, pomimo tego, że inflacja w strefie euro wzrosła do poziomu 2,0%. Cel inflacyjny EBC to 'poniżej, ale blisko poziomu 2,0%'. Teoretycznie nadszedł więc czas na schładzanie gospodarki, by nie pozwolić inflacji wymknąć się spod kontroli. Teoretycznie, bo EBC wciąż zaznacza, że wzrost inflacji w ostatnich miesiącach wynikał głównie z efektu bazy w cenach ropy naftowej i obecnie ma wyhamować.
Polityka EBC zbyt akomodacyjna?
Trzeba mimo wszystko przyznać, że obecnie polityka pieniężna EBC jest dużo bardziej akomodacyjna niż w czasie, gdy ostatni raz wskaźniki ogólnej inflacji wskazywały wzrost cen o 2,0% r/r. Było to na przełomie lat 2012/13. Inflacja bazowa była wtedy wyższa, bo kształtowała się w okolicach 1,3-1,5% (aktualnie 0,9%). Gospodarka wymagała jednak większej stymulacji niż obecnie - wtedy obserwowaliśmy ujemną dynamikę PKB w ujęciu kwartalnym i rocznym. Z kolei w IV kwartale 2016 roku wzrost gospodarczy wyniósł 0,4% k/k i 1,7% r/r. Na przełomie lat 2012/13 stopa depozytowa kształtowała się na poziomie 0,0%, a refinansowa na poziomie 0,75%. Teraz to odpowiednio -0,4% i 0,0%. Dodatkowo, obecnie EBC prowadzi program luzowania ilościowego, którego w tamtym okresie nie było.
Choć wydawałoby się, że warunki gospodarcze wskazują, że nastawienie polityki pieniężnej mogłoby być mniej akomodacyjne, to EBC wciąż zwleka z zacieśnianiem polityki. Co więcej, w ostatnim oświadczeniu znalazło się stwierdzenie, że zmian w poziomie stóp procentowych należy spodziewać się dopiero 'po dłuższym czasie po zakończeniu programu QE' (obecnie do końca 2017 roku).
Brak jednomyślności wśród decydentów
Takie rozwiązanie nie wszystkim decydentom z EBC przypadło do gustu. Po marcowym posiedzeniu Rady Prezesów pojawiły się przecieki, że niektórzy decydenci podczas ostatniego posiedzenia zasugerowali podniesienie stóp procentowych jeszcze przed zakończeniem programu skupu obligacji. Wśród nich znalazł się zapewne Ewald Novotny, który w ubiegły czwartek już oficjalnie stwierdził, że możliwe są szybsze podwyżki, a Bank może zacząć od podniesienia ujemnej obecnie stopy depozytowej.
Opór części decydentów wynika z tego, że poziom inflacji w poszczególnych gospodarkach jest różny. Dla przykładu w Niemczech i Austrii wynosi już ponad 2,0%, stąd te dwa kraje mocno naciskają na podwyżki stóp procentowych. Dodatkowo ujemne stopy procentowe negatywnie wpływają na sytuację sektora bankowego.
Nieznacznie bardziej jastrzębie od konsensusu Rady wydają się również Włochy, choć akurat w tym kraju inflacja jest niższa niż w całej strefie euro i wynosi 1,6%. Ignazio Visco, szef Banku Włoch, stwierdził dziś, że podwyżki stóp procentowych mogą się rozpocząć wcześniej niż 'na długo po zakończeniu programu QE'. Jego zdaniem EBC może zmniejszyć planowaną przerwę pomiędzy wyjściem z QE, a pierwszą podwyżką stóp procentowych.
Jest to jakieś światełko w tunelu, ale wciąż w grę w tym przypadku nie wchodzi 2017 rok. Decydenci z EBC wydają się być mocno nastawieni na powtórzenie scenariusza amerykańskiego - FED zaczął podnosić stopy procentowe dopiero po skończeniu programu QE. Visco zaznaczył, że spójność pomiędzy programem luzowania ilościowego i stopami procentowymi jest niezwykle ważna i nie należy tych narzędzi postrzegać jako oddzielne środki, ale jako pakiet.
Fed i EBC, a kurs EUR/USD
Dywergencja pomiędzy polityką Fed i EBC wciąż rośnie, gdyż w USA stopy procentowe są podnoszone, a w strefie euro wciąż znajdują się na historycznie niskich poziomach. Jeśli EBC będzie wykazywać coraz mniej gołębią postawę (nawet przy tak nieznacznych zmianach nastawienia, jakie zasygnalizował Visco), to euro może w najbliższych miesiącach zyskiwać. Nawet w stosunku do dolara, gdyż planowane podwyżki stóp procentowych w USA (o ile nie będzie ich więcej) są już wycenione na rynku walutowym.
EBC znów się zagapi?
Jeśli jednak EBC przegapi odpowiedni moment na zacieśnianie polityki pieniężnej (co nie będzie niczym nowym), to podwyżek może nie być wiele. Ostatnim razem, gdy wychodzono z okresu niskiej inflacji - lata 2010-2012 - EBC zaczął podnosić stopy procentowe, gdy inflacja zbliżyła się do poziomu 3,0%, a inflacja bazowa 1,6%. Gospodarka została wtedy schłodzona w momencie słabnącej koniunktury, co zakończyło się recesją. EBC szybko musiał wrócić do obniżek stóp procentowych.
Teoretycznie banki centralne manipulują poziomami stóp procentowych w celu łagodzenia cykli koniunkturalnych. Problemem w tym przypadku jest to, że decydenci często przegapiają moment, w którym należy zacząć schładzać lub stymulować gospodarkę, co po części wynika z tego, że polityka pieniężna oddziałuje na gospodarkę z opóźnieniem. Gdy bank centralny zorientuje się, że jest spóźniony, zaczyna reagować bardziej agresywnie, co nigdy nie kończy się dobrze dla gospodarki.
Trudno przewidzieć, czy EBC będzie, czy nawet już jest spóźniony z normalizacją polityki pieniężnej. Jednoznacznie będziemy w stanie to ocenić dopiero wtedy, kiedy będzie to już nieistotne. Z pewnością jednak negatywną rzeczą jest to, że Rada Prezesów wydaje się nie mieć przygotowanego planu na szybszy od oczekiwań wzrost inflacji. Draghi wielokrotnie powtarzał, że taka kwestia nie była poruszana na posiedzeniach, ale decydenci są przygotowani na wypadek konieczności dalszego luzowania.
Komentarze
Sortuj według: Najistotniejsze
Nie ma jeszcze komentarzy. Skomentuj jako pierwszy i rozpocznij dyskusję