Sztandarowy 'produkt' rządu Prawa i Sprawiedliwości, czyli Program 500+, jest tematem niezwykle kontrowersyjnym. Program wydaje się mieć tyle wad co i zalet. Ale tutaj nie o tym. Od rozpoczęcia programu minęły już ponad 4 miesiące i w tym czasie pojawiło się już sporo danych z gospodarki, które pozwolą nam ocenić skuteczność programu w pierwszych miesiącach jego funkcjonowania z perspektywy makroekonomicznej.
Oczekiwany wpływ programu na gospodarkę jest jasny. Pieniądze, które trafiają do rodziców mają napędzić wzrost gospodarczy, a także przy okazji pobudzić inflację (polska gospodarka od 2 lat zmaga się z deflacją cen konsumentów). Dzięki temu, że dziś poznaliśmy dane dotyczące dynamiki PKB w pierwszym kwartale, możemy teraz skonfrontować działanie programu 500+ ze wskaźnikami makroekonomicznymi.
Dynamika PKB
Z racji tego, że program 500+ zaczął się w kwietniu to jego efekty powinny być widoczne w danych dotyczących PKB w II kwartale. Opublikowane dziś dane wskazały na słabszy od oczekiwań wzrost PKB. Roczna dynamika wzrosła z 3,0% (w pierwszym kwartale) do 3,1% choć prognozy zakładały wzrost gospodarczy na poziomie 3,3%.
Słabszy od oczekiwań wzrost gospodarczy jest negatywnym sygnałem dla rządu, który szacował, że gospodarka urośnie w tym roku o 3,8%. Na realizację tego ambitnego planu mamy jeszcze dwa kwartały, a biorąc pod uwagę bardzo słaby pierwszy kwartał (w którym gospodarka skurczyła się o 0,1%) będzie to niezmiernie trudne. Ekonomiści szacują, że wzrost gospodarczy wyniesie w tym roku od 3% do 3,5%.
Słabszy wzrost gospodarczy niesie dla rządu zagrożenie przekroczeniem progu deficytu na poziomie 3% PKB. Na takie zagrożenie wskazywały w swoich raportach między innymi agencje ratingowe. W przypadku gdy deficyt budżetowy przekracza 3% Unia Europejska może nałożyć na Polskę procedurę nadmiernego deficytu, która może skutkować koniecznością wprowadzenia zaleceń Komisji Europejskiej lub nawet sankcjami. Ta druga opcja jest raczej mało prawdopodobna. Pod koniec lipca KE zdecydowała, że nie nałoży sankcji na Portugalię oraz Hiszpanię, które od 2009 roku objęte są procedurą nadmiernego deficytu.
Roczna dynamika PKB
Pomimo słabszej od prognoz dynamiki PKB ekonomiści dostrzegają pewne plusy w strukturze PKB. "Szczegółowa struktura wzrostu nie jest dostępna, jednak wydaje się, że za słabszy wynik drugiego kwartału odpowiada dalszy spadek inwestycji w środki trwałe, co sugerowały też słabe wyniki produkcji budowlanej. Głównym filarem wzrostu była prawdopodobnie konsumpcja prywatna, która wspierana była przez rosnące dochody realne gospodarstw domowych, w tym także wypłaty świadczeń w ramach programu rodzina 500+" - czytamy w komentarzu Banku Millenium. Wyższa konsumpcja oznacza większe wpływy z podatku VAT. Z perspektywy budżetu inwestycje w środki trwałe są mniej istotne, gdyż co do zasady są one nieopodatkowane.
Sprzedaż detaliczna
W przypadku sprzedaży detalicznej obserwujemy od kwietnia poprawę rocznej dynamiki. W ujęciu miesiąc do miesiąca zauważamy jednak, że po tym jak w kwietniu wartość sprzedaży detalicznej wzrosła w stosunku do marca o 3,7% (był to najlepszy odczyt od prawie 6 lat) efekt zwiększonych zakupów, spowodowany pieniędzmi z programu 500+ osłabł. W maju i czerwcu wartość sprzedaży detalicznej spadała.
Sprzedaż detaliczna (dynamika m/m)
Inflacja
Trzeba przyznać, że środowisko deflacyjne, w jakim obecnie znajduje się gospodarka, jest pozytywnym czynnikiem dla programu 500+. W przypadku, gdyby inflacja kształtowała się w okolicy 1-2% istniałoby zagrożenie zbyt szybkiego wzrostu cen, co podobnie jak deflacja jest negatywne dla gospodarki. Analizując wskaźniki inflacji możemy zauważyć, że w tym roku kształtują się one na dość stabilnym poziomie, w okolicy -0,9% (r/r). Najwyższy odczyt zaobserwowano w maju, gdy inflacja wynosiła -1,1%. Obecnie kształtuje się na poziomie 0,9%, a więc nic nie wskazuje na to, by program 500+ wpłynął pozytywnie na dynamikę cen.
Inflacja (CPI r/r)
Podsumowanie
Pozytywne efekty programu 500+ widzimy w poprawiającej się strukturze PKB, choć program nie był w stanie ożywić dynamiki wzrostu. Wpływ programu widoczny jest również w większej aktywności konsumentów, choć największy efekt obserwowaliśmy na samym początku programu, gdy pierwsze pieniądze trafiły do rodzin. Zwiększony popyt nie był jednak w stanie ożywić dynamiki cen.
Czy na podstawie tych danych możemy stwierdzić czy program okazał się sukcesem bądź klęską? Na ten moment powinniśmy się raczej wstrzymać z oceną i obserwować, czy program będzie miał pozytywne efekty w długim terminie.
Komentarze
Sortuj według: Najistotniejsze
Nie ma jeszcze komentarzy. Skomentuj jako pierwszy i rozpocznij dyskusję