Kurs dolara przed spadkami? USD jest tani, ale może być tańszy - wynika z prognozy
Kpina z człowieczeństwa? Imigranci mają rywalizować o obywatelstwo w teleturnieju
Blisko 28 tysięcy PLN za metr kwadratowy. Cena mieszkań w tym mieście rzuca na kolana
Akcje Żabki z rekomendacją “Kupuj”. Bank z USA wieści duży wzrost notowań. Sprawdź, o ile!
Duże firmy padają jak muchy. Jest najgorzej od 15 lat
Nie na mleko - jak na obrazku - ale na bułki. Okazuje się, że jest to bardzo ciekawa alternatywa dla inflacji bazowej. Niejednokrotnie wysuwaliśmy tezę, że w przetworzonej żywności można znaleźć wiele elementów wtórnych, wiele dowodów na rozlewanie się (trwałość) egzogenicznych szoków. Żywność, jako dobro pierwszej potrzeby, cieszy się dość sztywnym (cenowo) popytem. Z tego tytułu można domniemywać, że właśnie tutaj efekty wtórne mogą być najsilniejsze. Gdy ten bastion padnie, paść powinny także efekty wtórne w innych kategoriach dóbr i tym samym cała inflacja bazowa powinna zacząć się obniżać. Dobra informacja - to działa. Zła - na razie nic tu nie zawraca.
Znajduje się w nich i pieczywo, i mąka, i kasze, i wszelkiego rodzaju makarony. Na początku przyjrzyjmy się, jak ta kategoria żywności (w podziale na pieczywo i produkty mączne) reaguje na egzogeniczne szoki cenowe. Szokiem cenowym jest globalna zmiana cen zbóż wg FAO (liczona w PLN, aby odzwierciedlić tu też efekty kursowe). Efekty zmian po stronie pieczywa i produktów mącznych widać na wykresie (przedstawiamy je na indeksach - to na razie cena, a nie inflacja).
Ceny produktów zbożowych w zasadzie nie spadają w koszyku inflacyjnym GUS (w wyliczeniach GUS). W historii szeregu od 1997 roku zdarzały się jedynie epizody, w których ceny korygowały się minimalnie w dół (przedział 0,2-0,5%). Dominuje wzrostowy cen w górę, wolniejszy lub szybszy. Widać wyraźnie, że szoki cenowe dość szybko powodują przyspieszenie cen, które następnie zwalniają (ale nie spadają mimo spadków "surowca" obserwowanych na globalnych rynkach).
Historycznie można zidentyfikować trzy: 2006-2008, 2010-2013, 2020 - ?. Na pierwszy rzut oka może to wydawać się dziwne, ale ceny zbóż rosną globalnie od 2020 roku i dopiero w ostatnim czasie, na bazie agresji rosyjskiej na Ukrainę, zostały turbodoładowane.
Wszystkie szoki globalne miały bardzo podobny zasięg procentowy: 80-100%. Reakcja cen produktów zbożowych (w odpowiedzi na szok) zamykała się w przedziale 20-40%. W ujęciu dynamicznym reakcja cenowa była na początku szybka, później wyraźnie opadająca. Dużo lepiej widać to na poniższym wykresie (zero na osi odciętych to moment wystąpienia szoku cenowego; poszarpana reakcja czerwonej łamanej wynika z tego, że w tym okresie nałożyły się na siebie dwa szoki egzogeniczne i dwie górki są ich odzwierciedleniem). Dobra wiadomość jest więc taka, że wygaśnięcie szoku globalnego sprowadzało dotychczasowo dość szybko ceny produktów zbożowych do dużo niższych dynamik (kwestia kilku, w najgorszym przypadku kilkunastu miesięcy). Dodatkową obserwacją niech będzie fakt, że zawsze korekta cenowa łączyła się z silnym spowolnieniem globalnym i lokalnym.
Szok z 2020 roku - zaznaczony na wykresie pogrubioną, szarą kreską - wolno przybierał na sile i dość uparcie ciągle nie traci impetu (choć w przypadku cen globalnych jesteśmy już po górce). Prezentowane na wykresie liczby zawierają tarczę antyinflacyjną z początku roku, więc są 1) zaniżone, 2) być może właśnie dzięki niej otworzyła się przestrzeń do wzrostów cen netto po nagłej korekcie cen brutto (to tylko hipoteza i chyba nigdy nie zdołamy jej ani potwierdzić, ani obalić). Tak czy inaczej, obstawialibyśmy, że maksymalnie do końca roku powinniśmy obserwować wygasanie dynamiki w tej kategorii. Sytuację z pewnością komplikują wzrosty cen energii oraz szybko rosnące koszty pracy. W poprzednich epizodach spadków cen te czynniki nie występowały. To zapewne wydłuży okres opadania (na razie nawet trudno o nim mówić).
Otóż po to, że inflacja cen produktów zbożowych wydaje się bardzo ciekawym proxy dla różnych miar inflacji bazowej i z pewnym wyprzedzeniem pokazuje jej kierunki. Z reguły pierwsza zawraca, a prawdziwa dezinflacja włącza się, gdy dynamiki po stronie produktów zbożowych przecinają się z dynamiką inflacji bazowej. Jak widać na załączonych wykresach, jesteśmy jeszcze daleko od sygnału zawracania inflacji bazowej. Sytuację skomplikują zapewne dodatkowo podwyżki cen energii. Tym niemniej, w poszukiwaniu sygnałów wygasania presji cenowej w gospodarce warto patrzeć na bułki*.
* Oczywiście chodzi o całą część inflacji produktów zbożowych, ale to przecież tak nieładnie brzmi.
Przypominają nam się w tym momencie historie z okresu transformacji, z wczesnych lat 90-tych. Wtedy to sygnałem wygaśnięcia presji cenowej po liberalizacji rynków było hasło "jaja stanęły". Tym razem z radością poinformujemy państwa, że stanęły "bułki".
Komentarze
Sortuj według: Najistotniejsze
Nie ma jeszcze komentarzy. Skomentuj jako pierwszy i rozpocznij dyskusję