Samodoskonalący się blockchain
Tezos (XTZ) to zdecentralizowana platforma oparta na technologii blockchain z własną kryptowalutą XTZ. Sieć Tezos funkcjonuje od czerwca 2018 r. i oparta jest na algorytmie konsensusu Proof of Stake (nie występuje w niej kopanie, jak np. w bitcoinie lub Ethereum). Tezos docelowo ma stać się pierwszą zdecentralizowana platformą, która samoistnie wprowadza do kodu źródłowego poprawki i ewoluuje (ang. self-amending crypto ledger). Tezos, podobnie jak m.in. Ethereum, pozwala na tworzenie smart kontraktów oraz zdecentralizowanych aplikacji. Samoistne „ulepszanie” kodu Tezos ma zapobiec podziałom sieci (hard forkom), które mogą być istotnym problemem dla zdecentralizowanych sieci.
Projekt Tezos został stworzony przez małżeństwo Arthura i Kathleen Breitman w 2014 r. (w lipcu tego roku opublikowano whitepaper). Założona przez małżeństwo spółka Dynamic Ledger Solutions jest formalnym właścicielem kodu źródłowego projektu i zajmuje się jego rozwojem.
Prezesem, założonej w celach przeprowadzenia zbiórki funduszy podczas ICO, Tezos Foundation jest Johann Gevers, który dysponował funduszami powierzonymi przez inwestorów w wyjątkowo udanym ICO. Konflikty wewnątrz projektu, pomiędzy Dynamic Ledger Solutions a Tezos Foundation, wywołały wiele krytyki ze strony inwestorów i obserwatorów, a także przyczyniły się do pozwu sądowego przeciwko zespołowi.
ICO platformy Tezos i liczne kontrowersje
Fundusze na rozwój platformy zebrano podczas sprzedaży tokenów w ICO, trwającym od 1 do 14 lipca 2017 r. Ówcześnie było to najbardziej udane ICO, które zebrało od inwestorów fundusze o równowartości 232 mln dolarów (obecnie znajduje się na trzecim miejscu, za EOS oraz Filecoin), sprzedając ponad 607 mln tokenów (80% dostępnych). Tokeny TEZ były oparte na technologii Ethereum, przy pomocy smart kontraktu ERC20. Co ciekawe, ICO nie posiadało określonej wcześniej liczby tokenów, ani docelowej kwoty do zebrania.
Jednak tym, co wzbudziło największe kontrowersje wokół projektu Tezos, było wielokrotne niewywiązanie się z obietnic złożonych inwestorom. Po pierwsze, tokeny TEZ miały być akceptowane na giełdach kryptowalut, jednak przez długi czas tak się nie działo, co więcej inwestorzy w świetle umowy z Tezos Foundation dokonali dobrowolnej wpłaty bez gwarancji zwrotu, zaś tokeny TEZ zostały określone jako nieposiadające charakteru spekulacyjnego. Po drugie zaś, wg obietnic twórców sieć testowa miała być dostępna jeszcze w 2017 r. w kilka miesięcy po zakończeniu lipcowego ICO. Jak się jednak okazało, że względu na wewnętrzne konflikty i problemy organizacyjne, datę tę wielokrotnie przekładano, co doprowadziło do pozwu przeciwko projektowi Tezos, który wpłynął do Sądu Okręgowego w Kalifornii 25 października 2017 r.
Sieć testowa Tezos w wersji beta została uruchomiona dopiero 30 czerwca 2018 r., przechodząc na sieć główną (ang. main net) 17 września 2018 r.
W październiku sprawą zbiórki funduszy przez Tezos zajął się amerykański regulator finansowy SEC, który rozpoczął śledztwo w sprawie nielegalnego oferowania papierów wartościowych przez projekt.
10 czerwca 2018 r. Tezos Foundation niespodziewanie ogłosił rozpoczęcie programu weryfikacji tożsamości KYC/AML w stosunku do inwestorów, którzy zakupili tokeny, wzbudzając tym samym wiele kontrowersji. Reakcja inwestorów była wyraźne negatywna ze względu na to, że ICO miało miejsce niemal rok wcześniej, doszło do wielokrotnego przesunięcia terminów, a także w momencie sprzedaży tokenów nie wspomniano o późniejszej weryfikacji.
Podstawowe informacje o XTZ
Tezos oparty jest na kodzie źródłowym stworzonym od podstaw, z algorytmem konsensusu Proof of Stake, pozwalającym na poprawę i ewolucję kodu. W sieci to posiadacze tokenów XTZ (ang. stakeholders) decydują o kierunku rozwoju protokołu, unikając tym samym ryzyka podziałów łańcucha bloków. Średni czas bloku w sieci wynosi 60 sekund.
Smart kontrakty i zdecentralizowane aplikacje w sieci Tezos programowane są za pomocą funkcyjnego języka Caml w implementacji OCaml (w tym języku zaprogramowana jest m.in. przeglądarkowa wersja komunikatora Facebook Messenger).
Maksymalna podaż kryptowaluty XTZ wynosi 763 306 930, z czego 607 489 041 jednostek (80%) znajduje się w obiegu rynkowym. Tezos, dzięki ograniczonej podaży, uznawany jest za kryptowalutę o charakterze deflacyjnym.
Sprawdź aktualny kurs Tezos (XTZ)
Jaki portfel (wallet) do Tezos (XTZ)?
Pierwszym portfelem z interfejsem graficznym (GUI) dla XTZ był TezBox, dostępny zarówno w formie online (z poziomu przeglądarki internetowej), jako wtyczka do przeglądarki Google Chrome oraz aplikacja mobilna na urządzenia z systemem Android. Portfelem mobilnym dostępnym na urządzenia Apple (iOS) jest Wetez, dostępny również na system Android. Dla osób korzystających z desktopowych portfeli przygotowany jest Galleon Tezos Wallet, dostępny na systemy Windows, MacOS oraz Linux.
Należy pamiętać, że po przejściu na własną sieć bloków Tezos przestał być tokenem ERC20, stając się autonomiczną kryptowalutą, co oznacza że nie jest on kompatybilny z portfelami obsługującymi Ethereum (ETH), takimi jak m.in.: MyEtherWallet, MetaMask, Jaxx, czy z portfelami sprzętowymi (ang. hardware wallet), takimi jak Ledger Nano S oraz Trezor.
Tezos (XTZ) - notowania i kurs
Projekt Tezos jest obecnie notowany jedynie na pięciu giełdach kryptowalut, z czego wyłącznie na dwóch z nich odbywa się jakikolwiek istotny obrót, co stanowi pewien dodatkowy czynnik ryzyka inwestycyjnego (im mniej ośrodków obrotu, tym mniejsza płynność i wolumen handlowy). Największy wolumen obrotu XTZ jest notowany na giełdzie Gate.io (ok. 70%) oraz na giełdzie Bitfinex, gdzie można zakupić XTZ również za dolara amerykańskiego (XTZ/USD). Tezos jest dostępny również na giełdach Gatecoin oraz RightBTC, a także na południowokoreańskiej giełdzie Coinone, niedostępnej dla rezydentów innych krajów.
Tezos osiągnął swoje dotychczasowe szczyty notowań (ATH) 17 grudnia 2017 r. przy kwocie 12,90 dolara oraz kapitalizacji 1,48 mld USD.
Obecnie Tezos znajduje się na 18. miejscu rankingu kapitalizacji z wyceną przekraczającą 830 mln dolarów.
Welcome to #Jakarta - @Tezos' 10th protocol upgrade.
— Tezos (@tezos) June 28, 2022
Designed to Evolve. Built to Empower.#Tezos #BlockchainEvolved pic.twitter.com/nT5DHAw39k