Reklama
WIG82 745,58+1,45%
WIG202 436,05+1,72%
EUR / PLN4,30-0,25%
USD / PLN3,99-0,05%
CHF / PLN4,42+0,34%
GBP / PLN5,04+0,02%
EUR / USD1,08-0,21%
DAX18 492,49+0,08%
FT-SE7 952,62+0,26%
CAC 408 205,81+0,01%
DJI39 786,20+0,07%
S&P 5005 255,60+0,14%
ROPA BRENT86,94+1,45%
ROPA WTI83,11+1,70%
ZŁOTO2 232,81+1,87%
SREBRO25,03+1,87%

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

twitter
youtube
facebook
instagram
linkedin
Reklama
Reklama

Zobowiązania

Bilans spółki składa się z dwóch części - aktywów, czyli majątku kontrolowanego przez daną jednostkę oraz pasywów. Czym są pasywa i o czym informują inwestora? Postaram się rozjaśnić ten temat.

 

Źródła finansowania majątku

W poprzednim artykule w ramach cyklu o sprawozdaniach finansowych pisałem o aktywach, które są majątkiem kontrolowanym przez spółkę, czy też inną jednostkę. Spółka wykazuje je w bilansie. Bilans ma jednak dwie strony - obok aktywów wykazuje się też pasywa, których wartość zawsze równa jest wartości aktywów. Podobnie jak w przypadku aktywów omawiam klasyczny kazus spółki (nie banku lub zakładu ubezpieczeń), sporządzającej sprawozdanie na podstawie polskich standardów rachunkowości.

 

Reklama

W pewnym uproszczeniu pasywa są kapitałami, z których finansowany jest majątek kontrolowany przez spółkę (nie ma zgody w środowisku ekonomistów, co do tego czym właściwie jest kapitał). Generalnie rzecz biorąc, pasywa można podzielić na kapitały własne oraz kapitały obce (zobowiązania i rezerwy na zobowiązania). Pasywa uszeregowane są według kryterium wymagalności, czyli terminu w jakim będzie trzeba je uregulować.

 

Kapitały własne

Kapitały własne są kapitałami wniesionymi przez właścicieli spółki lub powstałymi w ramach prowadzonej przez spółkę działalności. W ramach kapitałów własnych możesz spotkać:

  • kapitał podstawowy - różnie nazywany w zależności od formy prawnej jednostki. W przypadku spółek akcyjnych jest to kapitał zakładowy. Duży kapitał podstawowy, w powszechnej świadomości stanowi o wiarygodności spółki. W przypadku spółek z o.o., w których wynosi on 5 tys. zł, cóż... lepiej nie chwalić się jego wysokością;
  • kapitał zapasowy - tworzony z osiąganych zysków na pokrycie potencjalnych strat. Dopóki nie wyniesie on minimum 1/3 kapitału zakładowego, przekazuje się na niego co najmniej 8% osiąganych zysków;
  • kapitał z aktualizacji wyceny - powstaje poprzez zmiany w wycenie niektórych aktywów;
  • kapitały rezerwowe - tworzone z zysku, z przeznaczeniem na pokrycie szczególnych strat lub wydatków;
  • zysk lub stratę z lat ubiegłych - to wynik finansowy z poprzednich lat, który nie został jeszcze rozliczony;
  • zysk lub stratę netto - wynik finansowy osiągnięty przez spółkę w danym okresie, pozycja ta znajduje się również w rachunku zysków i strat;
  • odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego - dotyczą rozporządzania zyskiem danego roku obrotowego, w trakcie trwania tego roku. Pamiętaj jednak, że jest to wartość ujemna.

 

Kapitały obce

Poza finansowaniem działalności z wniesionych wkładów, czy wypracowanych zysków, spółki korzystają z finansowania kapitałami obcymi. Nieraz są to kredyty lub pożyczki, które spółki zaciągają, innym razem wyemitowane obligacje. Nawet jeżeli spółka niechętnie korzysta z zewnętrznych źródeł finansowania, to niemal niespotykana jest sytuacja, by nie posiadała żadnych zobowiązań. Dzieje się tak ponieważ w zasadzie każde przedsiębiorstwo posiada zobowiązania np. wobec swoich dostawców, za zakupione produkty. Szczególnie w przypadku faktur o znacznej wartości, stosuje się opóźnione płatności poprzez przelew. Coraz rzadziej stosuje się płatności gotówkowe bezpośrednio podczas dostawy.

Reklama

 

Zobowiązania są świadczeniami, które spółka musi spełnić wobec swojego wierzyciela (np. zapłata za fakturę). Poza zwykłymi zobowiązaniami zdarza się, że spółki muszą  tworzyć rezerwy na prawdopodobne zobowiązania, np. z tytułu reklamacji. Czytając sprawozdanie finansowe, zwróć uwagę na to jaki jest stosunek kapitałów własnych do kapitałów obcych. Nie mniej ważne jest to, jaka jest struktura kapitałów obcych. Im wyższy stopień krótkoterminowych zobowiązań, tym więcej środków spółka musi posiadać na ich spłatę w najbliższym czasie.

 

Podczas analizy sprawozdania finansowego, poza kapitałami własnymi spółki możesz spotkać się z:

  • rezerwami na zobowiązania - wśród nich znajdziesz np. rezerwy związane z podatkiem dochodowym lub rezerwy na świadczenia emerytalne;
  • zobowiązaniami długoterminowymi - są to zobowiązania, które należy spłacić w terminie dłuższym niż rok. Znajdziesz tu zaciągnięte kredyty, pożyczki, zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji itp.;
  • zobowiązaniami krótkoterminowymi - czyli zobowiązaniami, które należy spłacić w terminie do roku od dnia, na który sporządzono sprawozdanie, w tej pozycji kryją się przede wszystkim zobowiązania za otrzymane dostawy towarów lub za świadczone spółce usługi, a także zobowiązania podatkowe lub zobowiązania wobec ZUS. Znajdziesz tu także zobowiązania finansowe z tytułów takich jak w przypadku zobowiązań długoterminowych (odróżnia je termin, w którym trzeba je uregulować) oraz inne zobowiązania finansowe;
  • rozliczeniami międzyokresowymi - nie chcę się o nich zbytnio rozpisywać (jeżeli chcesz dowiedzieć się dlaczego, to przeczytaj o bazyliszkowym wzroku księgowego w artykule dotyczącym aktywów), wystarczy powiedzieć, że można spotkać się tu z rozliczeniami pomiędzy poszczególnymi okresami oraz ujemną wartością firmy. Ujemna wartość firmy to cena kupna innej spółki niższa od jej wartości aktywów netto.

 

Reklama

Powyższe objaśnienia nie są oczywiście w stanie ukazać wszystkim możliwych przykładów dla danej kategorii. Mam jednak nadzieję, że pomogą Wam zrozumieć co zawiera się pod danymi pozycjami sprawozdania. W kolejnym artykule wyjaśnię czym różni się wariant kalkulacyjny od wariantu porównawczego w rachunku zysków i strat.

 

(źródło grafiki głównej: pixabay.com)

Czytaj więcej