Reklama
WIG82 745,58+1,45%
WIG202 436,05+1,72%
EUR / PLN4,30-0,23%
USD / PLN3,98-0,34%
CHF / PLN4,42-0,25%
GBP / PLN5,03-0,23%
EUR / USD1,08+0,11%
DAX18 492,49+0,08%
FT-SE7 952,60+0,26%
CAC 408 205,81+0,01%
DJI39 807,37+0,12%
S&P 5005 254,35+0,11%
ROPA BRENT87,07+1,60%
ROPA WTI82,70+1,20%
ZŁOTO2 234,24+0,06%
SREBRO25,03+1,87%

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

twitter
youtube
facebook
instagram
linkedin
Reklama
Reklama

średnia inflacja w Polsce w 2021 inflacja co to

Rok 2021 to okres gwałtownego nasilenia inflacji. Przez znaczną część roku wskaźniki inflacji zaskakiwały negatywnie i w listopadzie inflacja mierzona indeksem CPI wyniosła 7,8% r/r, osiągając poziom najwyższy od 20 lat. Presja inflacyjna miała szeroki zakres i widoczna była we wysokich odczytach indeksu PPI (w październiku osiągnął on poziom najwyższy od 24 lat), cen importu (10-letnie maksimum), czy też deflatora konsumpcji indywidualnej (10-letni szczyt).

Średnio w roku inflacja CPI ukształtuje się na poziomie 5,1%, czyli znacznie więcej niż spodziewany jeszcze w lipcu przez NBP poziom 4,2%

Źródłem nasilenia presji inflacyjnej były początkowo rosnące ceny energii oraz popandemiczne dostosowanie cen części usług, do czego w dalszej kolejności dołożyły się rosnące ceny surowców i materiałów jako efekt dynamicznego odbicia popytu i narastających zaburzeń w łańcuchach dostaw. To w dużej mierze czynniki zewnętrzne, jednak w warunkach dynamicznie rosnącego popytu konsumpcyjnego, spadającego bezrobocia i rosnącej presji płacowej, a także ekspansywnej polityki fiskalnej i monetarnej dały firmom przestrzeń do przerzucania rosnących kosztów na ceny konsumenta. Pomimo otoczenia pandemicznego, lata 2020-2021 przyniosły silny wzrost jednostkowych kosztów pracy, których dynamika wyraźnie przekraczała poziomy sprzed wybuchu pandemii. W rezultacie do 20-letnich szczytów wzrosły także miary inflacji bazowej. Wysoka inflacja ma globalny zakres i jej rekordowe odczyty notowane są w wielu krajach, jednak w Polsce inflacja jest jedną z najwyższych spośród krajów UE

Inflacja - Znaczne nasilenie presji inflacyjnej w 2021 r., napędzane było niemal wszystkimi elementami koszyka inflacyjnego r/r - 1

Inflacja - Znaczne nasilenie presji inflacyjnej w 2021 r., napędzane było niemal wszystkimi elementami koszyka inflacyjnego r/r - 1

Do nasilenia inflacji przyczyniają się także rosnące na rynkach globalnych ceny żywności. Indeks cen żywności FAO osiągnął w listopadzie br. poziom najwyższy od ponad 10 lat, a najsilniej w tym roku podrożały rośliny oleiste, zboża oraz cukier. Do wyższych cen żywności na rynku krajowym przyczyniały się m.in. rosnące ceny energii, gazu, płac oraz nawozów sztucznych napędzających koszty produkcji żywności przetworzonej, które w dalszej kolejności przenoszone były na ceny detaliczne.

Reklama

Inflacja - Znaczne nasilenie presji inflacyjnej w 2021 r., napędzane było niemal wszystkimi elementami koszyka inflacyjnego r/r - 2

Inflacja - Znaczne nasilenie presji inflacyjnej w 2021 r., napędzane było niemal wszystkimi elementami koszyka inflacyjnego r/r - 2

Nie bez znaczenia dla inflacji był także słaby złoty

W listopadzie złoty, mierząc nominalnym efektywnym kursem walutowym, był najsłabszy od niemal 10 lat, a rynkowe poziomy kursu EUR/PLN i USD/PLN zbliżały się do progowych kursów opłacalności importu. Słaby złoty, w połączeniu z rosnącymi na rynkach międzynarodowych cenami surowców wywindował roczną dynamikę cen importu do poziomu najwyższego od 2011 roku, potęgując zwyżkę cen surowców na rynkach międzynarodowych.

Inflacja - Znaczne nasilenie presji inflacyjnej w 2021 r., napędzane było niemal wszystkimi elementami koszyka inflacyjnego r/r - 3

Inflacja - Znaczne nasilenie presji inflacyjnej w 2021 r., napędzane było niemal wszystkimi elementami koszyka inflacyjnego r/r - 3

Tarcza antyinflacyjna nie uchroni przed dalszym nasileniem inflacji, choć spowoduje przesunięcie jej szczytu

Perspektywy inflacji pozostają niekorzystne. Tarcza antyinflacyjna, która m.in. obniża podatek VAT na energię elektryczną, gaz i paliwa, nie uchroni przed dalszym wzrostem inflacji. Zatwierdzone przez URE nowe taryfy na ceny gazu i energii zakładają tak drastyczne ich zwyżki, iż konieczna jest rewizja scenariusza inflacyjnego. Przy założeniu, że tarcza antyinflacyjna wygaśnie zgodnie z dotychczasowymi ustaleniami (marzec/maj), to szczyt inflacji w Polsce zostanie osiągnięty w połowie przyszłego roku na poziomie ponad 9% r/r. W naszym scenariuszu zakładamy, że tarcza antyinflacyjna zostanie przedłużona także na 2Q 2022, co przesunie szczyt inflacji na miesiące letnie. W naszej ocenie średnioroczna inflacja wzrośnie w roku 2022 do ok. 7,3% wobec 6,5% szacowanych dotychczas. Przestrzeń do wzrostu inflacji w roku 2022 zmniejszyć może zapowiedziana przez rząd czasowa obniżka podatku VAT na żywność, choć na ze względu na ogólny charakter informacji trudno oszacować jej wpływ

Silny proinflacyjny impuls pochodzi z rynku energii

Ceny uprawnień do emisji CO2 na początku grudnia przekroczyły 90 EUR za tonę, co oznacza, iż potroiły się względem końca roku 2019. Trend wzrostu cen energii jest trwały i wynika z postępującej zmiany mixu energetycznego, a w roku 2021 spotęgowany został przez dynamiczne odbicie gospodarki globalnej po złagodzeniu restrykcji przeciwepidemicznych. Wzrostowy trend cen energii będzie kontynuowany w roku 2022, choć powinien wyhamować. Ceny części surowców oddalają się od szczytów osiągniętych w 2021 roku, czemu sprzyja wyhamowanie wzrostu gospodarki globalnej, szczególnie chińskiej, przez co ich kontrybucja do inflacji powinna stopniowo zmniejszać się. Efekt ten będzie szczególnie widoczny od połowy przyszłego roku, kiedy wysoka baza odniesienia, zwłaszcza w przypadku cen paliw, będzie obniżała wskaźnik CPI. Inflacja powinna zacząć obniżać się zatem w drugiej połowie przyszłego roku, choć będzie to proces powolny i wskaźnik CPI utrzyma się na poziomach wyraźnie przekraczających cel NBP.

Reklama

Inflacja - Znaczne nasilenie presji inflacyjnej w 2021 r., napędzane było niemal wszystkimi elementami koszyka inflacyjnego r/r - 4

Inflacja - Znaczne nasilenie presji inflacyjnej w 2021 r., napędzane było niemal wszystkimi elementami koszyka inflacyjnego r/r - 4

Zmieniać się będzie przy tym struktura inflacji

Stopniowe wygasanie napięć w łańcuchach dostaw oraz wyhamowanie zwyżek cen surowców osłabi presję inflacyjną ze strony surowców. Jednak dodatnia luka popytowa, której towarzyszyć będzie ciasny rynek pracy, rosnące koszty pracy oraz ekspansywna polityka fiskalna będą utrzymywały podwyższoną presję cenową ze strony popytu. Proces przerzucania wyższych kosztów produkcji będzie kontynuowany także w przyszłym roku. W rezultacie inflacja bazowa utrzymywać się będzie na podwyższonym poziomie, a jej waga w ogólnym koszyku inflacyjnym wzrośnie.

***Materiał pochodzi z raportu Banku Millenium: Makro i Rynek 2022: W sidłach inflacji, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:

Pobierz raport

 

Czytaj więcej