Reklama
WIG82 387,22+1,01%
WIG202 431,67+1,54%
EUR / PLN4,32+0,07%
USD / PLN4,01+0,37%
CHF / PLN4,42+0,32%
GBP / PLN5,04+0,17%
EUR / USD1,08-0,30%
DAX18 492,11+0,08%
FT-SE7 971,11+0,49%
CAC 408 237,71+0,40%
DJI39 760,08+1,22%
S&P 5005 248,49+0,86%
ROPA BRENT85,62-0,09%
ROPA WTI81,67-0,06%
ZŁOTO2 196,09+0,20%
SREBRO24,44-0,53%

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

twitter
youtube
facebook
instagram
linkedin
Reklama
Reklama

jak placic podatek belki

Podatek Belki, który wprowadzono w 2002 r. miał funkcjonować tylko tymczasowo. Jednak okazało się, że został z nami na dłużej i nie zanosi się na to, by miał nas opuścić. Ile zarabia na nim państwo? Gdzie jeszcze obywatele dzielą się zyskami ze swoich oszczędności z państwem? Jak wygląda podatek od dochodów kapitałowych w innych krajach?

 Z artykułu dowiesz się:

  • od kiedy i dlaczego obowiązuje w Polsce podatek Belki,
  • ile wynosi podatek od dochodów kapitałowych w innych krajach,
  • na jakim poziomie kształtuje się stopa oszczędności polskich gospodarstw domowych.

Podatek Belki w Polsce

Podatek Belki to rodzaj zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych, który został wprowadzony w Polsce w 2002 r. z inicjatywy ówczesnego ministra finansów – Marka Belki. Podatek Belki na samym początku swego istnienia wynosił 20% i obejmował tylko lokaty bankowe. W 2004 r. został obniżony do 19% i objął również inne formy inwestycji. Przedmiotem opodatkowania są przychody z kapitałów pieniężnych, w tym m. in. odsetki od pożyczek, odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania i inwestowania, dyskonto od papierów wartościowych, dywidendy, przychody z tytułu udziałów w funduszach kapitałowych. Podatek Belki został wprowadzony jako rozwiązanie tymczasowe w celu podreperowania budżetu państwa, a ostatecznie został z nami na dłużej i funkcjonuje do tej pory. Pomimo, że kolejne rządy zastanawiały się nad zniesieniem tego podatku, to jednak trudno było im się z nim rozstać i tak już jest z nami ponad 18 lat.

Kiedy wprowadzano podatek Belki, odsetki na rachunkach oszczędnościowych i lokatach przynosiły zyski rzędu kilku procent w skali roku. Obecnie w takich formach oszczędzania można uzyskać zwykle około 1% lub nawet mniej. Spadające oprocentowanie lokat przedstawia poniższy wykres:

Oprocentowanie lokat - żródło: HRE Investment

Oprocentowanie lokat - żródło: HRE Investment

Reklama

Źródło: HRE Investments

 

W obliczu tak niskich zysków na lokatach, coraz częściej pojawiały się głosy obywateli za zniesieniem tego podatku. Jednak na nic zdały się składane petycje.

Zwracano uwagę, że zyski objęte przez podatek Belki pochodzą nie tylko z lokat, ale także z „inwestycji o charakterze spekulacyjnym.” Te ostatnie nie wzbudzają sympatii rządzących. Jak informuje portal Money, wiceminister finansów – Jan Sarnowski wyjaśnił, że „całkowita likwidacja podatku dochodowego od osób fizycznych z zysków kapitałowych nie jest obecnie rozważana. Likwidacja w Polsce podatku od kapitałów pieniężnych spowodowałaby nie tylko ubytek we wpływach do budżetu państwa, ale także mogłaby spowodować napływ do Polski kapitału spekulacyjnego i wzrost rynku spekulacyjnych instrumentów finansowych.” Na pocieszenie rozważane natomiast są ulgi i zwolnienia od inwestycji długoterminowych.

W samym 2019 r. dochody państwa z tytułu podatku Belki wyniosły 3,8 mld zł. Stanowi to jednak stosunkowo niewielką część dochodów budżetu państwa, gdyż jest to tylko około 1%.

Reklama

 

Wpływy do budżetu państwa z podatku Belki w latach 2015 -2019 (w mld zł)

Podatek Belki - wpływy

Podatek Belki - wpływy

 

Podatek Belki pochłania stosunkowo dużą część zysku osiąganego dzięki naszym oszczędnościom, co jest odczuwalne nawet przy niewielkich kwotach. Niewątpliwie przy wysokiej inflacji i rekordowo niskich stopach procentowych stanowi dodatkowy czynnik, zniechęcający obywateli do oszczędzania.

Reklama

Przykładowe zyski z lokaty na 10 tysięcy zł oprocentowanej na 3% z kapitalizacją roczną w okresie 5 lat z uwzględnieniem podatku Belki przedstawia poniższa tabela:

Tabela 1 - lokata z podatkiem Belki

Tabela 1 - lokata z podatkiem Belki

Dla porównania zyski z takiej samej lokaty bez podatku Belki:

Tabela 2 Lokata bez podatku Belki

Tabela 2 Lokata bez podatku Belki

Warto pamiętać, że w rzeczywistości nasze zyski są znacznie skromniejsze, gdyż pochłania je rosnąca inflacja. Biorąc pod uwagę ten czynnik, obecnie nawet o zyskach trudno tu mówić.

Reklama

 

„Podatek Belki” w innych krajach

Podatek od zysków kapitałowych nie jest jedynie polską specyfiką. Jest on obecny również w wielu innych krajach. Najwyższy jest w Danii, gdzie sięga 42%. Poniższa mapka przedstawia wysokość podatku od dochodów kapitałowych w poszczególnych krajach Europy w 2020 r.

Podatek od zysków kapitałowych - kraje Europy

Podatek od zysków kapitałowych - kraje Europy

Źródło: Tax Foundation

 

Reklama

Mimo podobnie wysokich jak w Polsce lub jeszcze wyższych podatków, warto zwrócić uwagę, że w innych krajach dochody kapitałowe często są opodatkowane w sposób progresywny wraz z pozostałymi dochodami, np. z pracy. Wszystkie te dochody łącznie stanowią podstawę opodatkowania, od której zależy stawka podatkowa. W efekcie przy niskich dochodach,  stawka podatku może być stosunkowo niska lub nawet zerowa, a po przekroczeniu określonego progu znacznie wyższa. W przypadku niskich łącznych dochodów, również zyski kapitałowe będą opodatkowane niższą stawką. Przykładowo w jednej z największych gospodarek świata – USA – istnieje rozgraniczenie dla zysków z inwestycji krótkoterminowych i długoterminowych. Są one opodatkowane odmiennymi stawkami. Dodatkowo stosowane są progi podatkowe w zależności od wysokości łącznych dochodów. Stąd podatek od inwestycji długoterminowych może wynosić od 0 do 20%, a krótkoterminowych od 10 do 35%.

W drugiej z największych gospodarek świata – Chinach – podatek od dochodów kapitałowych wynosi 20%.

Kraj o największym podatku od dochodów kapitałowych

Innym przykładem może być Dania – kraj o najwyższym podatku od dochodów kapitałowych. Dochody z odsetek są opodatkowane stawką 37,5%, jeśli dochód nie przekracza rocznie 45.800 DK w przypadku osób indywidualnych oraz 91.600 DK dla małżeństw. Dochód przekraczający te progi jest opodatkowany progresywnymi stawkami do 42,7%. W przypadku zysków z akcji i dywidend stawka podatku wynosi 27%, jeśli dochód nie przekracza rocznie 55.300 DK w przypadku osób indywidualnych  oraz kwoty 110.600 DK dla małżeństw. Powyżej tych progów stawka wzrasta do 42% od nadwyżki.

W których krajach stawka podatku przekracza 30 proc.?

  • W Finlandii – kraju zajmującym drugie z najwyższych miejsc, zyski kapitałowe są wliczane do innych podlegających opodatkowaniu dochodów danego podatnika. Jeśli dochód ten nie przekracza 30.000 EUR, stawka podatku wynosi 30%. Powyżej tego progu podatek wynosi 34% od nadwyżki.
  • W Irlandii podatek od dochodów kapitałowych wynosi 33% w przypadku większości dochodów kapitałowych, jakkolwiek są też odrębne stawki podatkowe w przypadku niektórych rodzajów inwestycji.

W każdym kraju "podatek Belki" jest tak wysoki?

Nie wszędzie jednak jest tak źle, jak we wspomnianych trzech krajach o najwyższych stawkach podatku od dochodów kapitałowych. W Rosji, Czechach i na Węgrzech zyski z lokat są wliczone do dochodu, a podatek od zysków kapitałowych nie jest wyodrębniony. W tym przypadku obowiązuje więc taka stawka podatkowa jak w przypadku pozostałych dochodów, np. z pracy.

  • W Czechach stawka podatku dochodowego wynosi 15%,
  • na Węgrzech stawka podatku to również 15%,
  • w Rosji podatek ustalony jest na 13%.

W krajach tych możliwe są ulgi podatkowe.

Czy sprzedaż nieruchomości również jest objęta podatkiem?

Reklama

Warto wspomnieć, że w niektórych krajach podatkiem od dochodów kapitałowych jest objęta sprzedaż nieruchomości. W Wielkiej Brytanii oprócz zysków z akcji, dywidend i odsetek, podatkiem od dochodów kapitałowych jest również w niektórych sytuacjach objęta sprzedaż nieruchomości. W tym przypadku podatek od dochodów kapitałowych jest płacony w sytuacji, gdy nieruchomość została sprzedana po wyższej cenie niż została nabyta. Dotyczy to nieruchomości, które nie stanowią dla podatnika miejsca zamieszkania, a raczej lokatę kapitału.

Kraje bez opodatkowanych dochodów kapitałowych

Są też kraje, w których dochody kapitałowe nie są opodatkowane. Należą do nich Belgia, Luksemburg, Szwajcaria, Słowenia i Turcja. W Szwajcarii jednak w wielu kantonach jest obecny podatek od wartości sprzedaży nieruchomości, aby zniechęcić potencjalnych inwestorów do spekulacji na tym rynku.

Warto wspomnieć również o Cyprze. W poprzednich latach kwestia opodatkowania dochodów z odsetek i dywidend była zależna od rezydencji podatkowej danego podatnika. Jednak obecnie dochody te już nie są opodatkowane.

 

Skromne oszczędności, duży podatek

W porównaniu z wieloma innymi krajami europejskimi, Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc pod względem oszczędności gospodarstw domowych w stosunku do uzyskiwanych dochodów. Według informacji portalu Rankomat, największą stopą oszczędności brutto mogą pochwalić się obywatele Szwajcarii. Stopa oszczędności w tym kraju wynosi 22,85%. Kolejne z najwyższych miejsc zajmują: Luksemburg (20,44%), Szwecja (18,08%), Niemcy (17,11%), Francja (13,51%), Austria (13,38%), Norwegia (13,17%), Słowenia (12,83%), Holandia (12,69%).

Polska natomiast zajmuje czwarte miejsce od końca!

Reklama

Stopa oszczędności brutto gospodarstw domowych w naszym kraju wynosi 4,36%. Jeszcze skromniej prezentuje się Łotwa ze stopą oszczędności 2,66%. Niezbyt imponująco prezentuje się też Bułgaria (4,86%) i Wielka Brytania (5,16%). Najgorzej wypadły Litwa i Cypr, gdzie gospodarstwa domowe zamiast oszczędnościami, mogą pochwalić się zadłużeniem. Pełne zestawienie stopy oszczędności gospodarstw domowych w poszczególnych krajach europejskich przedstawia poniższy wykres, opracowany przez portal Rankomat.

Stopa oszczędności - kraje

Stopa oszczędności - kraje

Źródło: Rankomat.pl

 

W Polsce stopa oszczędności gospodarstw domowych jest niska, a każdy grosz dochodu z odsetek bankowych lub innych źródeł kapitałowych jest opodatkowany, co dodatkowo zniechęca naszych rodaków do oszczędzania. Przy wysokiej inflacji niemal zerowe stopy procentowe, a w konsekwencji także niskie oprocentowanie na rachunkach oszczędnościowych i lokatach, jest wręcz zabójcze dla naszych oszczędności. Skromne oprocentowanie na lokatach i rachunkach bankowych nie jest w stanie zrekompensować inflacji i pieniądz traci siłę nabywczą, a dodatkowo podatek Belki jeszcze do tego się przyczynia.

Reklama

 

 

Czytaj więcej

Artykuły związane z jak placic podatek belki