Reklama
WIG82 745,58+1,45%
WIG202 436,05+1,72%
EUR / PLN4,31-0,18%
USD / PLN3,99+0,03%
CHF / PLN4,43+0,39%
GBP / PLN5,04+0,06%
EUR / USD1,08-0,22%
DAX18 492,49+0,08%
FT-SE7 952,62+0,26%
CAC 408 205,81+0,01%
DJI39 807,37+0,12%
S&P 5005 254,35+0,11%
ROPA BRENT87,07+1,60%
ROPA WTI82,70+1,20%
ZŁOTO2 232,81+1,87%
SREBRO25,03+1,87%

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

twitter
youtube
facebook
instagram
linkedin
Reklama
Reklama

chf co to za waluta

Frank szwajcarski jest to jedna z najważniejszych walut świata. Uznawana jest za uosobienie pewności i stabilności. Każdy z nas słyszał o nim, każdy z nas chciałby na co dzień zarabiać w tym środku płatniczym. W finansach międzynarodowych odgrywa ważną rolę. Rolę, którą podważa prawdopodobnie tylko jeden naród. Naród, dla którego szwajcarska waluta utożsamiania jest nie ze wspomnianą stabilnością, lecz z okrytymi niechlubną sławą kredytami mieszkaniowymi. Oczywiście mowa tu o naszej rodzimej Polsce i Polakach. Sama historia franka szwajcarskiego jest bez dwóch zdań warta bliższej uwagi. Od tysięcy różnorakich monet, przez silne powiązanie z francuską walutą, aż po środek wymiany gospodarczej posiadający ogromny szacunek i renomę wśród inwestorów. Zapraszam na kolejną lekcję z przedmiotu pt. „Historia walut światowych”.

Z artykułu dowiesz się:

  • jaka historia kryje się za szwajcarskim frankiem,
  • czy franka szwajcarkiego można uznać za "bezpieczną przystań",
  • jak wyglądają monety i banknoty CHF,
  • czy przyszłość franka rysowana jest w różowych kolorach.

Historia franka szwajcarskiego

Akt Konfederacja Szwajcarskiej oraz pierwsze monety szwajcarskie

Za początek szwajcarskich monet datuje się koniec XIII wieku. W tym okresie doszło do zawarcia Aktu Konfederacji Szwajcarskiej, czyli paktu trzech niewielkich helweckich państw: Schwyz, Uri oraz Unterwalden (lub Nidwalden).

Historia franka szwajcarskiego - 1

Historia franka szwajcarskiego - 1

Reklama

Rysunek 1. Akt Konfederacji Szwajcarskiej

Konfederacja wraz z biegiem czasu stopniowa poszerzała swoje terytorium. Do roku 1353 w Konfederacji znalazły się: Lucerna, Berno, Glarus, Zug, Zurych, w 1481 roku Fryburg i Solura, w 1501 Bazylea i Szafuza oraz w 1513 Appenzell.

Szwajcarskie państwo charakteryzowało się dużą autonomią swych wewnętrznych struktur. Jednoznacznie potwierdza to fakt, iż w maleńkiej Szwajcarii używa się, aż czterech języków - niemieckiego, francuskiego, włoskiego i retoromańskiego. Taka odrębność przejawiała się także na gruncie ekonomicznym. Z racji tego, że każdy kanton posiadał prawo wybijania swoich monet, to przez kilkaset lat na owych terenach funkcjonowało ok. 860 rodzajów środków płatniczych. Były to monety o różnych nominał, wartościach, a także kruszcach. Z oczywistych względów utrudniało to handel.

Kres monetarnej anarchii – frank helwecki młodszym bratem franka szwajcarskiego

W 1798 roku została utworzona Republika Helwecka. Związane było to z przejęciem terenów Konfederacji przez Francję. Francuskie władze dążyły do ujednolicenia monetarnego chaosu, jaki panował w Helwecji. Wprowadzona została więc waluta oparta na talarze berneńskim.

Historia franka szwajcarskiego - 2

Historia franka szwajcarskiego - 2

Reklama

Rysunek 2. Talar berneński

Talar dzielił się na 10 batzen lub 100 centymów. Walutę, którą wprowadzono, nazwano frankiem helweckim.

Historia franka szwajcarskiego - 3

Historia franka szwajcarskiego - 3

Rysunek 3. Moneta 16 franków helweckich. Rok 1800

Oparty był o parytet srebra (6,75 grama) oraz o sztywny kurs wobec franka francuskiego (w stosunku 1 frank helwecki – 1, 5 franka francuskiego).

Reklama

Historia franka szwajcarskiego - 4

Historia franka szwajcarskiego - 4

Rysunek 4. Moneta 1 batzen z roku 1829

Niestety pieniądz ten funkcjonował bardzo krótko, tylko w okresie trwania republiki, tj. w latach 1798 do 1803. Napoleon Bonaparte przywracając dotychczasową federację, przywrócił także bezład i odmęt, który trawił szwajcarską gospodarkę. Z ponad 800 rodzajów bilonów, liczba wzrosła do nie bagatela 8000 monet oraz banknotów. Owy „urodzaj” pieniądza trwał do pierwszej połowy XIX wieku.

Odsiecz dla szwajcarskiej gospodarki – nowy/stary frank

Stary frank szwajcarski to waluta, której zainicjowanie miało miejsce w roku 1819. Była to jednak swoistego rodzaju waluta referencyjna. Nie było jego zmaterializowanej wersji. „Pomagał” w przeliczeniach wzajemnych wartości monet i banknotów występujących w obiegu. Wprowadzenia „przelicznika” było musowe w sytuacji występowania kilku tysięcy różnowartościowych monet.

Bezpośrednim czynnikiem, który doprowadził do kolejnych „rewolucji ekonomicznych” była wojna

Zbrojne starcie pomiędzy kantonami protestanckimi a katolickimi zmusiło władze do zwiększenia współzależności w kraju. I tak w roku 1850 wprowadzono franka szwajcarskiego. Co ważne, jedynym upoważnionym organem do emisji tego środka płatniczego był rząd federalny. Kurs wymiany ustalono na takim samym poziomie jak miało to miejsce w przypadku franka helweckiego, czyli 1, 5 franka francuskiego. Frank szwajcarski był silnie powiązany właśnie z frankiem francuskim, z którym funkcjonował równolegle.

Łacińska Unia Monetarna – matka strefy euro

Reklama

Analizując historię waluty szwajcarskiej, nie można nie wspomnieć o pierwszej dużej unii monetarnej w Europie. W roku 1865 rządy Francji, Szwajcarii, Belgii, Włoch i Luksemburga zawarły tzw. Łacińską Unię Monetarną. Państwa członkowskie oparły swoje narodowe waluty na franku francuskim. Członkowie unii pozostali jednak przy własnych walutach, ale jednocześnie zobligowali się do ustalenia sztywnego kursu wymiany swoich walut po kursie 1:1. Ustalono także parytet złota i srebra.

Wynosił on kolejno 4,5 grama srebra na 1 jednostkę waluty unii (np. moneta 5 frankowa musiała zawierać ok. 22,5 g srebra) oraz 0, 29032 g złota, także na 1 jednostkę. Wprowadzony został również bardzo mądry i rzeczowy przepis mówiący o tym, że żadne z państw nie może wybić więcej niż 6 franków na obywatela. Był to bardzo prosty, aczkolwiek rozsądny mechanizm zapobiegający inflacji. Oficjalny kres unii miał miejsce w roku 1927. Związane było to z fałszowaniem wartości monet oraz przede wszystkim licznymi wojnami.

Historia franka szwajcarskiego - 5

Historia franka szwajcarskiego - 5

Rysunek 5. Kraje uczestniczące w Łacińskiej Unii Monetarnej od 1866 do 1914 roku

To bardzo mocne powiązanie walut sprawiło, że Szwajcarzy nie czuli potrzeby bicia monet na terytorium swojego kraju

Monety używane w Szwajcarii bite były w Paryżu i Strasburgu. Dopiero wojna francusko-pruska sprawiła, że rząd Szwajcarii rozpoczął własną produkcję monet w mennicy berneńskiej. Wówczas zdecydowano się na utworzenie Szwajcarskiego Banku Narodowego.

Reklama

W roku 1945 Szwajcaria dołączyła do systemu z Bretton Woods. Ustalone zostały następujące kursy walutowe: 1 USD = 4,30521 CHF oraz 1 CHF = 0,206418 g złota (od 1949 1 USD = 4,375 CHF, 1 CHF = 0,203125 g złota).

Rysa na obliczu franka, czyli nieprzemyślany handel w trackie wojny

Omawiając historię waluty kraju europejskiego, warto przeanalizować to, co działo się ze środkiem płatniczym danego kraju podczas dwóch wojen światowych. Pierwsza wojna światowa nie wyrządziła frankowi wielkich szkód. Z kolei sytuacja, która miała miejsce w trakcie drugiej wojny światowej, mocno nadszarpnęła reputację franka oraz samej Szwajcarii.

Ten alpejski kraj w dobie największego kryzysu w historii utrzymywał postawę „neutralną”

Według Szwajcarów „neutralnością” można było nazwać skupowanie od III Rzeszy złota. Taki zabieg sprawił, że Hitler posiadał wystarczające środki na prowadzenie militarnych działań. Rządy państw nie szczędziły słów krytyki wobec państwa szwajcarskiego. Zaczęto nawet podnosić głosy mówiące o potrzebie izolacji Szwajcarii na arenie międzynarodowej. Jak zatem Szwajcarzy „wybrnęli” z tego skomplikowanego położenia? Jak powszechnie wiadomo, nie ma takiej sprawy, którą nie dałoby rozwiązać się za pomocą sporego worka gotówki. Na mocy tzw. Porozumienia waszyngtońskiego Szwajcaria przekazała 250 milionów franków na rzecz aliantów. Sprawa została uznana za rozwiązaną, ale niesmak pozostał do dziś.

W okresie tzw. zimnej wojny frank szwajcarski bardzo umocnił swoją pozycję na arenie międzynarodowej

Podczas gdy większość walut europejskich krajów pozostawała w sztywnym kursie, szwajcarski frank stał się realną alternatywą względem USD.

Po upadku systemu z Bretton Woods władze szwajcarskie mocno kontrolowały podaż pieniądza. Dzięki rozsądnej polityce monetarnej Szwajcaria zachowała początkowo stabilność waluty, a w okresie późniejszym silną aprecjację.

Bank Centralny Szwajcarii – emitent CHF

Reklama

Swiss National Bank (SNB), czyli Szwajcarski Bank Centralny to centralny bank w Szwajcarii. Zgodnie z przepisami tamtejszego prawa jego zadaniem jest działanie w interesie ekonomicznym kraju przy pełnym poszanowaniu praw konstytucyjnych. Swoja oficjalną działalność rozpoczął w roku 1907. Od roku 1994 działa jako spółka akcyjna, której większość udziałów posiadają szwajcarskie banki oraz kantony. Bank posiada dwie siedziby – w Bernie oraz Zurychu.

Do najważniejszych organów SNB należy:

  • Walne zgromadzenie akcjonariuszy
  • Rada Banku (Składa się ona z 11 członków)
  • Zarząd Banku (Organ wykonawczy SNB)

Najważniejsze, strategiczne decyzje dotyczące m.in. poziomu stóp procentowych, podejmuje Zarząd Szwajcarskiego Banku Narodowego

Historia franka szwajcarskiego - 6

Historia franka szwajcarskiego - 6

Rysunek 6. Siedziba Szwajcarskiego Banku Narodowego w Bernie

Ciekawostki na temat franka szwajcarskiego

Oznaczenia waluty – symbol CHF i znak franka

Reklama

Zgodnie ze standardem ISO 4217, waluta Szwajcarii jest oznaczana jako „CHF” (Confederatio Helvetica Frank). Frank występuję niekiedy z symbolem „Fr” albo „SFr”.

Frank szwajcarski posiada także swój znak graficzny. Jest to litera f z poziomą kreską.

Historia franka szwajcarskiego - 7

Historia franka szwajcarskiego - 7

Rysunek 7. Znak graficzny franka szwajcarskiego

Skąd pochodzi nazwa franka szwajcarskiego? Etymologia CHF

Etymologia szwajcarskiej waluty w oczywisty sposób nawiązuje do sąsiedniego kraju, czyli Francji. W dzisiejszych czasach (tj.2020) w Europie istnieje już tylko jedna waluta, która określana jest mianem „franka”.

Reklama

Co ciekawe, poza Europą także występują franki. Możemy mieć do czynienia z frankiem burundyjskim, frankiem Dżibuti, frankiem gwinejskim, frankiem Komorów, frankiem kongijski (z Demokratycznej Republiki Konga) oraz frankiem rwandyjskim.

CHF tylko w Szwajcarii? W jakich krajach używa się franka szwajcarskiego?

Frank szwajcarski jest również oficjalnym środkiem płatniczym maleńkiego Księstwa Liechtensteinu. Jest to państewko leżące na pograniczu Szwajcarii i Austrii. Używany jest także w Campione d’Italia, czyli eksklawie Włoch na terytorium Szwajcarii. W obiegu pozostaje również w niemieckiej eksklawie Büsingen am Hochrhein (tylko w obiegu, ponieważ oficjalnym środkiem płatniczym na owym terytorium jest euro).

Monety CHF i banknoty franka szwajcarskiego – wygląd oraz nominały

Banknoty szwajcarskiej waluty są uważane za jedne z najnowocześniejszych. Przez wielu uznawane wręcz za dzieła sztuki użytkowej. Osoby, które tak twierdzą, najprawdopodobniej nie mijają się z prawdą. Zdecydowanie owe banknoty zadziwiają „urodą”. Ważnym aspektem, który również dodaję nowoczesności, innowacyjności jest fakt, iż pieniądz ten drukowany jest pionowo.

Jest to bardzo rzadko spotykany sposób druku banknotów. Kolejnym ciekawym atrybutem tych środków płatniczych jest ich rozmiar, a dokładniej różnica rozmiarów między poszczególnymi banknotami. Im wyższy nominał, tym większy rozmiar. Zdecydowanie dodaje to oryginalności czy niesztampowości.

Na banknotach widnieją napisy w czterech językach (niemieckim, francuskim, włoskim oraz retoromańskim).

Oto jak prezentują się banknoty szwajcarskiej waluty serii nr 9:

Reklama

Awers banknotu o nominale 10 franków przedstawia m.in. kobiecą parę rąk trzymającą pałeczkę dyrygenta, wzór kalejdoskopu oraz glob wokół linii danych (Pacyfik, Cieśnina Beringa). Co ciekawe, banknot ten został uznany za Banknot Roku 2017 przez International Bank Note Society (IBNS). Fakt ten w idealny sposób obrazuje, to jakimi walorami artystycznymi wyróżniają się banknoty Szwajcarii.

Historia franka szwajcarskiego - 8

Historia franka szwajcarskiego - 8

Rysunek 8. Awers banknotu o nominale 10 franków

Rewers banknotu o nominale 10 franków przedstawia połączenie dwóch torów za pomocą przełącznika szczelin w tunelu bazowym Lötschberg oraz mechanizm zegarowy, który oznacza dobrze funkcjonującą organizację.

Historia franka szwajcarskiego - 9

Historia franka szwajcarskiego - 9

Reklama

Rysunek. Rewers banknotu o nominale 10 franków

Banknot o nominale 20 franków przedstawia m.in. chłopięcą prawą rękę trzymającą pryzmat w wiązce światła oraz wzór kalejdoskopu (awers).

Historia franka szwajcarskiego - 10

Historia franka szwajcarskiego - 10

Rysunek. Awers banknotu o nominale 20 franków

Banknot o nominale 20 franków przedstawia m.in. projekcję na dużym ekranie na Piazza Grande w Locarno podczas Festiwalu Filmowego oraz tęczówkę regulującą światło docierające do ludzkiego oka (rewers).

Reklama

Historia franka szwajcarskiego - 11

Historia franka szwajcarskiego - 11

Rysunek. Rewers banknotu o nominale 20 franków

Awers banknotu o nominale 50 franków obrazuję m.in. lewą rękę trzymającą dojrzały kwiat mniszka lekarskiego na wietrze oraz strzały wiatru.

Historia franka szwajcarskiego - 12

Historia franka szwajcarskiego - 12

Rysunek. Awers banknotu o nominale 50 franków

Reklama

Rewers banknotu o nominale 50 franków obrazuję m.in. prądy powietrza przepływają wokół lodowcowych szczytów Alp, paralotnie oraz krzywe wysokościowe, które ilustrują zróżnicowany krajobraz Szwajcarii.

Historia franka szwajcarskiego - 13

Historia franka szwajcarskiego - 13

Rysunek. Rewers banknotu o nominale 50 franków

Na banknocie o nominale 100 franków możemy zaobserwować m.in. parę rąk trzymającą wodę (awers).

Historia franka szwajcarskiego - 14

Historia franka szwajcarskiego - 14

Reklama

Rysunek. Awers banknotu o nominale 100 franków

Zaś na rewersie tego banknotu - wodę płynącą wzdłuż pionowej, lecz wegetatywnej skały w suchym Wallis.

Historia franka szwajcarskiego - 15

Historia franka szwajcarskiego - 15

Rysunek. Rewers banknotu o nominale 100 franków

Awers banknotu o nominale 200 franków przedstawia m.in. prawą rękę wskazującą trzy wymiary kciukiem, palcem wskazującym i środkowym palcem.

Reklama

Historia franka szwajcarskiego - 16

Historia franka szwajcarskiego - 16

Rysunek. Awers banknotu o nominale 200 franków

Rewers banknotu 200 franków to zobrazowane cząstki przepływają przez detektor cząstek LHC z CERN w Genewie.

Historia franka szwajcarskiego - 17

Historia franka szwajcarskiego - 17

Rysunek. Rewers banknotu o nominale 200 franków

Reklama

Na banknocie 1000 franków zobrazowane są dwie ręce wręczone na powitanie.

Historia franka szwajcarskiego - 18

Historia franka szwajcarskiego - 18

Rysunek. Awers banknotu o nominale 1000 franków

Rewers banknotu o nominale 1000 franków przedstawia przemówienie wygłaszane podczas Zjednoczonego Zgromadzenia Federalnego Radców Federalnych w Pałacu Federalnym w Bernie.

Historia franka szwajcarskiego - 19

Historia franka szwajcarskiego - 19

Reklama

Rysunek. Rewers banknotu o nominale 1000 franków

Warto także napomknąć o zabezpieczeniach, jakimi dysponują owe banknoty. Posiadają one około 18 elementów zabezpieczających. Należą do nich m.in. farba opalenizująca, znak wodny, włókna świecące czy efekt kątowy. Sprawia to, że są one bardzo trudne do sfałszowania. A sam fakt częstej wymiany serii banknotów dodatkowo utrudnia zadanie fałszerzom.

Szwajcarski „sentyment” do fałszerstwa widoczny jest w wielu aspektach. Seria 7 banknotów „frankowych” w ogóle nie była używana w obiegu. SNB chcąc zabezpieczyć się przed próbą masowego fałszowania banknotów, zaprojektował „rezerwową” wersję waluty. O tym fakcie szersza publiczność dowiedziała się dopiero w sytuacji, gdy do obiegu weszła seria 8. Dlatego wiele osób nazywa banknoty serii 7 banknotami widmo. Widzimy zatem, jak innowacyjne podejście reklamuje SNB w swych poczynaniach.

Monety franka szwajcarskiego występują w następujących nominałach:

  • 5 centymów
  • 10 centymów
  • 20 centymów
  • 50 centymów (1/2 franka)
  • 1 frank
  • 2 franki
  • 5 franków

Oficjalna nazwa mniejszych jednostek franka jest zróżnicowana. W zależności od kraju jest określana jako:

  • Rappen (Rp.) po niemiecku
  • centime (c.) po francusku
  • centesimo (ct.) po włosku
  • rap (rp.) w języku retoromańskim (romansz)

W Polsce najczęściej spotykana jest nazwa „centym”.

Historia franka szwajcarskiego - 20

Historia franka szwajcarskiego - 20

Reklama

Rysunek. Monety franka szwajcarskiego

Frank szwajcarski na rynku Forex

Waluta Szwajcarii jest jedną z 5-ciu najważniejszych walut na rynku Forex. Wraz z dolarem amerykańskim, funtem brytyjskim, euro oraz jenem japońskim tworzy tzw. pary majors. Przez traderów nazywana jest „Swissy” lub „Szwajcar”. Fakt dużego znaczenia wynika z tego, iż Szwajcaria uważana jest za jedno z najbezpieczniejszych państw na świecie.

Historyczne notowania franka szwajcarskiego względem polskiego złotego - kurs CHF/PLN na przestrzeni lat

Przez ostanie 15 lat kurs franka szwajcarskiego względem polskiego złotego mocno się wahał. W lipcu 2008 roku kształtował się na poziomie 1,96 złotego, a  na początku 2015 roku kurs ten zbliżył się granicy 5 złotych. Rozbieżność w badanym okresie jest ogromna. Taki wyskok kursu w 2015 roku związany jest z tzw. czarnym czwartkiem. Czarny czwartek to dzień (15.01.2015), w którym frank szwajcarski silnie umocnił się względem innych walut Przyczyną tego była decyzja Szwajcarskiego Banku Narodowego, który ogłosił porzucenie polityki obrony minimalnego kursu wymiany euro na franki szwajcarskie.

We wrześniu 2020 roku kurs CHF/PLN wynosi ok. 4,14 złotego.

Stabilna, pewna oraz godna zaufania, czyli frank szwajcarski jako bezpieczna przystań

Frank szwajcarski uważany jest powszechnie za bezpieczną przystań. Owa bezpieczna przystań (safe Haven) to swoistego rodzaju „oaza spokoju”. Miejsce, gdzie możemy znaleźć schronienie podczas kryzysu. Owe określenie odnosi się do inwestycji, które powinny utrzymywać stabilny poziom, a nawet zyskiwać w okresach spowolnienia gospodarczego.

Reklama

Podczas kryzysów finansowych kapitał inwestycyjny „ucieka” z rynków wschodzących do tych najbardziej rozwiniętych. Wynika to oczywiście z niepewności. Inwestorzy preferują lokowanie gotówki w państwach, takich jak USA czy Szwajcaria. Kraje typu Czechy, Brazylia zostają mocno marginalizowane. Dlatego waluty takie jak dolar amerykański, jen japoński czy frank szwajcarski są dobrym miejscem na alokacje nadwyżek finansowych. 

Przyszłość franka szwajcarskiego – mocne fundamenty europejskiego pewniaka?

Frank szwajcarski utożsamiany jest jako bezpieczna przystań. Inwestorzy szanują tę walutę. Jej renoma na światowych rynkach finansowych posiada mocne fundamenty. Polacy jako nieliczni mogą mieć w tym przypadku odmienne zdanie. Wiąże się to oczywiście z okrytymi niechlubną sławą kredytami frankowymi. Wielu Polaków czuje się po dziś dzień oszukanych. Nie zmiana to jednak faktu, iż frank jest oazą stabilności. Odwrotna korelacja wartości nominalnej franka do zamiłownia do ryzyka jest nadto widoczna.

Temu wszystkiemu zagrozić może paradoksalnie tylko sam Szwajcarski Bank Centralny stosujący bardzo ryzykowne elelmenty polityki monetarnej. Ujemne stopy procentowe czy częste wypowiedzi o przewartościowaniu kursu zdecydowanie nie są czymś co można uznać za pozbawione ryzyka. Jednak w swojej historii frank rzadko zawodził. Co przyniesie więc przyszłośc? Czy frank zdoła utrzymać solidna pozycję na rynkach finansowych? Czas pokaże.

URL Artykułu

Czytaj więcej