Które branże w Polsce najszybciej wdrażają sztuczną inteligencję?
Dla przypomnienia, nasza analiza została przygotowana z wykorzystaniem zbioru danych dotyczących rzeczywistego wykorzystania AI w przedsiębiorstwach opracowanego przez Eurostat. W ramach tego badania zbierane są m.in. informacje o rodzajach technologii AI stosowanych przez przedsiębiorstwa, sposobach ich wykorzystywania oraz źródłach pochodzenia tych rozwiązań technologicznych. Warto zaznaczyć, że respondentami tej ankietami są wyłącznie firmy zatrudniające 10 lub więcej osób. Tym samym mikroprzedsiębiorstwa nie są uwzględnione w poniższej analizie. Z uwagi na niedostępność danych, z analizy wyłączone są również niektóre sekcje i działy PKD, w tym finanse oraz opieka medyczna. W tekście poniżej przedstawione zostały główne informacje i tendencje, z kolei na końcu tekstu znajdują się tabele z dokładnymi danymi w przekroju branżowym. Warto przy tym odnotować, że dane dla niektórych kategorii są dostępne wyłącznie jako agregaty dla dwóch lub trzech działów PKD.
Pod względem wykorzystania AI, na tle całej gospodarki zdecydowanie wyróżniają się dwie sekcje – „Informacja i komunikacja” (32,6% firm 10+ korzysta z co najmniej jednej technologii AI) oraz „Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna” (14,5%). W pierwszej z tych sekcji znajdują się dwa działy PKD o najwyższym udziale przedsiębiorstw stosujących technologię AI – „Działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana” oraz „Działalność usługowa w zakresie informacji”, w których łącznie z AI korzysta 38,1% przedsiębiorstw wobec 5,9% dla Polski ogółem. Podobną tendencję można zaobserwować również w pozostałych państwach UE. W tych branżach zatrudnieni są bowiem pracownicy o umiejętnościach i wiedzy przydatnych w procesie tworzenia, wdrażania i korzystania z technologii AI. Pozostałe sekcje PKD w ramach sektora usług posiadają znacząco niższe udziały przedsiębiorstw wdrażających technologię AI (por. wykres).
Warto również zaznaczyć, że udział firm korzystających z AI w obrębie sektora usług jest częściowo zależny od udziału dużych (250+) przedsiębiorstw w liczbie przedsiębiorstw 10+ w danym dziale PKD. W poprzedniej MAKROmapie pokazaliśmy, że na poziomie całej gospodarki technologia AI jest ponad 8- krotnie bardziej rozpowszechniona wśród dużych (250+) niż małych (10-49) przedsiębiorstw. Tym samym dane w przekroju branżowym nie powinny być ze sobą bezpośrednio porównywane, z uwagi na ryzyko obciążenia wynikające z odmiennego udziału dużych firm w danym dziale PKD. W sekcjach PKD, gdzie ten udział jest najniższy („Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów”, „Transport i gospodarka magazynowa”, „Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi”, „Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości”), możemy zaobserwować również najniższe wskaźniki wykorzystania AI. Podobną zależność można zaobserwować w ramach poszczególnych branż przetwórstwa przemysłowego.
W przypadku firm przetwórstwa przemysłowego, z co najmniej jednej technologii AI korzysta 5,1% firm. W poszczególnych branżach przetwórstwa można zaobserwować istotne zróżnicowanie procesu wdrażania AI. Na pierwszym miejscu znajduje się branża „Produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych”, która odnotowała w ostatnim roku istotny wzrost w tym zakresie (13,9% w 2024 r. wobec 2,1% w 2023 r.). Na drugim miejscu znajdują się zgrupowane razem branże „Produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep” oraz „Produkcja pozostałego sprzętu transportowego” (13,3% w 2024 r.), które mają również najwyższe w przetwórstwie wskaźniki pod kątem wykorzystania AI w procesie produkcji (8,5%) i w logistyce (3,9%), oraz najwyższy udział firm stosujących autonomiczne pojazdy i maszyny (4,1%). Wysoki poziom wdrożenia AI występuje również w branży „Produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych” (11,9%).
Ciekawym przypadkiem jest z kolei dział PKD „Produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych oraz leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych”, która w 2023 r. posiadała najwyższy spośród branż przetwórstwa udział firm wykorzystujących AI, podczas gdy w 2024 r. odnotowała istotny spadek ilości firm korzystających z AI (9,7% w 2024 r. wobec 12,2% w 2023 r.). Spadek ten miał szeroki zakres, obejmując większość zastosowań i technologii. Co istotne, w pozostałych państwach UE, za wyjątkiem Rumunii, w tej branży nastąpił istotny wzrost wykorzystania AI (25,8% w 2024 r. wobec 17,2% w 2023 r. dla całej UE) i co za tym idzie spadek wykorzystania AI w tej branży w Polsce jest odosobnionym przypadkiem.
W dalszej kolejności przyrównaliśmy działy PKD w Polsce do średnich w Unii Europejskiej. Wszystkie analizowane branże w Polsce mają niższy od średniej unijnej udział firm korzystających z technologii AI – zarówno jeżeli chodzi o firmy korzystające z co najmniej jednej, dwóch lub trzech lub więcej technologii, jak i w przypadku wykorzystywania konkretnych technologii (z niewielkimi wyjątkami). Dysproporcje te są wysokie – w 2/3 z badanych branż udział wykorzystania AI jest dwukrotnie wyższy w przypadku średniej unijnej niż w Polsce. Branżami, w których ta dysproporcja jest najmniejsza, są wspomniane wyżej zgrupowane razem „produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep” oraz „produkcja pozostałego sprzętu transportowego” (13,3% w Polsce wobec 14,6% w UE).
Te branże mają również wyższy od średniej UE udział przedsiębiorstw stosujących technologie AI w 5 z 7 objętych badaniem obszarów (wsparciu procesów produkcji, logistyce, cyberbezpieczeństwie, administracji oraz w finansach i księgowości). Warto również zaznaczyć niektóre branże, cechujące się wysokimi różnicami pomiędzy Polską a UE. W pozostałych państwach UE branża „wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych” ma o wiele wyższy poziom wdrożenia AI niż w Polsce. Do grupy branż, gdzie różnice udziałów firm stosujących AI są największe należy również wymieniona wyżej branża „produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych oraz leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych”, która w pozostałych państwach UE również należy do branż o najpowszechniejszym wdrożeniu AI. Wysokie różnice w zastosowaniu AI pomiędzy Polską a Unią Europejską można zauważyć w tej branży w obszarach prac rozwojowych, cyberbezpieczeństwa, procesów produkcji i marketingu.
Również przyrosty udziałów zastosowania AI pomiędzy 2023 r. i 2024 r. w Polsce kształtują się w zdecydowanej większości działów PKD poniżej średniej unijnej (por. wykres). Oznacza to, że zaległości w zakresie implementacji AI względem UE narastają. Wyjątek stanowią branże „telekomunikacja”, „produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych” oraz „pojazdy i sprzęt transportowy”. Wykorzystanie konkretnych technologii AI jest mocno zróżnicowane w przekroju branżowym. Przykładowo, w przypadku przedsiębiorstw świadczących usługi z sekcji „Informacja i komunikacja” oraz „działalność profesjonalna, naukowa i techniczna” największą popularnością cieszą się technologie generowania tekstu lub głosu, oraz zastosowań uczenia maszynowego w analizie danych.
Z kolei w przetwórstwie najistotniejsze są technologie wykorzystania AI w automatyzacji procesów i decyzji. W przetwórstwie warto natomiast zwrócić uwagę na branże „produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep” i „produkcja pozostałego sprzętu transportowego” (zgrupowane na potrzeby badania jako jedna branża) oraz branżę „produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych”. W ich wypadku technologie oparte na autonomicznych pojazdach i maszynach pełnią większą rolę niż w pozostałych branżach przetwórstwa, oraz pojawia się wysoki udział firm wykorzystujących technologię rozpoznawania obrazu.
W Polsce, pod względem źródeł pochodzenia wykorzystywanych technologii AI w każdym dziale PKD dominujące jest oprogramowanie komercyjne gotowe do użycia. Warto zauważyć, że w Polsce w 2023 r., w dwóch najistotniejszych pod względem wdrażania AI działach PKD („działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana” oraz „działalność usługowa w zakresie informacji”) najpopularniejsze były własne rozwiązania technologiczne. Warto zauważyć, że w przypadku tych branż w państwach UE o wysokim udziale wykorzystania AI najpopularniejsze jest oprogramowanie komercyjne poddane samodzielnym modyfikacjom, jak również można zaobserwować wyższą niż w Polsce popularność samodzielnie modyfikowanych rozwiązań opensource.
Podsumowując, kluczowe sekcje przedsiębiorstw wdrażających AI w Polsce to „Informacja i komunikacja” oraz „Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna”. Z kolei w przetwórstwie najwyższy poziom wdrożenie AI przyjmuje w zgrupowanych razem branżach „produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep”, „produkcja pozostałego sprzętu transportowego” oraz branży „produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych”. Jednak żadna branża w Polsce nie przekracza średniej unijnej pod względem udziału firm wdrażających technologie AI, a większość ma istotne zaległości wobec tej średniej. Warto również zaznaczyć, że niekorzystnie kształtują się przyrosty udziału firm stosujących technologie AI pomiędzy 2023 r. i 2024 r., które w niemal wszystkich działach PKD były w Polsce niższe od średniej unijnej.
Tym samym, w 2024 r. dystans pomiędzy Polską a resztą państw Unii Europejskiej uległ pogłębieniu względem 2023 r. (udział firm korzystających z min. jednej technologii AI na poziomie 5,9% w Polsce i 13,5% w UE w 2024 r. wobec 3,7% w Polsce i 8,0% w UE w 2023 r., tym samym różnica pomiędzy udziałem w UE i w Polce wyniosła 7,6 pkt. proc. w 2024 r. wobec 4,4 pkt. proc. w 2023 r.).
Komentarze
Sortuj według: Najistotniejsze
Nie ma jeszcze komentarzy. Skomentuj jako pierwszy i rozpocznij dyskusję