Reklama
WIG82 745,58+1,45%
WIG202 436,05+1,72%
EUR / PLN4,31+0,04%
USD / PLN4,00+0,16%
CHF / PLN4,43+0,05%
GBP / PLN5,05+0,13%
EUR / USD1,08-0,11%
DAX18 492,49+0,08%
FT-SE7 952,60+0,26%
CAC 408 205,81+0,01%
DJI39 807,37+0,12%
S&P 5005 254,35+0,11%
ROPA BRENT87,07+1,60%
ROPA WTI82,70+1,20%
ZŁOTO2 234,24+0,06%
SREBRO25,03+1,87%

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

twitter
youtube
facebook
instagram
linkedin
Reklama
Reklama

Ryzyko płynności oraz specyficzne na kontraktach terminowych futures. Czym są? Czy da się je zmniejszyć?

Darek Dziduch | 12:07 25 wrzesień 2021
Ryzyko płynności oraz specyficzne na kontraktach terminowych futures. Czym są? Czy da się je zmniejszyć? | FXMAG INWESTOR
freepik.com
Reklama
Aa
Udostępnij
facebook
twitter
linkedin
wykop

Kto nie ryzykuje, ten szampana nie pije. Z tym alkoholem lepiej jednak nie przesadzić, podobnie jak z ryzykiem, jakie podejmujemy na rynkach finansowych. W tym odcinku opowiem jakie ryzyka czyhają na traderów kontraktów terminowych i innych lewarowanych instrumentów pochodnych. 

 ____Kontrakty terminowe GPW____

Czym jest ryzyko dla inwestora?

Zaczynamy kolejny odcinek naszego cyklu “Z dźwignią na GPW”, którego partnerem jest Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie i który jest poświęcony kontraktom terminowym futures. Jeśli widziałeś więcej niż jeden odcinek z tej serii na naszym kanale, to wiesz że za każdym razem dodaję krótką wzmiankę o tym, że korzystanie z kontraktów terminowych wiąże się z istotnym ryzykiem, które nie tylko trzeba znać, ale przede wszystkim rozumieć i skonfrontować z naszymi osobistymi preferencjami i potrzebami. Dzisiaj takie ostrzeżenie się nie pojawi, bo tak naprawdę nie będzie potrzebne - cały odcinek będzie bowiem poświęcony właśnie kwestiom ryzyk różnego typu, które towarzyszą traderom korzystającym z kontraktów terminowych.

Reklama

Zacznijmy od rzeczy podstawowej, wydawać by się mogło, oczywistej - czym w ogóle jest ryzyko, w szczególności dla inwestora i spekulanta. Ryzyko towarzyszy nam każdego dnia, w każdym aspekcie naszego życia i podejmowanych przez nas decyzji, jeśli jednak chodzi o rynki finansowe to ryzyko związane jest w głównej mierze ze zmiennością i nieprzewidywalnością cen różnych instrumentów finansowych. Ryzyko inwestycyjne to brak pewności co do stopy zwrotu, jaką osiągniemy po podjęciu konkretnej decyzji na rynku. Poprzez stopień ryzyka rozumie się również to jak duża jest zmienność danego instrumentu - oczywiście im większa zmienność, tym wyższe ryzyko. Ryzyko samo w sobie odnosi się też do tego ile jesteśmy w stanie stracić w przypadku wystąpienia negatywnego scenariusza dla naszej inwestycji - teoretycznie im wyższa potencjalna stopa zwrotu, tym wyższe ryzyko straty, w praktyce nie zawsze tak jest - nierzadko jest tak, że aktywa postrzegane jako mało ryzykowne również mogą przynieść nam istotne straty, o czym trzeba pamiętać.

 

Ryzyko na kontraktach terminowych. Rodzaje

O samym ryzyku można byłoby przygotować osobny cykl nagrań, bo temat jest bardzo szeroki i ciekawy. Ja natomiast skupię się na ryzykach towarzyszących kontraktom terminowym.

 

Ryzyko zmienności (potęgowane dźwignią finansową)

Tym takim najbardziej oczywistym rodzajem ryzyka jest ryzyko rynkowe bezpośrednio związane ze zmiennością cenową instrumentów finansowych. Wiadomo, że traderzy szukają właśnie zmienności, bo bez niej osiągnięcie zysku jest niemożliwe. Zasady są banalne: jak najtaniej kupić, jak najdrożej sprzedać w przypadku pozycji długiej i odwrotnie w przypadku pozycji krótkiej. Im większy ruch cenowy “złapiemy”, tym lepszy będzie nasz wynik. To oczywiście działa w dwie strony: zmienność może działać równie dobrze na naszą niekorzyść, duże ruchy cenowe w kierunku przeciwnym do naszej pozycji będą wiązały się w odpowiednio większymi ujemnymi stopami zwrotu - myślę że nikomu nie trzeba tego tłumaczyć.

Reklama

W przypadku instrumentów lewarowanych, do których zaliczamy też kontrakty terminowe, zmienność i tym samym ryzyko są zwiększane przez dźwignię finansową. Już kilka razy zdarzyło się, że gdy wspominałem w różnych nagraniach o tym, że lewar zwiększa zmienność, to w komentarzach pojawiał się sprzeciw - jakim cudem dźwignia zwiększa zmienność, skoro np. kurs akcji spółki Ciech spadł z poziomu 52 PLN do 48, czyli o 4 PLN i jednocześnie o 7,7%, podobnie jak kurs futuresa FCIE, którego cena również spadła z 52 do 48 PLN, czyli o 4 PLN. Z tym, że w tym przypadku wahanie cenowe wyniosło aż 77%. Dlaczego aż tyle? Dlatego, że KDPW ustaliło minimalny depozyt zabezpieczający dla kontraktu na akcje Ciech na poziomie 10%, a to oznacza że możemy zająć pozycję o dziesięciokrotnie wyższej wartości nominalnej niż depozyt, jaki musimy na to przeznaczyć, jednocześnie biorąc na siebie takie ryzyko zmienności, jakbyśmy handlowali pełną kwotą. Właśnie dlatego lewarowane instrumenty są bardziej ryzykowne, ponieważ procentowe wahania są odpowiednio zwiększone tym, że otwieramy pozycję o wyższej wartości niż nasz depozyt.

Obecność dźwigni wiąże się z tym, że na kontraktach terminowych w skrajnych przypadkach możliwe jest poniesienie strat wyższych niż wartość naszego depozytu i wejście na ujemne saldo rachunku, które trzeba będzie uzupełnić.

 

Ryzyko związane z możliwością otwierania długich i krótkich pozycji na rynku

Kolejnym ryzykiem futuresów i ogólnie instrumentów pochodnych jest cecha, która wydaje się raczej udogodnieniem niż czymś niosącym zagrożenie. Mowa tutaj oczywiście o możliwości wyboru kierunku naszej transakcji - czyli otwarcia pozycji długiej, jak i krótkiej (obstawiającej spadki). I to dodatkowe ryzyko, w połączeniu z dźwignią finansową, dotyczy właśnie pozycji krótkich. W najprostszym możliwym ujęciu - na rynku kasowym możemy zająć wyłącznie pozycje długą, czyli powiększać stopę zwrotu wraz ze wzrostem instrumentu, który kupiliśmy (nie wchodzimy tu w temat pożyczania akcji pod krótką sprzedaż). Czyli: zyskujemy, kiedy rośnie, tracimy kiedy spada. W przypadku instrumentów pochodnych, w tym m.in. futuresów, posiadając pozycję długą tracimy kiedy cena spada, ale mając pozycję krótką możemy tracić również wtedy, gdy cena rośnie. Teoretycznie mamy więc więcej okazji do popełniania błędów i ponoszenia strat.

Oprócz tego, warto pamiętać że cena może spaść maksymalnie o 100%, a rosnąć w zasadzie bez ograniczeń - o 100%, 500%, a nawet ponad tysiąc procent, a to oznacza że pozycja krótka naraża nas na potencjalnie nieograniczone straty, dlatego trzeba z niej korzystać umiejętnie, szczególnie na instrumentach z dźwignią finansową.

Reklama

 

Ryzyko płynności

Często mówi się, że jakiś instrument jest zbyt mało płynny, aby z niego korzystać zgodnie z naszymi potrzebami. Z samą płynnością obrotu na danym instrumencie wiąże się właśnie ryzyko płynności. Niska płynność oznacza niewielką liczbę zleceń w arkuszu, niską aktywność traderów i duże spready, czyli różnice pomiędzy najlepszymi cenami bid i ask. Niska płynność jest szczególnym zagrożeniem, gdy chcemy otworzyć lub zamknąć pozycję o większym wolumenie - może okazać się wtedy, że nie znajdziemy drugiej strony rynku i zlecenie nie zostanie zrealizowane lub tylko w całości, w przypadku zleceń po cenie market może też dojść do znacznej zmiany ceny i pokrycia ofert, które są dla nas mniej korzystne cenowo.

 

Ryzyka specyficzne na kontraktach terminowych futures

Kontrakty na akcje ryzykowniejsze niż indeksy?

Na sam koniec wspomnę o ryzyku specyficznym kontraktów terminowych, czyli takim, które jest bezpośrednio powiązane z samym instrumentem bazowym takiego futuresa. O co chodzi?

Reklama

O to, że np. indeksy giełdowe najczęściej są mniej zmienne niż akcje pojedynczych spółek. Dlatego też kontrakty akcyjne z teoretycznego punktu widzenia będą cechować się wyższym ryzykiem niż indeksowe.

Ryzykiem specyficznym związanym z futuresami indeksowymi mogą być np. cykliczne zmiany składu portfela w indeksie bazowym, a w przypadku kontraktów akcyjnych np. odcięcia praw do dywidendy, praw poboru czy skup akcji własnych lub w skrajnych przypadkach np. zawieszenie obrotu spółki giełdowej, która jest instrumentem bazowym.

 

Nie zapominajmy też o ryzyku operacyjnym, czyli takim w którym zawodzą systemy informatyczne albo my tracimy dostęp do internetu, przez co nie możemy zalogować się na platformę transakcyjną.

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Chcesz, żebyśmy opisali Twoją historię albo zajęli się jakimś problemem?

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Napisz do redakcji


Darek Dziduch

Darek Dziduch

Redaktor portalu FXMAG i wydawca magazynu Inwestor. Nagrywa na YouTube materiały edukacyjne, poruszając tematy związane przede wszystkim z inwestycjami, finansami osobistymi i gospodarką.

Obserwuj autoraTwitter


Reklama

Czytaj dalej