Reklama
WIG82 745,58+1,45%
WIG202 436,05+1,72%
EUR / PLN4,31-0,21%
USD / PLN3,99-0,08%
CHF / PLN4,43+0,38%
GBP / PLN5,04+0,02%
EUR / USD1,08-0,14%
DAX18 492,49+0,08%
FT-SE7 952,62+0,26%
CAC 408 205,81+0,01%
DJI39 753,81-0,02%
S&P 5005 252,98+0,09%
ROPA BRENT86,64+1,10%
ROPA WTI82,10+0,47%
ZŁOTO2 218,07+1,20%
SREBRO24,80+0,94%

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

twitter
youtube
facebook
instagram
linkedin
Reklama
Reklama

Pasywa w bilansie spółki - kapitał własny i obcy, zobowiązania i rezerwy spółki

Darek Dziduch | 17:00 01 czerwiec 2022
Pasywa w bilansie spółki - kapitał własny i obcy,  zobowiązania i rezerwy spółki | FXMAG INWESTOR
freepik.com
Reklama
Aa
Udostępnij
facebook
twitter
linkedin
wykop

Każde przedsiębiorstwo ma jakiś majątek, konkretne aktywa, zarówno materialne, jak i niematerialne, trwałe i obrotowe i długo tak mógłbym je wymieniać. Ale równie ważne, jeśli nie ważniejsze jest nie to co spółka posiada, ale skąd wzięła na to pieniądze i ile z tego rzeczywiście należy do niej.

 

 

Pasywa w bilansie spółki

Reklama

Zaczynamy kolejny odcinek naszej serii “Jak analizować spółki”, której partnerami są Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie i Biuro Maklerskie Alior Banku. W siódmym odcinku pozostajemy przy bilansie spółki, ale od tej drugiej strony, czyli pasywów. 

Przypomnę tylko, że w bilansie mamy podstawowy podział na aktywa, czyli składniki majątku przedsiębiorstwa, które znajdują się pod jego kontrolą oraz pasywa, czyli źródła finansowania aktywów. Pasywa mówią nam o tym skąd spółka ma pieniądze na to, co wykazuje jako składniki swojego majątku. Pasywa dzielimy na kapitały własne, czyli to co rzeczywiście spółka posiada oraz kapitały obce - zobowiązania i rezerwy na zobowiązania (krótkoterminowe i długoterminowe), natomiast do samego podziału pasywów i do tego, co spółki w nich wykazują przejdę za chwilę.

Oczywiście, trzeba pamiętać, że wartość wykazywanych aktywów musi być równa wartości pasywów, co jest związane z zasadą równowagi bilansowej.

Jeśli natomiast chodzi o kolejność pasywów w bilansie spółki, to są one uszeregowane wg kolejności ich spłaty (od najmniej do najbardziej pilnych). Dlatego też po stronie pasywów w bilansie zawsze na samym początku pojawiają się kapitały własne, czyli pasywa których spółka nie musi nikomu zwracać. Potem w bilansie po stronie pasywów pojawiają się rezerwy na zobowiązania, a następnie zobowiązania długoterminowe, a po nich zobowiązania krótkoterminowe, czyli te z terminem spłaty do 12 miesięcy liczonym od dnia sporządzenia bilansu.

 

Struktura pasywów w bilansie spółki

Reklama

I tutaj już poniekąd wspomniałem o tym, co znajduje się po stronie pasywów spółki w bilansie. Na samym początku podawane są własne źródła pochodzenia majątku, czyli kapitały własne, które dzielą się na sześć podstawowych podkategorii:

  • kapitał zakładowy spółki, czyli kwota wpłacona przez jej akcjonariuszy za nabyte akcje, która jest stała (chyba, że dojdzie do podniesienia kapitału zakładowego np. przez emisję nowych akcji) i dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Kapitał zakładowy jest wpisany w statucie spółki i w żadnym wypadku nie można mylić go z kapitalizacją spółki, czyli aktualną rynkową wyceną wszystkich wyemitowanych akcji
  • kapitał zapasowy spółki (nie mylić z zapasami!), który zgodnie ze swoją definicją ma służyć m.in. do pokrycia ewentualnych strat finansowych w przyszłości i gwarantować stabilność spółki. Na kapitał zapasowy co roku powinno być przeznaczane co najmniej 8% zysku netto z danego roku obrotowego, aż do momentu gdy jego wartość będzie stanowić 1/3 kapitału zakładowego. Do kapitału zapasowego zalicza się też nadwyżkę ze sprzedaży akcji, która jest obliczana na podstawie różnicy między ceną emisyjną akcji, a ich ceną nominalną (uwzględniając też koszty samej emisji). Załóżmy, że spółka wyemitowała akcje z ceną nominalną 10 groszy za sztukę, a ich cena emisyjna emisyjna (czyli ta, po której były sprzedawane) wynosiła 15 PLN. Nadwyżka z każdej takiej sprzedanej akcji wynosi 14,90 PLN (minus koszty emisji) i zalicza się ją do kapitału zapasowego. Spółki, które publikują sprawozdania zgodnie z MSSF będą zazwyczaj tę nadwyżkę pokazywać jako osobną podkategorię po stronie kapitałów własnych, obok kapitału zapasowego.
  • dalej mamy kapitał z aktualizacji wyceny środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych. Taką aktualizację najczęściej przeprowadza się np. z powodu inflacji, gdy np. wartość nieruchomości należących do spółki rośnie (czyli rośnie wartość aktywów i tym samym pasywów)
  • pozostałe kapitały rezerwowe mogą służyć spółce np. do wypłaty stabilnej dywidendy w kolejnych latach (na wypadek strat lub mniejszego zysku), w przypadku spółek, które prowadziły emisję akcji, ale na dzień bilansowy sąd nie wydał postanowienia o zwiększeniu kapitału zakładowego, to kwota nowej emisji pojawi się właśnie w pozostałych kapitałach rezerwowych
  • niepodzielony (zatrzymany) zysk lub niepokryta strata z lat ubiegłych: oczywiście zysk powiększa wartość kapitału własnego, a strata go pomniejsza
  • możemy spotkać się też z pozycją odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego, która zawsze pomniejsza wartość kapitału własnego i występuje wtedy, gdy spółka wypłaca zaliczkę na poczet dywidendy przed zamknięciem konkretnego roku obrotowego (do takich spółek z GPW zaliczają się m.in. Grupa Żywiec, iFirma czy Archicom).

 

Kapitał obcy spółki w bilansie

To by było na tyle, jeśli chodzi o kapitał własny spółki. W kolejnej części bilansu po stronie pasywów znajdziemy wykaz składników kapitału obcego, czyli zobowiązania i rezerwy spółki.

Zacznijmy od tego, że zobowiązania to coś, co spółka będzie musiała w przyszłości spłacić lub pokryć w inny sposób (np. emisją nowych akcji), a rezerwy na zobowiązania to takie obciążenia finansowe, których wartość i termin spłaty nie są pewne i możliwe do precyzyjnego ustalenia. Takie rezerwy są tworzone przez spółkę np. na podatek dochodowy czy na świadczenia emerytalne. Pozostałe rezerwy mogą być tworzone np. na poczet operacji gospodarczych w toku (operacji kredytowych, poręczeń czy postępowań sądowych) 

  • w dalszej części bilansu po stronie pasywów znajdziemy zobowiązania długoterminowe, czyli takie, których termin spłaty jest dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. Znajdziemy tu kredyty, pożyczki i wyemitowane dłużne papiery wartościowe (obligacje korporacyjne), a oprócz tego również zobowiązania z tytułu leasingu czy nabycia udziałów w innych jednostkach z grupy kapitałowej. Warto zajrzeć do noty objaśniającej, która wyszczególnia strukturę zobowiązań długoterminowych, bo tam spółki opisują jakie kredyty i na jakich warunkach zaciągnęły, informują też m.in. o wyemitowanych obligacjach korporacyjnych.
  • zobowiązania krótkoterminowe, to te z terminem uregulowania krótszym niż 12 miesięcy. Znajdziemy tutaj zobowiązania z tytułu dostaw i usług (bez względu na to jaki jest ich termin zapadalności, zawsze są zobowiązaniami krótkoterminowymi), umów z klientami czy pożyczki i kredyty obrotowe. Tutaj też warto wejść w noty objaśniające, żeby zobaczyć jaki jest termin spłaty konkretnych zobowiązań i co dokładnie się na nie składa
  • ostatnim elementem kapitałów obcych są rozliczenia międzyokresowe, które można określić jako rezerwy na przyszłe wydatki, np. niefakturowane dostawy czy usługi

 

Reklama

I tak właśnie wygląda struktura pasywów w bilansie spółki - suma bilansowa pasywów to łączna wartość kapitału własnego i obcego. I tak jak wspomniałem wcześniej - jej wartość musi być równa sumie bilansowej aktywów. 

Skoro wiemy już co jest w środku bilansu spółki, to warto byłoby się zastanowić co my, jako inwestorzy indywidualni, możemy z tego w ogóle wyciągnąć i na co powinniśmy zwracać uwagę. Co możemy traktować jako sygnał ostrzegawczy, a z drugiej strony jaki układ aktywów i pasywów spółki świadczy o jej mocnej kondycji finansowej? Tym tematem zajmę się w kolejnej lekcji kursu Jak analizować spółki.

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Chcesz, żebyśmy opisali Twoją historię albo zajęli się jakimś problemem?

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Napisz do redakcji


Darek Dziduch

Darek Dziduch

Redaktor portalu FXMAG i wydawca magazynu Inwestor. Nagrywa na YouTube materiały edukacyjne, poruszając tematy związane przede wszystkim z inwestycjami, finansami osobistymi i gospodarką.

Obserwuj autoraTwitter


Reklama

Czytaj dalej