Loonie. Od szatańskiego banknotu po polimerowe cudeńka! Dolar kanadyjski – ciekawostki, banknoty, monety i historyczne notowania CAD

Jakie ciekawostki skrywa kanadyjska waluta? Dlaczego banknoty dolara kanadyjskiego poważane są za jedne z najnowocześniejszych na świecie? Jak wyglądają te unikatowe cacuszka? Jakim cudem CAD uznawany jest walutą szatana? Czy teorię spiskowe w odniesieniu do waluty kraju klonowego liścia są uzasadnione? Ile waży największa kanadyjska moneta? Na te oraz wiele innych pytań odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule. Będzie „piekielnie” interesująco!

Z artykułu dowiesz się:

• dlaczego CAD uznawany jest za szatańską walutę,
• jakie ciekawostki skrywa dolar kanadyjski.

Oznaczenia waluty – znak i symbol

Kod waluty zgodnie ze stosowanym standardem ISO 4217 to CAD od (Canadian Dollar). Za symbol uznawany jest zwykły dolarowy skrót „$”. Czasami można spotkać się ze skrótem C$, używanym w celu rozróżnienia CAD od USD (więcej o dolarze amerykańskim znajdziesz tutaj).

Jak inaczej mówimy na CAD?

Waluta Kanady posiada także inne nazwy. Potocznie określana jest jako „loonie”. Pojęcie to pochodzi od nazwy ptaka, którego podobizna widnieje na rewersie monety jednodolarowej – nura lodowca (z ang. common loon). Ten przydomek bardzo często wykorzystywany jest w tzw. slangu foreksowym przez traderów walutowych.

Inny przydomek, który przyległ kanadyjskiej walucie, to „huard”. Z kolei ta nazwa użytkowana jest przez potomków francuskich osadników. I co ciekawe, także nawiązuje do wspomnianego ptaka.

Historyczne notowania kursu CAD/PLN. Jak kształtował się ten kurs dolara kanadyjskiego do polskiego złotego w poszczególnych latach?

Wykres. Notowania CAD/PLN na przestrzeni ostatnich 20 lat

Z powyższego wykresu jasno wynika, iż rozpiętość wahań kursu CAD/PLN w okresie ostatnich 20 lat mieści się w przedziale od 2 PLN do ponad 3,4 złotego za jednego Kanadyjczyka (historię polskiej waluty znajdziesz w tym artykule). Z najsilniejszym złotym mieliśmy do czynienia pod koniec lipca 2008 roku. Było to oczywiście związane z szalejącym w ówczesnym czasie kryzysem finansowym. Z kolei, najwięcej ile przyszło zapłacić statystycznemu Polakowi za jedną jednostkę waluty Kanady to poziomy 3,45 PLN, widoczne w styczniu 2012 roku. Jednak w ostatnich latach kurs CAD/PLN jest dość stabilny (pomimo braku szczególnych powiązań gospodarczo–społecznych z Polską).

Dlaczego dolar kanadyjski uważany jest za walutę surowcową?

CAD wraz z dolarem nowozelandzkim (więcej o NZD przeczytasz tutaj) oraz australijskim (AUD) należy do tzw. comdolls (commodity dollars - dolary towarowe). Wynika to z faktu, iż są to waluty silnie uzależnione od rynku surowców. Jak wiadomo, Kanada jest jednym z ważniejszych eksporterów i producentów ropy naftowej na świecie.

Zgodnie z danym od PWN, Kanada w roku 2018 znajdowała się na 4. miejscu w rankingu producentów ropy naftowej

Widzimy więc silne powiązanie gospodarki tego północno amerykańskiego kraju z tym surowcem. W tej sytuacji wzrost ceny ropy rzutuje na aprecjację dolara (w przypadku spadku dzieje się odwrotnie). Oczywiście przy analizie pary walutowej CAD/USD nie możemy kierować się tylko ceną ropy, gdyż inne pozacenowe czynniki również mogą wpłynąć na wahania kursowe, zarówno w mniejszym, jak i większym stopniu.

Banknoty dolara kanadyjskiego i monety CAD - nowocześnie, innowacyjnie – bez ogródek!

Obecnie, tj. w 2020 roku banknoty CAD emitowane są w następujących nominałach: 5, 10, 20, 50 i 100 dolarów. Począwszy od 1935 roku, emisją banknotów zajmuję się Bank of Canada, a produkcją Canadian Bank Note Company. Od roku 2011 projekty banknotów znane są, jako „seria polimerowa”. Więc de facto, nie są banknotami papierowymi.

Dlaczego wykorzystano właśnie to cienkie, elastyczne tworzywo sztuczne?

„Pieniądze plastikowe” to przede wszystkim dłuższa żywotność. Takie czynniki jak uszkodzenia mechaniczne nie stanowią istotnego problemu. Nawet po wypraniu nie rozpadają się, jak ma to często miejsce w przypadku pieniędzy papierowych (więcej o banknotach polimerowych przeczytasz tutaj). Jedynym problemem jest niska ochrona przed wyższą temperaturą – pod wpływem ciepła banknoty mogą ulec deformacji. Przed rokiem 2011 banknoty produkowane były z włókna bawełnianego.

Pierwsze banknoty, które wyemitowane były w Kanadzie pochodziły z 1817 roku. Wtedy to, mieliśmy do czynienia z nominałami od 1 do 400 USD. Gdy w 1935 roku BoC zajął się emitowaniem pieniędzy, w obiegu występowały następujące nominały: 1, 2, 5, 10, 20, 25, 50, 100, 500 i 1000 USD.

Rysunek. Banknot o nominale jednego dolara z roku 1935

Rysunek. Banknot CAD emitowany w latach (1969–79)

Do niedawna w obiegu znajdowały się, oprócz wspomnianych na początku, takie nominały, jak: 1, 2 i 1000 dolarów. Banknoty jedno i dwudolarowe przestały być emitowane odpowiednio w 1986 i 1996 roku. Nominał tysiąca dolarów wycofano w roku 2000. Taki zabieg związany był z potrzebą wzrostu bezpieczeństwa i jakości banknotów (te nominały były bardzo rzadko używane). Co ciekawe, wspomniany banknot o nominale 1000 CAD był ulubieńcem handlarzy narkotyków. Tak wysoki nominał ułatwiał rozliczanie dużych, aczkolwiek nielegalnych transakcji. To bez dwóch zdań również przyczyniło się do zakończenia emisji.

Rysunek. Banknot CAD o nominale 1000$ - awers

Rysunek. Banknot CAD o nominale 1000$ - rewers

Jak wyglądają banknoty dolara kanadyjskiego będące w obiegu w roku 2020?

Na awersie banknotu o nominale 5-ciu dolarów kanadyjskich znajduje się podobizna Sir Wilfrid’a Lauriera, premiera Kanady w latach 1896 – 1911. Z kolei rewers upamiętnia wkład w wyścig kosmiczny, ponieważ znajduję się na nim kosmonauta na tle stacji kosmicznej Canadarm2 (mechaniczne ramię znajdujące się na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej).

Rysunek. Awers pięciodolarówki kanadyjskiej

Rysunek. Rewers pięciodolarówki kanadyjskiej

Dziesięciodolarówka w Kanadzie nie należy do zwykłych banknotów. Pierwszy aspekt to fakt, iż w obiegu występują dwa rodzaje tego nominału (jak na razie). Na „starym” banknocie swój portret ma sir John A. Macdonald, który był pierwszym prezydentem Kanady w latach 1878 – 1891.

Rysunek 12. Banknot dolara kanadyjskiego o nominale 10$ - awers

Rysunek 13. Banknot dolara kanadyjskiego o nominale 10$ - rewers

Jednak w listopadzie 2018 roku do obiegu wszedł nowy projekt banknotu 10-dolarowego. Na „odświeżonym” banknocie znajduje się podobizna Violi Desmond. Była to działaczka na rzecz praw obywatelskich. W 1964 roku bezpardonowo „rzuciła wyzwanie” segregacji rasowej wchodząc do kina w New Glasgow (gdzie oczywiście osoby czarnoskóre wejść nie mogły), czym zapoczątkowała ruch na rzecz obrony praw człowieka w Kanadzie. Sam banknot również nie jest pospolity. Odróżnia się przede wszystkim pionową orientacją. Niesztampowość, niecodzienny design czy nowoczesność tego banknotu doceniona została w znanym plebiscycie na najładniejszy banknot roku 2018. W dosadny sposób pokazuje to, jakimi walorami estetycznymi wyróżnia się ów świstek papieru.

Rysunek 14. Banknot dolara kanadyjskiego o nominale 10$ wyemitowany w 2018 roku

Banknot dwudziestodolarowy nawiązuję do brytyjskiej tradycji, gdyż awers zdobi podobizna Królowej Elżbiety II. Rewers oddaje honory poległym w czasie I wojny światowej (podobizna pomnika poświęconego poległym Kanadyjczykom - The Canadian National Vimy Memorial).  

    Rysunek 15. Banknot dolara kanadyjskiego – awers dwudziestodolarówki

Rysunek 16. Banknot dolara kanadyjskiego – rewers dwudziestodolarówki

Na banknocie CAD o nominale 50$ widnieje portret Williama Lyon’a Mackenzie King’a – premiera Kanady w latach 1935 do 1948 roku (awers) oraz lodołamacz CCGS Amunndsen wraz z mapą północnych regionów Kanady.

Rysunek 17. Banknot dolara kanadyjskiego o nominale 50$ - awers

Rysunek 18. Banknot dolara kanadyjskiego o nominale 50$ - rewers

Obecnie, nominałem o najwyższej wartości jest banknot studolarowy. Sir Robert Borden, który piastował urząd premiera od 1911 do 1920 roku – to właśnie jego portret zdobi awers tego banknotu. Na rewersie znajduję się scena nawiązująca do odkrycia insuliny (fiolka insuliny, nić DNA oraz elektrokardiogram).

Rysunek 19. Awers banknotu CAD o nominale 100$

Rysunek 20. Rewers banknotu CAD o nominale 100$

Monety dolara kanadyjskiego. Jak wyglądają monety CAD? Jakie nominały?

W roku 2020 w powszechnym obiegu znajdują się następujące nominały monet CAD: 5, 10, 25, 50 centów oraz 1 i 2 dolary. Monety centowe „wzorowane” są na monetach dolara amerykańskiego (cudzysłów użyty nie bez przypadku, gdyż są one niemal identyczne – masa, wielkość). W obiegu występuje także wiele starszych, wycofanych czy okolicznościowych monet. Na rewersie każdego bilonu widnieje portret Królowej Elżbiety II, który jest co jakiś czas aktualizowany. Dzięki temu łatwo można określić żywotność monety.

Zobaczmy zatem, jak wyglądają kanadyjskie monety

• Moneta dwudolarowa nazywana jest potocznie „toonie” lub „twoonie”. Wykonana z dwóch różnych kolorów metalu. Na awersie znajduje się niedźwiedź polarny. Moneta ta w połowie lat 80. zastąpiła banknot dwudolarowy.
• „Lonnie” to jednodolarowa moneta CAD, jak wcześniej wspominałem, nazwa ta pochodzi od ptaka nura lodowca, którego podobizna umiejscowiona jest właśnie na tej monecie. Podobnie jak 2$, również zastąpiła banknot.
• Pięćdziesięciocentówka nazywana jest 50-cent piece i na jej awersie można zobaczyć herb Kanady. Bilon ten jest rzadko spotykany. Wielu mieszkańców samej Kanady mogło nigdy nie zobaczyć go na własne oczy. Nawet niektóre sklepy odmawiają przyjmowania jej w płatnościach. Powoli staje się prawdziwą kolekcjonerską gratką!
• „Quarter”, jak sama nazwa wskazuję, jest monetą o nominale 25. centów. Karibu (renifer tundrowy) – to właśnie jego wizerunek znajduję się na „ćwiartce”.
• Moneta dziesięciu centów nazywana jest „dime”. Jest najmniejszą monetą pod względem rozmiaru. Na awersie umiejscowiony jest rysunek Bluenose – kanadyjskiej żaglówki będącej przez prawie 20 lat najszybszym wyścigowym statkiem.
• „Nickel” bity ze stali, miedzi i niklu jest monetą o nominale 5. centów. Awers obrazuje bobra.
• Moneta jednocentowa „Penny” od 2013 roku nie jest już oficjalnie produkowana, jednak nadal można ją spotkać przy płatnościach.

Rysunek 21. Monety CAD w obiegu (2020 rok)

Duże znaczy lepsze, czyli kanadyjski złoty liść klonowy (Gold Maple Leaf)

Kanadyjski złoty liść klonowy jest monetą wybitą przez Królewską Mennicę Kanadyjską (Royal Canadian Mint) z siedzibą w Ottawie. Ma średnicę ok. 53 cm, grubość ok. 3 cm oraz waży 100 kg (3,215 uncji trojańskich). Ta złota moneta wybita w 2007 roku posiada nominał 1-go mln dolarów kanadyjskich. Zrobiona została ze złota najwyższej próby (99,999%). De facto, moneta ta nie została wybita, a odlana. Wynikało to z faktu, iż nie było wystarczającego oprzyrządowania menniczego, które byłoby wstanie podołać takiemu wyzwaniu.

Awers tej monety przedstawia wizerunek królowej Elżbiety II autorstwa portrecistki Susanny Blunt

\Na rewersie możemy zobaczyć ręcznie polerowany wzór liścia klonu – narodowego symbolu Kanady. Do jej wytworzenia zużyto kruszec o wartości przeszło 2 milionów dolarów. Sprawia to, że wartość rzeczywista znacznie dystansuję symboliczny nominał. W tym przypadku mennicy chodziło bez dwóch zdań o aspekt promocyjny. Początkowo moneta miała być wyłącznie własnością mennicy, jednak po zgłoszeniu się kilku chętnych, zdecydowano udostępnić do sprzedaży bardzo ograniczoną ilość. Właśnie jeden z posiadaczy, sprzedał ową monetę na aukcji w 2010 roku za 3,27 mln euro.  

Rysunek. Gold Maple Leaf – kanadyjska moneta o nominale miliona dolarów

Przez parę lat dzierżyła miano największej wybitej monety w historii. Dopiero w roku 2011 Australia pobiła ten rekord, wybijając monetę o wadzę ponad 1-nej tony (o największej monecie w historii przeczytasz w artykule – URL), deklasując konkurecję.

Dolar kanadyjski na rynku Forex, czyli lubiany „Loonie”

CAD jest bardzo popularny na rynku walutowym. Potwierdza to poniższy wykres, który obrazuje procentowy udział poszczególnych walut w transakcjach na rynku forex. Wynika z niego, iż kanadyjski dolar plasuje się w czołowej dziesiątce najczęściej handlowanych walut, dokładnie na bardzo wysoki 6 miejscu. Warto zaznaczyć, iż jego znaczenie w roku 2019, w porównaniu z rokiem 2016 praktycznie nie uległo zmianie. Jest to bez wątpienia pozytywny znak dla CAD. Sama popularność tej waluty wśród foreksowych traderów mocno związana jest z m.in. sytuacją na rynku surowcowym (ten aspekt bezpośrednio rzutuję na zmienność kursu CAD, co z kolei oddziałuje na wzmożony popyt na tę walutę na rynku Forex).

Wykres. Popularność walut na rynku Forex

Diabeł tkwi w szczegółach? Devil’s Head – seria banknotów dolara kanadyjskiego z głową diabła!

W 1954 roku Kanada wypuściła nową serię banknotów. Niby nic w tym szczególnego, jednak niektórzy dopatrzyli się iście diabelskich zagrywek. Na awersie każdego banknotu znajdowała się podobizna królowej Elżbiety. Wielu zaczęło zarzucać, iż fryzura monarchini układa się w twarz szyderczo uśmiechającego się demona! Doprowadziło to do dużego oburzenia społeczeństwa. Dlatego też banknoty musiały zostać szybko zmodyfikowane. „Nowy” banknot nie wzbudzał już podejrzeń. Jednak cała ta historia po dziś dzień pozostaje w pamięci. Przypadek? „Diabeł tkwi w szczegółach” nabiera nowego znaczenia!

Rysunek. Porównanie awersu banknotu CAD przed i po przymusowej modyfikacji

 Rysunek 22. „Diabelski” banknot dolara kanadyjskiego

Czytaj także: Dolar kanadyjski (CAD). Poznaj historię jednej z czołowych walut świata. Dlaczego dolar miażdży funta brytyjskiego?

Dolar kanadyjski to jedna z najważniejszych walut świata. Znajduje się na 6. miejscu najczęściej handlowanych środków płatniczych na rynku Forex. Stanowiący około 2% wszystkich światowych rezerw - jest piątą najczęściej utrzymywaną walutą rezerwową na świecie, po dolarach amerykańskich, euro, jenach.. Czytaj