Ogromne terytorium Rosji obfituje w bogactwa naturalne. Są to przede wszystkim złoża metali szlachetnych, diamentów i surowców energetycznych, takich jak ropa, gaz ziemny, węgiel. Kraj ten posiada największe na świecie zasoby gazu ziemnego, z których większość znajduje się na Syberii. Ma też bogate złoża węgla. Rosja jest 11. największą gospodarką na świecie pod względem PKB i 13. pod względem wartości eksportu. Kraj ten zalicza się do czołówki globalnych eksporterów ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla. Zajmuje drugie miejsce, po Arabii Saudyjskiej, pod względem eksportu ropy naftowej i drugie miejsce, po USA, w zakresie eksportu gazu ziemnego. Jest też trzecim największym eksporterem węgla, po Australii i Indonezji. Z surowców dostarczanych przez Rosję korzystają zarówno kraje Europy, jak i Azji. Które kraje są najbardziej uzależnione energetycznie od Rosji? Jak sankcje związane z wojną na Ukrainie mogą wpłynąć na gospodarkę Rosji oraz krajów Unii Europejskiej?
Ropa naftowa to ciekła kopalina, składająca się z mieszaniny naturalnych węglowodorów gazowych, ciekłych i stałych, z niewielkimi domieszkami związków azotu, tlenu, siarki i zanieczyszczeń nieorganicznych. Ma ogromne znaczenie dla gospodarki światowej jako jeden z najważniejszych surowców energetycznych.
Według danych OEC (Observatory of Economic Complexity), w 2020 r. wartość rosyjskiego eksportu ropy naftowej wyniosła 74,4 mld USD, a importu 16,5 mln USD. Niemal cały rosyjski import ropy pochodził z Kazachstanu.
Aż 32% rosyjskiego eksportu ropy o wartości 23,8 mld USD trafia do Chin. Pozostałe główne kierunki eksportu to: Holandia (9,26 mld USD), Niemcy (6,38 mld USD), Korea Południowa (5,03 mld USD) i Polska (4,22 mld USD). Poniższa tabela przedstawia kraje docelowe eksportu ropy z Rosji.
Aby ropa naftowa mogła trafić na stacje paliw, musi zostać poddana procesom rafinacji. Rafinacja polega na rozdzieleniu ropy na frakcje, w zależności od temperatury ich wrzenia. Jest to złożony i zróżnicowany proces, w zależności od technik wykorzystywanych przez rafinerie. Z punktu widzenia społecznego, spośród produktów powstających w rafineriach najważniejsze znaczenie mają produkty handlowe i ich komponenty. Większość z nich to paliwa, takie jak gaz płynny (LPG), benzyna silnikowa, turbinowe paliwo lotnicze, olej napędowy. Istotne znaczenie mają oleje używane do wytwarzania smarów, woski, asfalty, koks naftowy i surowce dla potrzeb petrochemii.
Gaz ziemny, zwany również błękitnym paliwem, to jedno z najważniejszych źródeł energii. Ma dużą wartość opałową. Spala się równomiernie, nie wytwarzając dymu i popiołu. Jest powszechnie wykorzystywany w gospodarstwach domowych oraz w wielu gałęziach przemysłu.
Rosja jest największym eksporterem gazu ziemnego do Europy i Azji. W 2020 r. wartość eksportu gazu ziemnego z Rosji wyniosła 19,7 mld USD. Głównymi kierunkami eksportu rosyjskiego gazu są: Włochy (4,08 mld USD), Białoruś (2,31%), Japonia (2,21 mld USD), Słowacja (1,33 mld USD) i Chiny (1,28 mld USD).
W tym czasie wartość importu gazu ziemnego przez Rosję wyniosła 284 mln USD. Rosja importuje gaz głównie z Kazachstanu (53,8%) i Uzbekistanu (37,5%).
Rosja posiada liczne złoża węgla, z których największe znajdują się na Syberii. Węgiel jest wydobywany w 20 zagłębiach węglowych. W europejskiej części kraju największe znaczenie mają zagłębia: Wschodniodonieckie, Moskiewskie i Peczorskie. W Zagłębiu Moskiewskim wydobywa się węgiel brunatny. Zagłębie Peczorskie dostarcza przede wszystkim węgla koksowego. Zachodnia część Zagłębia Donieckiego (Donbasu) należy do Ukrainy, a wschodnia część do Rosji - tam wydobywa się węgiel energetyczny, koksowy i antracyt. Dla gospodarki kraju ważne są również zagłębia węglowe położone na terenie Azji.
W 2020 r. rosyjski eksport węgla wyniósł 14,5 mld USD. Główne kierunki eksportu to: Chiny (1,9 mld USD), Korea Południowa (1,6 mld USD), Japonia (1,53 mld USD), Turcja (941 mln USD) i Indie (923 mln USD).
W tym samym roku import węgla do Rosji wyniósł 290 mln USD. 65,3% importowanego surowca pochodzi z Kazachstanu, a 31,6% z Ukrainy.
Chcesz uzyskać dostęp do artykułu?
