Reklama
WIG82 745,58+1,45%
WIG202 436,05+1,72%
EUR / PLN4,31+0,02%
USD / PLN4,00+0,15%
CHF / PLN4,43+0,04%
GBP / PLN5,05+0,15%
EUR / USD1,08-0,11%
DAX18 492,49+0,08%
FT-SE7 952,60+0,26%
CAC 408 205,81+0,01%
DJI39 807,37+0,12%
S&P 5005 254,35+0,11%
ROPA BRENT87,07+1,60%
ROPA WTI82,70+1,20%
ZŁOTO2 234,24+0,06%
SREBRO25,03+1,87%

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

twitter
youtube
facebook
instagram
linkedin
Reklama
Reklama

Kontrakty futures na bitcoina - wszystko, co musisz wiedzieć

Jakub Wilk | 17:30 18 grudzień 2017
Reklama
Aa
Udostępnij
facebook
twitter
linkedin
wykop

Od ubiegłego tygodnia inwestorzy mają możliwość handlu instrumentami opartymi bitcoina na regulowanych giełdach instrumentów pochodnych. Notowania kontraktów futures na najbardziej popularną z walut cyfrowych uruchomiły już Cboe i CME Group. Jakie możliwości dają te rynki osobom zainteresowanym inwestycją w kryptowaluty?

 

Segmenty rynku finansowego

Aby w pełni zrozumieć charakter i funkcje kontraktów futures, należy w pierwszej kolejności odnaleźć ich miejsce w całym systemie rynków finansowych.

Zgodnie z definicją, rynek finansowy jest miejscem, na którym są zawierane transakcje kupna i sprzedaży różnych form kapitału pieniężnego, na różne terminy w oparciu o instrumenty finansowe. W poszczególnych segmentach rynku finansowego obraca się różnymi instrumentami. Każdy z tych segmentów posiada określone funkcje.

Reklama

Główne segmenty rynku finansowego to (w nawiasie podane są przykłady instrumentów będących przedmiotem obrotu na danym rynku):

  • Rynek kapitałowy (akcje, obligacje)
  • Rynek pieniężny (bony skarbowe, bony pieniężne, krótkoterminowe instrumenty dłużne)
  • Rynek walutowy
  • Rynek terminowy (kontrakty terminowe, opcje)
  • Rynek depozytowo-kredytowy

 

Na rynku terminowym obraca się różnymi rodzajami instrumentów pochodnych, nazywanymi derywatami. Specyfika tego rynku polega na tym, że nie obraca się na nich danymi aktywami (np. akcjami, obligacjami, surowcami), ale umowami/kontraktami (bazującymi na cenach tych aktywów), które mają zostać wykonane w określonym terminie w przyszłości (stąd nazwa rynku – terminowy). Najbardziej popularnymi instrumentami tego rynku są kontrakty terminowe typu futures i forward, a także kontrakty opcyjnie.

 

Uczestnicy rynku terminowego

Fundamentalną funkcją rynku terminowego jest możliwość zabezpieczenia się przed ryzykiem zmiany ceny. Ze względu na tę funkcję rynku terminowego, podstawową grupą uczestników należałoby określić osoby/podmioty dokonujące transakcji hedgingowych (zabezpieczenie przed niekorzystną zmianą ceny instrumentu bazowego). Najliczniejszą grupą są jednak zazwyczaj spekulanci, czyli osoby przeprowadzające transakcje na rynku w celu osiągnięcia zysków, wynikających ze zmiany poziomu cen. Pełnią oni jednak niezwykle istotną funkcję na rynku terminowym (a także na każdym innym rynku finansowym), jaką jest dostarczenie płynności. Trzecia grupa uczestników to arbitrażyści, którzy zarabiają na różnicach cen tego samego instrumentu/aktywu na różnych rynkach. Zapewniają oni efektywną wycenę tych instrumentów/aktywów. Tak więc arbitrażyści i spekulanci są niezwykle ważnymi uczestnikami z punktu widzenia zabezpieczających się (hedgujących).

Reklama

 

Kontrakt terminowy

Kontrakty terminowe są umowami, w ramach których kupujący zobowiązuje się do nabycia, a sprzedający do sprzedaży określonej ilości instrumentu bazowego lub dokonania równoważnego rozliczenia finansowego, w ściśle określonym terminie w przyszłości, po ściśle określonej cenie. Podstawowymi parametrami każdego kontraktu terminowego jest więc ilość i rodzaj instrumentu bazowego, a także cena i termin rozliczenia kontraktu.

Podstawowymi rodzajami kontraktów terminowych są kontrakty typu forward i futures. Główną różnicą pomiędzy nimi jest to, że pierwszy z nich jest kontraktem niewystandaryzowanym, przez co nie może być przedmiotem obrotu na rynkach regulowanych (giełdach), a wyłącznie na rynku OTC.

 

Kontrakt futures

Kontrakty futures zawierane są przy wykorzystaniu pośrednika (giełdy), w przeciwieństwie do kontraktów forward, w przypadku których do zawarcia kontraktu dochodzi bezpośrednio pomiędzy stronami kontraktu. Strony transakcji w przypadku kontraktów futures zachowują więc anonimowość.

Reklama

Standaryzacja kontraktów futures polega na tym, że giełda, na której kontrakty na dany instrument są notowane, ustala wielkość danego kontraktu, a także datę jego wygaśnięcia (rozliczenia). Ceny kontraktów ustalane są poprzez mechanizm rynkowy, czyli poprzez podaż i popyt. Handlując kontraktami futures, możemy otworzyć zarówno długą pozycję na kontrakcie (zakładającą kupno danego instrumentu bazowego, czy też zwyżkę jego ceny), jak i krótką (zakładającą sprzedaż instrumentu bazowego lub spadek jego ceny).

 

Obecność pośrednika w przypadku kontraktów futures zapewnia dużo większy poziom bezpieczeństwa w kontekście wywiązania się stron ze zobowiązań kontraktowych. Obie strony transakcji zobowiązane są do wniesienia tzw. depozytu zabezpieczającego – kwoty pieniężnej, odpowiadającej założonemu przez giełdę odsetkowi wartości kontraktu. Jeśli w wyniku zmiany ceny instrumentu bazowego, wartość depozytu spadnie poniżej progu minimalnego wymaganego depozytu, strona transakcji zostanie poinformowana o konieczności uiszczenia depozytu dodatkowego. Depozyt zabezpieczający stanowi zazwyczaj ułamek wartości całego kontraktu, co oznacza, że handel kontraktami futures wiąże się zasadniczo z wykorzystaniem dźwigni finansowej. Im mniejszy depozyt zabezpieczający jest wymagany, tym wyższa dźwignia finansowa (a więc większe ryzyko i możliwość wygenerowania większego zysku).

 

Definiując kontrakty terminowe wskazałem, że są to umowy, w ramach których kupujący zobowiązuje się do nabycia, a sprzedający do sprzedaży określonej ilości instrumentu bazowego lub dokonania równoważnego rozliczenia finansowego. Ta definicja sprawia, że kontrakty terminowe (w tym kontrakty futures) możemy podzielić na kontrakty z fizyczną dostawą instrumentu bazowego lub bez fizycznej dostawy. W przypadku tych pierwszych, w momencie wygaśnięcia danej serii kontraktu, nabywca kontraktu otrzymuje od wystawcy określoną ilość instrumentu bazowego (określoną poprzez ilość kontraktów i ilość jednostek instrumentu bazowego, przypadających na jeden kontrakt). Mogą to być np. waluty, surowce, akcje lub inne aktywa materialne lub niematerialne, które mogą zostać przekazane. Tak więc poprzez kontrakty terminowe można nabyć dane aktywa. W przypadku kontraktów bez fizycznej dostawy, w momencie wygaśnięcia kontraktu dokonuje się wyłącznie rozliczenia finansowego, wynikającego z różnicy pomiędzy ceną rozliczeniową kontraktu, a bieżącą ceną rynkową.

Reklama

 

Kontrakty futures w ofercie Cboe i CME Group

Od 10/11 listopada kontrakty futures na bitcoina notowane są na giełdzie Cboe (Chicago Board Options Exchange), a od 17/18 listopada można nimi handlować również na należącej do CME Group platformie CME Globex. Specyfikacje kontraktów na obu giełdach są różne.

 

Specyfikacje kontraktów

W przypadku Cboe, jeden kontrakt odpowiada jednej jednostce bitcoina, a w przypadku CME Group jest to pięć jednostek kryptowaluty. Na ten moment daje nam to wartość jednego kontraktu na poziomie 19 tys. dolarów na Cboe i 95 tys. dolarów na CME Group. Co to oznacza dla osób zainteresowanych handlem kontraktami na bitcoina? Przy wymogu minimalnego depozytu początkowego na poziomie 44% na Cboe i 35% w przypadku CME, progiem wejścia na rynek będzie w tym momencie odpowiednio 8,36 tys. dolarów i 33,25 tys. dolarów. Nie należy więc oczekiwać, by rynek kontraktów futures przyciągnął znaczącą ilość osób handlujących na giełdach kryptowalut, gdzie próg wejścia praktycznie nie istnieje.

Minimalny krok notowań na Cboe wynosi 10 dolarów na kontrakt, a w przypadku CME 25 dolarów na kontrakt (lub 5 dolarów w przypadku spreadów kalendarzowych).

Reklama

Limity wielkości pozycji netto dla jednej osoby na Cboe to 1000 kontraktów w przypadku serii wygasającej w ciągu najbliższych 5 dni roboczych i 5000 kontraktów w przypadku wszystkich serii łącznie. W przypadku CME, limit dla transakcji spot będzie wynosił 1000 kontraktów, a dla kontraktów spoza bieżącej serii 5000 kontraktów (w sumie).

Obie giełdy określiły również limity zmienności ceny kontraktu, przy których handel będzie czasowo wstrzymywany. Na Cboe pierwszym progiem zmienności jest 10% - jeśli najlepsza oferta bid lub offer będzie oddalona o przynajmniej 10% od ceny rozliczeniowej z poprzedniego dnia, handel zostanie wstrzymany na 2 minuty. Jeśli to odchylenie wyniesie 20%, nastąpi kolejna przerwa w handlu, o długości 5 minut. Na platformie CME, handel będzie wstrzymywany na 2 minuty w przypadku osiągnięcia progów 7% i 13%, a danym dniu, nie będzie możliwości zawierania transakcji poza granicą wyznaczoną przez odchylenie 20% względem ceny rozliczeniowej z dnia poprzedniego.

 

Handel kontraktami prowadzony jest przez 5 dni w tygodniu, w przeciwieństwie do rynku bazowego – handel na giełdach kryptowalutwych prowadzony jest w trybie 24/7.

 

Rynek odniesienia

Reklama

Kontrakty na Cboe będą rozliczane na podstawie notowań z regulowanej amerykańskiej giełdy kryptowalut Gemini. Z kolei CME będzie rozliczać kontrakty na podstawie indeksu CME CF Bitcoin Reference Rate (BRR). CME Group wykorzystuje przy tym notowania z kilku największych giełd kryptowalut, w tym Bitstamp, GDAX, itBit i Kraken.

 

Kontrakty bez fizycznej dostawy

Obie giełdy oferują kontrakty bez fizycznej dostawy. Mamy więc do czynienia z ‘czystymi derywatami’, z racji tego, że związane są one wyłącznie z ceną kryptowaluty, a nie z nią samą. W teorii, rynek kontraktów na bitcoina nie powinien mieć więc przełożenia na ‘fizyczny’ rynek kryptowaluty (zależność powinna być odwrotna), co jednak może nie okazać się prawdą. Rynek terminowy może być w tym przypadku znacznie większy od rynku spot z racji tego, że będą w nim uczestniczyć inwestorzy instytucjonalni, którzy nie są zainteresowani rynkiem bazowym (m.in. dlatego, że jest to rynek nieregulowany). Na przykładzie złota doświadczyliśmy już sytuacji, w której to rynek kontraktów terminowych ciągnął w górę ceny fizycznego aktywu. Różnicą w tym przypadku jest jednak to, że duzi inwestorzy mogą nie być zainteresowani bitcoinem. Banki inwestycyjne w znacznej mierze podchodzą negatywnie do kryptowalut. Niewykluczone jednak, że do gry wejdą specjalnie w tym celu utworzone fundusze inwestycyjne. Trudno przy tym powiedzieć, czy zainteresowanie spełni oczekiwania operatorów giełd i środowiska kryptowalut, które bardzo optymistycznie reagowało na wieści dotyczące wprowadzenia notowań na regulowane giełdy instrumentów pochodnych.

 

Gdzie handlować?

Osoby zainteresowane handlem kontraktami terminowymi na bitcoina mogą zastanawiać się jak wejść na ten rynek. Aby to zrobić, należy otworzyć rachunek u brokera dającego dostęp do instrumentów notowanych na giełdach CME Group lub Cboe. Przed otwarciem rachunku warto upewnić się, że dany broker umożliwia swoim klientom handel kontraktami na bitcoina, gdyż nie każdy podmiot, który daje dostęp do handlu na CME Group lub Cboe pozwala swoim klientom na handel tymi właśnie instrumentami. Brokerzy mogą mieć również różne wymagania w kwestii depozytu zabezpieczającego i mogą one być znacznie wyższe od tych, które nakładają giełdy. W przypadku pozycji krótkich na kontraktach futures na bitcoiny, brokerzy mogą być nawet skłonni do wymagania większego depozytu zabezpieczającego od wartości samego kontraktu.

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Chcesz, żebyśmy opisali Twoją historię albo zajęli się jakimś problemem?

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Napisz do redakcji


Jakub Wilk

Jakub Wilk

Redaktor portalu FXMAG. Zwolennik łączenia analizy technicznej i fundamentalnej, ze szczególnym uwzględnieniem polityki banków centralnych. Pasjonat rynku metali szlachetnych.


Reklama

Czytaj dalej