Reklama
WIG82 745,58+1,45%
WIG202 436,05+1,72%
EUR / PLN4,30-0,21%
USD / PLN3,98-0,28%
CHF / PLN4,42-0,26%
GBP / PLN5,03-0,18%
EUR / USD1,08+0,07%
DAX18 492,49+0,08%
FT-SE7 952,60+0,26%
CAC 408 205,81+0,01%
DJI39 807,37+0,12%
S&P 5005 254,35+0,11%
ROPA BRENT87,07+1,60%
ROPA WTI82,70+1,20%
ZŁOTO2 234,24+0,06%
SREBRO25,03+1,87%

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

twitter
youtube
facebook
instagram
linkedin
Reklama
Reklama

Kawa jako lokata kapitału? Zobacz skąd bierze się cena kawy

Tatiana Pasich | 14:10 10 sierpień 2020
Od plantacji do filiżanki kawy. Obrót kawą na świecie | FXMAG INWESTOR
Reklama
Aa
Udostępnij
facebook
twitter
linkedin
wykop

Jaką drogę przebywa kawa z plantacji do naszej filiżanki? Co składa się na cenę detaliczną kawy? Które kraje są największymi eksporterami tego surowca rolnego, a które importują go najwięcej? Kto pije najwięcej kawy?

Jaką drogę przebywa kawa?

Kawa jest produkowana w ponad 70 krajach. Jej wytwarzaniem zajmuje się ponad 25 mln producentów, z których większość stanowią niewielkie gospodarstwa rolne. Część wyprodukowanej kawy trafia do konsumpcji wewnętrznej poszczególnych krajów, a pozostała, zwykle znacznie większa część jest przeznaczona na eksport, który jest znaczącym elementem ich gospodarek. Kawa przebywa długą drogę od plantacji kawy do naszej filiżanki.

Do Europy zwykle dociera drogą morską. Jest pakowana do jutowych lub sizalowych worków, w których mieści się około 60 kg. Worki te są układane jeden na drugim w kontenerach posiadających otwory wentylacyjne. Oprócz dostępu powietrza i braku wilgoci, ważna jest też dla kawy optymalna temperatura – powyżej 0 i poniżej 20 stopni C. Niektóre gatunki kawy są pakowane do skrzynek lub beczek, czego przykładem jest kawa Blue Mountain, pochodząca z Jamajki. Następnie kawa jest przewożona koleją lub ciężarówkami do magazynów.

Kawa jest uznawana za najważniejszy towar handlowy po ropie naftowej na świecie. Rynkowa cena kawy (C-price) jest parametrem określającym wartość surowca, podobnie jak ma to miejsce w przypadku ceny baryłki ropy naftowej. W przypadku kawy cena jest podawana w dolarach amerykańskich (USD) za funt (ok. 0,45 kg) surowej kawy. Główną giełdą, na której odbywa się sprzedaż i kupno kawy, jest Nowojorska Giełda Kawy i Cukru. Największy port przeładunkowy tego produktu rolnego znajduje się w Hamburgu.

Reklama

Na ceny na rynkach wpływa wiele czynników: rzadkość towaru na danym rynku, gusty i przyzwyczajenia konsumentów, oczekiwania dotyczące przyszłych cen, a w przypadku produktów rolnych także warunki pogodowe. Dla końcowego odbiorcy, a więc konsumenta kawy krótkotrwałe wahania notowań na giełdach nie mają większego znaczenia, a nawet w przypadku wieloletnich trendów cenowych, wpływ ten nie jest tak bardzo znaczący. W latach 2001-2011 trwał wzrost cen kawy na giełdach, w wyniku którego surowiec ten podrożał od 45 centów do 300 centów za funt. Dla konsumentów nie oznaczało to jednak kilkukrotnego wzrostu cen ulubionego napoju. Plantatora od konsumenta dzieli bowiem długi łańcuch eksporterów, importerów, hurtowników, zakładów przetwarzających surowiec w gotowy produkt, a także dystrybutorów i sprzedawców detalicznych. Każde z ogniw tego łańcucha kalkuluje swoje koszty i marże w oparciu o wiele czynników. W efekcie udział ceny surowca w cenie detalicznej kawy nie jest dominujący. Przykładowo w przypadku filiżanki kawy espresso w kawiarni koszt samej kawy to 10-20% ceny, a najważniejszym czynnikiem będą koszty związane z utrzymaniem kawiarni.

Uproszczony łańcuch dostaw można przedstawić następująco:

Tabela 1. Uproszczony łańcuch dostaw

Łańcuch dostaw

Łańcuch dostaw

Czasem poszczególne ogniwa tego łańcucha mogą należeć do tych samych podmiotów, np. producent może być jednocześnie też eksporterem lub cały łańcuch dostaw może znajdować się w rękach jednej firmy.

Ile ceny kawy w filiżance kawy?

Reklama

Specialty Coffee Association opublikowała przykładowe zestawienie tego, co składa się na cenę funta kawy, przechodzącego przez poszczególne ogniwa łańcucha dostaw od producenta do kawiarni.

Tabela 2

Etapy

Etapy

Gdzie znajdziemy dane o rynku kawy?

Jednym z najważniejszych źródeł dotyczących rynku kawy jest Międzynarodowa Organizacja Kawy (International Coffee Organization). Organizacja publikuje regularnie raporty dotyczące kawy, jej produkcji, eksportu, importu, konsumpcji i cen. Dane dotyczące eksportu i importu kawy można też znaleźć na stronach The Observatory of Economic Complexity. Informacje dotyczące produktów rolnych znajdziemy również na stronie FAOSTAT. Amerykański Departament Rolnictwa (Department od Agriculture) publikuje swe raporty roczne i półroczne dotyczące rynku kawy. Pozwalają one na bieżąco śledzić zmiany w zasiewach, zbiorach, eksporcie i prognozach dotyczących poszczególnych krajów na świecie, będących producentami kawy. W czerwcu i grudniu Departament Rolnictwa publikuje raport Coffee: World Markets and Trade, który informuje o światowym obrocie, produkcji, konsumpcji i zapasach kawy, a także czynnikach mających wpływ na ten rynek.

Istotne mogą też być dane CFTC (Commodity Futures Trading Commission) – amerykańskiej agencji, zajmującej się ochroną rynku kontraktów terminowych przed nadużyciami. Komisja publikuje cotygodniowe raporty Commitment of Traders (COT), w których przedstawia informacje dotyczące otwartych pozycji z giełd towarowych w Chicago i Nowym Jorku, co może pomóc określić sentyment wokół danego towaru.

Eksport i import kawy na świecie

Reklama

Największym producentem i eksporterem kawy jest Brazylia. Około 70% kawy produkowanej przez Brazylię to arabika, pozostałe ok. 30% stanowi robusta. Około 60% kawy wyprodukowanej przez Brazylię trafia do eksportu, pozostałe blisko 40% jest przeznaczona do konsumpcji krajowej. Brazylia eksportuje swą kawę surową, paloną oraz rozpuszczalną do licznych krajów. Głównymi odbiorcami kawy surowej są USA, Niemcy, Włochy, Belgia i Japonia. Kawę rozpuszczalną importują z Brazylii przede wszystkim USA, Rosja, Indonezja, Wielka Brytania i Japonia. Głównymi odbiorcami kawy palonej z Brazylii są USA, Argentyna, Japonia, Paragwaj i Urugwaj.

Wśród największych producentów i eksporterów jest też Wietnam. W tym kraju od 3 do 4% produkcji stanowi arabika, pozostałą część robusta. Szacuje się, że do konsumpcji wewnętrznej trafia około 10% wyprodukowanej kawy, pozostała część jest przeznaczona na eksport.  Wietnam eksportuje kawę przede wszystkim do Niemiec, Stanów Zjednoczonych i Włoch, co przedstawia poniższy wykres.

Wykres 1.

Wietnam

Wietnam

Jednym z największych producentów i eksporterów kawy jest też Kolumbia. Ponad 90% eksportu stanowią ziarna surowe, pozostałą część kawa palona i rozpuszczalna. 43% eksportu kawy z Kolumbii trafia do USA, 26% do Unii Europejskiej, 9% do Japonii, a 8% do Kanady. Ponad 90% kawy wyprodukowanej przez Kolumbię jest przeznaczone na eksport, a pozostała część do konsumpcji wewnętrznej. Aby w pełni zaspokoić popyt krajowy, Kolumbia importuje kawę z Peru, Hondurasu i Ekwadoru, a od 2019 r. głównym dostawcą stała się Brazylia (60%).

Reklama

Tabela 3 przedstawia największych światowych eksporterów kawy.

Tabela 3. 10 największych eksporterów kawy w 2019 r.

Eksport

Eksport

Wśród 15 największych eksporterów kawy duży udział stanowią nie tylko producenci, ale również kraje europejskie, które importują kawę, a następnie ją reeksportują.

Kawę  importują przede wszystkim USA, kraje europejskie oraz Japonia. Głównymi odbiorcami kawy są najczęściej duże koncerny, np. Kraft Foods, Nestle, Tchibo, DE Master Blenders, Strauss Group. Firmy te skupują większość surowej kawy na świecie, a następnie po przetworzeniu sprzedają pod swoimi markami.

Reklama

Tabela 4. 15 największych importerów kawy 2019

Import

Import

W 2017 r. Eurostat informował, że najwięcej kawy w Polsce jest importowanej z Niemiec. Jednocześnie Polska również reeksportuje kawę do innych krajów. Głównymi rynkami zbytu są Niemcy, Czechy i Ukraina.

Wiodącym dostawcą kawy surowej, gourmet oraz rozpuszczalnej dla Polski jest Bero Polska, należąca do niemieckiej grupy Neumann. Ważną pozycję zajmują też takie firmy, jak Nestle SA (m. in. marka Nescafe), Tchibo, DE Master Blenders (m. in. Cafe Prima), Strauss Group Ltd (marki Pedro’s, Sahara, Fort), Mondelez (m. in. Jacobs, Maxwell House, Carte Noir).

Ważną rolę na polskim rynku stanowią też polskie firmy, jak Mokate.

Kto pije najwięcej kawy?

Reklama

Kraje, które są największymi importerami kawy, wcale nie są największymi konsumentami tego napoju. Najwięcej kawy pije się w krajach skandynawskich. Zestawienie krajów o największej konsumpcji kawy przedstawia poniższy wykres.

Wykres 2.

Kraje z największą konsumpcją kawy

Kraje z największą konsumpcją kawy

Wśród krajów, w których konsumuje się najwięcej kawy, pierwsze miejsce zajmuje Finlandia, w której konsumpcja kawy przypadająca na jedną osobę wynosi 12 kg rocznie. Polska znajduje się zdecydowanie poza czołówką, ze stosunkowo skromną konsumpcją w przedziale 2-3 kg rocznie na osobę. Na przestrzeni ostatnich lat wśród konsumentów w Polsce wzrosła popularność kawy mielonej oraz ziarnistej, przede wszystkim kosztem kawy rozpuszczalnej, cappuccino oraz miksów kawowych. Rośnie też segment kaw Specialty. Oprócz dużych palarni kawy, dynamicznie rozwija się także segment mikropalarni, które korzystają z pieców do 5 kg. Polacy coraz chętniej sięgają po naturalne wyroby, których nie dzieli długi łańcuch dostaw od producenta. W każdym z dużych miast znajduje się kilka palarni kawy.

Chcesz wiedzieć więcej o rynku kawy?

O tym za pomocą jakich instrumentów finansowych możesz inwestować na rynku kawy przeczytasz w artykule Dariusza Dziducha "Kawa na ławę w temacie inwestycji - jak zarobić na kawie? 5 sposobów dla każdego"O niuansach produkcji kawy dowiesz się z artykułu Tatiany Pasich "Inwestujesz w kawę? Najważniejsze fakty o kawie, które musisz wiedzieć".

Reklama

Źródła:

https://b2b.coffeedesk.pl/blog/2019/12/30/skad-sie-bierze-cena-kawy/

http://www.worldstopexports.com/

https://www.fas.usda.gov/commodities/coffee

https://wgospodarce.pl/informacje/54534-w-2017-r-do-unii-trafilo-3-mln-ton-kawy

Reklama

https://portalspozywczy.pl

https://www.worldatlas.com/articles/top-10-coffee-consuming-nations.html

https://www.cie-kawa.pl/pakowanie-kawy-w-procesie-produkcyjnym

Sylwia Mokrysz „Preferencje konsumentów wobec rodzajów kawy oraz marek kawy mielonej dostępnych na polskim rynku”. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 2017

 

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Chcesz, żebyśmy opisali Twoją historię albo zajęli się jakimś problemem?

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Napisz do redakcji


Tatiana Pasich

Tatiana Pasich

Absolwentka psychologii oraz finansów i rachunkowości, redaktor portalu FXMAG.


Tematy

Reklama

Czytaj dalej