Reklama
WIG82 745,58+1,45%
WIG202 436,05+1,72%
EUR / PLN4,30-0,19%
USD / PLN3,99-0,16%
CHF / PLN4,42-0,14%
GBP / PLN5,03-0,21%
EUR / USD1,08-0,03%
DAX18 492,49+0,08%
FT-SE7 952,60+0,26%
CAC 408 205,81+0,01%
DJI39 807,37+0,12%
S&P 5005 254,35+0,11%
ROPA BRENT87,07+1,60%
ROPA WTI82,70+1,20%
ZŁOTO2 234,24+0,06%
SREBRO25,03+1,87%

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

twitter
youtube
facebook
instagram
linkedin
Reklama
Reklama

Indeks trwogi ostrzega – najgorsze dopiero przed nami!

Marcin Kuchciak | 18:28 02 lipiec 2021
Indeks trwogi ostrzega – najgorsze dopiero przed nami! | FXMAG INWESTOR
freepik.com
Reklama
Aa
Udostępnij
facebook
twitter
linkedin
wykop

Wielu inwestorów śledzi VIX, nazywany często indeksem strachu. Jego podwyższona wartość sugeruje, że na rynki akcji wkrada się niepokój i rośnie ryzyko zmiany trendu. Niewielu inwestorów wie jednak, że istnieje jeszcze jeden indeks nastrojów – Skew Index, który wykazuje niezłe zdolności prognostyczne. 28 maja 2021 jego wartość wyniosła 155 pkt., co okazało się drugim najwyższym odczytem tego indeksu od 1990 roku, czyli od momentu, w którym zaczął być obliczany.

Miłośnicy horrorów Johna Carpentera, jednego z mistrzów tego gatunku filmowego, znają z pewnością powiedzenie, że straszny jest piątek trzynastego, ale jeszcze gorsza sobota czternastego. Wykorzystując to powiedzenie można stwierdzić, że VIX to indeks strachu – odpowiednik piątku trzynastego. Skew Index jest z kolei indeksem trwogi – najbliższa zatem byłaby mu sobota czternastego. Różnica polega na tym, że Skew Index opisuje najmniej prawdopodobne możliwości zachowania się rynku, biorąc pod uwagę o wiele czarniejsze scenariusze rozwoju sytuacji niż VIX.

Oba indeksy, wyliczane przez chicagowską giełdę instrumentów pochodnych CBOE, opierają się na zmienności opcji. Inwestorzy, którzy nie są zaznajomieni z tematyką opcji, znajdą więcej na ich temat w opracowaniu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie[1].

VIX jest obliczany dla opcji at the money (ATM) na indeks S&P 500. Skew Index dla odmiany, koncentruje się wyłącznie na opcjach out of the money (OTM).

Reklama

Opcje ATM to takie, dla których cena wykonania w przyszłości jest identyczna z aktualną ceną rynkową aktywa bazowego – najpopularniejszymi aktywami bazowymi są indeksy, akcje, obligacje i waluty. Jeżeli opcja na S&P 500 ma cenę wykonania w przyszłości na poziomie 4 200 punktów, to zostanie ATM, gdy wartość indeksu wynosi 4 200 punktów w momencie jej nabycia.

Opcje OTM z kolei, cechuje cena wykonania w przyszłości, odbiegająca od aktualnej ceny rynkowej, co przekłada się na nieopłacalność skorzystania z prawa dostawy lub rozliczenia aktywa bazowego. Dla opcji call (kupna), cena wykonania wynosiłaby przykładowo 4 300 punktów przy kwotowaniu indeksu na poziomie 4 200 punktów. Dla opcji put (sprzedaży) natomiast, cena wykonania opiewałaby na 4 100 punktów przy kursie rynkowym 4 200 punktów. Jest to uproszczone przedstawienie, gdyż pomija premię zapłaconą wystawcy opcji przez nabywcę.

Oba rodzaje opcji różni prawdopodobieństwo ich wykonania. Opcje ATM cechuje o wiele wyższe prawdopodobieństwo wykonania niż OTM. Dla opcji OTM, poziom prawdopodobieństwa jest tym niższy, im bardziej cena wykonania jest oddalona od ceny aktywa bazowego na rynku kasowym.

Zadanie Skew Index polega na pomiarze ryzyka wystąpienia najmniej prawdopodobnego scenariusza zdarzeń. Indeks ten bywa określany często jako Black Swan Indicator, czyli wskaźnik czarnego łabędzia. Czarnym łabędziem nazywa się zdarzenie mało prawdopodobne, którego jednak nigdy nie można wykluczyć, gdyż mimo wszystko może nastąpić. Sięgając do niedawnej przeszłości, takim zdarzeniem była pandemia koronawirusa, której pierwsza odsłona z wiosny 2020 roku doprowadziła do dawno nieobserwowanych zawirowań na rynkach finansowych.

W celu oszacowania tego ryzyka, Skew Index bierze pod uwagę implikowaną zmienność (ang. implied volatility) 30-dniowych opcji OTM na indeks S&P 500. Jest to parametr obrazujący intensywność wahań aktywa w określonym horyzoncie czasowym – im większy zakres wahań, tym większy wskaźnik zmienności. Zmienność implikowana nie dotyczy historycznych wahań cen, ale jest projekcją oczekiwań inwestorów co do przyszłości. Stanowi odchylenie standardowe stopy zwrotu aktywa, ważone bieżącymi notowaniami aktywa i podawana jest w procentach w ujęciu rocznym.

Reklama

Skew Index do obliczeń uwzględnia opcje o co najmniej dwukrotnym odchyleniu standardowym. Odchylenie standardowe informuje, jak szeroko wartości pewnej wielkości są rozrzucone wokół jej średniej. Im wartość bardziej oddalona od średniej, tym bardziej nietypowa i prawdopodobieństwo jej regularnego występowania jest mniejsze.

W przypadku rozkładu normalnego, szansa na wystąpienie wartości o maksymalnie dwukrotnym standardowym odchyleniu wynosi ok. 95%. Można zatem powiedzieć, że niemal wszystkie odczyty danych będą zawierały się w przedziale do dwukrotnego odchylenia standardowego od średniej. Wartości powyżej (trzy lub czterokrotne odchylenie) są już o wiele bardziej nietypowe a regularne ich występowanie będzie niezwykle rzadkie.

Pojęcie odchylenia standardowego może być bliskie zwolennikom analizy technicznej, gdyż bazuje na nim cała koncepcja wstęg Bollingera. W klasycznym ustawieniu parametrów, wstęgi Bollingera są oddalone od środkowej średniej właśnie o dwa odchylenia standardowe. Inwestowanie na podstawie tej koncepcji opiera się zwykle na założeniu, że każdorazowe wyjście powyżej górnej wstęgi lub poniżej dolnej wstęgi zapowiada odwrót trendu.

Indeks trwogi ostrzega – najgorsze dopiero przed nami! - 1

Indeks trwogi ostrzega – najgorsze dopiero przed nami! - 1

Indeks trwogi ostrzega – najgorsze dopiero przed nami! - 2

Indeks trwogi ostrzega – najgorsze dopiero przed nami! - 2

Reklama

W praktyce, Skew Index porusza się w przedziale 100-150 punktów. Im wyższa jego wartość, tym większa szansa, że może dojść do pojawienia się czarnego łabędzia. Mogą na to wskazywać zwłaszcza ekstremalne odczyty – powyżej 150 pkt. Osoby o matematycznym zacięciu znajdą więcej szczegółów na temat metodologii wyznaczania SKEW Index na stronie CBOE pod linkiem: https://cdn.cboe.com/resources/indices/documents/SKEWwhitepaperjan2011.pdf.

W piątek 28 maja br. wskaźnik zanotował 155 pkt. Był to drugi najwyższy odczyt w przeszło trzydziestoletniej historii Skew Index. Od 1990 roku, jedynie w szesnastu przypadkach indeks przekraczał poziom 150 punktów na prawie 8 tys. sesji giełdowych, dla których był kalkulowany. To dowód, jak bardzo rzadkie jest to zjawisko, gdyż ten wysoki poziom dotyczył tylko 0,2% notowań. Co ciekawe, wszystkie te przypadki miały miejsce w ostatnich latach – żaden nie miał miejsca przed 2016 rokiem.

Inwestorzy z rynku kasowego akcji z pewnością pamiętają dwie najnowsze bessy na S&P 500 – z czwartego kwartału 2018 roku i pierwszego kwartału 2020 roku. W obu przypadkach Skew Index notował podwyższony odczyt zbliżony do 150 pkt. (bessa 2020 roku) lub przekraczający tę granicę (bessa 2018 roku).

Na potrzeby tego opracowania przeprowadzono analiza, która ma zobrazować, jak zachowuje się S&P 500 po przekroczeniu 150 pkt. Skew Index. Badanie dotyczyło czterech szeregów czasowych – 20 sesji (odpowiada w przybliżeniu 1 miesiącowi kalendarzowemu), 60 sesji (ok. 3 miesiące), 120 sesji (ok. 6 miesięcy) i 240 sesji (ok. 1 rok).

W ciągu 20 sesji od pojawienia się sygnału ostrzegającego na Skew Index, S&P 500 zwyżkował – średnia arytmetyczna stóp zwrotu wyniosła 0,1%, zaś mediana - 1,3%. W średnim terminie 3-6 miesięcy (60-120 sesji) od chwili przekroczenia 150 pkt. przez wskaźnik, rynek akcji zniżkował. Średnia arytmetyczna stopa zwrotu dla okresu 60 sesji dla S&P 500 wyniosła -2,3%, natomiast mediana -1,3%. W przypadku 120 sesji obie wartości wyniosły odpowiednio -0,2% i -3,2%. W horyzoncie rocznym powracał na rynek akcji optymizm, a dodatnia stopa zwrotu z S&P 500 dla terminu 240 sesji wynosiła 9,0% (średnia arytmetyczna) i 7,1% (mediana).

Reklama

Skew Index, choć należy do grona mało popularnych wskaźników, może stanowić ciekawe narzędzie w rękach inwestorów. Nie jest to indykator idealny, gdyż takie nie istnieją. Jednak zalicza się do grupy indeksów, które informują o wzroście niepokoju rynkowego i może on sygnalizować, że kontynuacja trendu wzrostowego na giełdach stoi pod znakiem zapytania.

  1. https://www.gpw.pl/pub/GPW/files/Biblioteka_GPW/Instrumenty/GPW_Podstawy_Inwestowania_kontrakty_opcje_2018.pdf

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Chcesz, żebyśmy opisali Twoją historię albo zajęli się jakimś problemem?

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Napisz do redakcji


Marcin Kuchciak

Marcin Kuchciak

Analityk rynków finansowych ze szczególnym uwzględnieniem konceptu cross-asset w wymiarze międzynarodowym. Od przeszło 20 lat związany zawodowo z rynkiem kapitałowym. Publikował m. in. w Parkiecie, PAP Biznes, Dzienniku Gazecie Prawnej, Profesjonalnym Inwestorze, Home&Market, dot.com. Zwolennik strategii nietradingowych, wykorzystujących instrumenty rynku kasowego i terminowego (głównie opcje).


Reklama

Czytaj dalej