Reklama
WIG82 534,14+1,19%
WIG202 432,55+1,58%
EUR / PLN4,31-0,15%
USD / PLN3,99-0,06%
CHF / PLN4,42+0,36%
GBP / PLN5,04+0,12%
EUR / USD1,08-0,10%
DAX18 508,04+0,17%
FT-SE7 968,18+0,46%
CAC 408 217,21+0,15%
DJI39 765,06+0,01%
S&P 5005 252,92+0,08%
ROPA BRENT86,42+0,84%
ROPA WTI82,57+1,04%
ZŁOTO2 215,30+1,07%
SREBRO24,88+1,26%

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

twitter
youtube
facebook
instagram
linkedin
Reklama
Reklama

Ile dziennie tracą banki z powodu niskich stóp procentowych? Sektor bankowy czeka kryzys

Tatiana Pasich | 23:00 22 lipiec 2020
Ile dziennie tracą banki z powodu niskich stóp procentowych? Czy sektor bankowy czeka kryzys? | FXMAG INWESTOR
Reklama
Aa
Udostępnij
facebook
twitter
linkedin
wykop

Seria trzech obniżek stóp procentowych, która miała miejsce w tym roku, mocno odbije się na wynikach banków, a przede wszystkim na tym, na czym banki najwięcej zarabiają, a więc na odsetkach. Każdego dnia banki tracą miliony złotych. Ile stracą w 2020 r.?

Obecny rok nie sprzyja bankom. W dniach 17 marca, 8 kwietnia i 28 maja w wyniku decyzji RPP miały miejsce trzy kolejne obniżki stóp procentowych. 17 maja stopa referencyjna NBP została obniżona o 0,50% do poziomu 1%. 8 kwietnia w wyniku kolejnej obniżki stopa referencyjna spadła o kolejne 0,50% do poziomu 0,50%. 28 maja miała miejsce trzecia obniżka, tym razem o 0,40%. Łącznie w wyniku trzech obniżek stóp procentowych stopa referencyjna NBP została obniżona z poziomu 1,5% do 0,10%. W tym czasie stopa rezerwy obowiązkowej NBP została obniżona z 3,5% do 0,50%, co powinno znacznie zwiększyć akcję kredytową.

Obniżka stóp procentowych jest korzystna nie tylko dla kredytobiorców, ale również dla rządu, który finansuje wydatki poprzez emisję obligacji skarbowych. Dzięki decyzji RPP oprocentowanie obligacji skarbowych, a więc koszt długu, jest niższy. Nie mają powodów do zadowolenia natomiast osoby, które deponują swe oszczędności w bankach, a także same banki. W związku z obniżką stóp procentowych, wyniki finansowe banków ulegną obniżeniu.

Na czym zarabiają banki?

Na rachunku zysków i strat banków najbardziej istotną pozycję stanowi wynik z tytułu odsetek, na który składają się przychody i koszty z tytułu odsetek. Banki pozyskują pieniądze od klientów w ramach lokat i rachunków oszczędnościowych. W zamian płacą za nie odsetki. Deponując swe oszczędności w banku, klient w gruncie rzeczy udziela mu oprocentowanej pożyczki. Oprocentowanie depozytów jest znacznie niższe od oprocentowania kredytów i pożyczek udzielanych przez bank, a zysk banku w tym przypadku stanowi różnica. Na przychody odsetkowe banku składają się też odsetki z lokat posiadanych przez dany bank w innych bankach oraz papierów wartościowych o stałym dochodzie, takich jak obligacje skarbowe czy obligacje przedsiębiorstw.

Reklama

Drugą ważną pozycję stanowi wynik z tytułu opłat i prowizji, na który składają się przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji. Są to prowizje związane z kredytami i pożyczkami, prowadzeniem rachunków, przelewami, wypłatami, obsługą kart płatniczych i kredytowych, prowizje maklerskie oraz wynagrodzenia z tytułu pośrednictwa w sprzedaży produktów finansowych, takich jak ubezpieczenia.

Pod koniec 2018 r. portal Parkiet zwracał uwagę, że w ostatnich latach wynik z tytułu opłat i prowizji traci na znaczeniu w strukturze wyników banków. W największym stopniu banki bowiem zarabiają na odsetkach. Mimo stosunkowo niskich stóp procentowych w tamtym czasie następował systematyczny wzrost  w zakresie wyniku odsetkowego banków, przede wszystkim za sprawą zwiększonej akcji kredytowej. Zwrócono wówczas uwagę, że banki zwiększają liczbę klientów i udzielają coraz więcej kredytów, ale wynik z tytułu opłat i prowizji nie ulegał istotnym zmianom. W tamtym czasie Marcin Materna - szef działu analiz Millennium DM w rozmowie z Parkietem zwrócił uwagę, że bankom było łatwiej kształtować politykę cen za pomocą marży odsetkowej niż opłat i prowizji, których klienci nie chcą płacić. Inne czynniki wpływające na ten wynik to opłaty interchange, płacone przez sprzedawców na rzecz banków i operatorów kart płatniczych, a także sprzedaż dodatkowych produktów (np. ubezpieczeniowych) przez banki.

Oprócz odsetek oraz opłat i prowizji banki mają też inne dochody, których udział w strukturze wyniku jest stosunkowo niewielki. Obejmują one przychody z udziałów w innych podmiotach (dywidend), wynik z działalności inwestycyjnej w papiery wartościowe i inne instrumenty finansowe, wynik z pozycji wymiany (różnic kursowych), a także dodatkowo m. in. zyski ze sprzedaży aktywów, otrzymane odszkodowania, a także przedawnione, umorzone i uznane za nieściągalne należności, które udało się bankowi odzyskać.

Banki ponoszą też koszty związane ze swym funkcjonowaniem. Są to koszty działania banku oraz amortyzacja. Koszty działania obejmują koszty osobowe i ubezpieczenia oraz koszty rzeczowe. Do tego dochodzą podatki i opłaty, wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny i pozostałe koszty, takie jak m. in. różnego rodzaju usługi (np. remontowe, informatyczne). Odrębną kategorię stanowią koszty związane z tworzeniem rezerw i aktualizacją wartości aktywów. Po ich uwzględnieniu bank otrzymuje wynik brutto, a po odjęciu podatku dochodowego wynik netto.

Uproszczoną strukturę rachunku zysków i strat największych polskich banków za 2019 r. przedstawiają poniższe tabele.

Reklama

Tabela 1. Bank PKO BP

Źródło: pkobp.pl

Największy udział w dochodach banku PKO BP ma wynik odsetkowy, który stanowi 70% dochodów ogółem. Drugą istotną pozycję zajmuje wynik z tytułu opłat i prowizji, który stanowi ponad 20%. Strukturę dochodów PKO BP przedstawia poniży wykres.

Dochody PKO BP

Dochody PKO BP

Reklama

Tabela 2. Bank Pekao

 

Źródło: pekao.com.pl

Podobnie przedstawia się struktura dochodów Banku Pekao. Dominującą pozycję stanowi wynik z tytułu odsetek, który wynosi 66% łącznych dochodów banku. W tym przypadku wynik z tytułu opłat i prowizji jednak też wygląda imponująco, gdyż wynosi nawet ponad 30%.

Reklama

Dochody Pekao

Dochody Pekao

 

Tabela 3. Santander Bank Polska

Źródło: https://bank.santander.pl/

Reklama

Tabela 4. ING Bank Śląski

Źródło: https://www.ing.pl

Ile stracą banki w 2020 roku?

Po ostatniej obniżce stóp procentowych, która miała miejsce 28 maja, w kolejnych dniach poszczególne banki przedstawiły prognozy ukazujące szacunkowy łączny wpływ trzech obniżek stóp na wynik odsetkowy w 2020 r. Negatywny wpływ obniżek stóp procentowych na wyniki banków będzie szczególnie widoczny w drugiej połowie 2020 r.

29 maja Bank Pekao poinformował w swym komunikacie, że trzy decyzje RPP o obniżkach stóp procentowych łącznie zmniejszą wynik finansowy banku w tym roku o około 650-700 mln zł wskutek obniżenia marży odsetkowej o około 45 pkt bazowych. Wcześniej bank szacował, że jedna obniżka o 50 pkt bazowych oznacza obniżenie wyniku netto o 200-250 mln zł wskutek obniżenia marży odsetkowej o około 15 pkt bazowych.

Reklama

W stosunku do 2019 r. zysk netto Pekao ulegnie obniżeniu o 30-32%. Przyjmując dla uproszczenia, że strata jest rozłożona na trzy kwartały, średnio dziennie bank traci 2,4- 2,59 mln zł.

W tym samym dniu Alior Bank poinformował, że obniżki stóp procentowych łącznie spowodują zmniejszenie wyniku netto banku o około 116-133 mln zł kwartalnie oraz wskaźnika NIM (marży odsetkowej netto) o 0,79-0,91 pkt procentowego rocznie. Wpływ samej decyzji z 28 maja na wynik netto wyniesie 41-48 mln zł kwartalnie oraz wskaźnika NIM o 0,28-0,33 pkt procentowego w skali roku. W uproszczeniu można przyjąć, że dziennie Alior Bank traci prawie 1,28 – 1,48 mln zł.

1 czerwca bank PKO BP poinformował, że wpływ łącznej obniżki stóp procentowych o 1,40 p. p., zmian dotyczących rezerwy obowiązkowej i niektórych decyzji innych instytucji monetarnych i nadzorczych na zysk netto w 2020 r. wyniesie od 850 do 900 mln zł i będzie on widoczny głównie w drugiej połowie roku. Półtora miesiąca wcześniej bank szacował ten wpływ na 550-600 mln zł. Nie spodziewano się jeszcze wtedy, że pod koniec maja RPP obniży stopy procentowe po raz trzeci z rzędu.

W stosunku do zysku netto osiągniętego w 2019 r. seria obniżek stóp procentowych zmniejszy wynik netto banku PKO BP o 21-22%. Zakładając, że strata ta byłaby rozłożona na trzy kwartały 2020 r. można wyliczyć, że bank średnio dziennie traci blisko 3,15-3,33 mln zł.

W tym samym dniu również Santander Bank Polska opublikował swój komunikat, w którym wskazał, że negatywny wpływ decyzji RPP na wynik z tytułu odsetek banku łącznie wyniesie od 525 do 575 mln zł. Dodano, że  analogiczny negatywny wpływ na wynik z tytułu odsetek dla Santander Consumer Bank S.A., będącego spółką zależną banku, wyniesie od 110 do 125 mln zł. W komunikacie podsumowano, że negatywny wpływ na wynik z tytułu odsetek Grupy w 2020 roku wyniesie od 635 do 700 mln zł.

Reklama

2 czerwca mBank poinformował, że obniżki stóp procentowych łącznie będą miały negatywny wpływ w przedziale 250-300 mln zł na wynik odsetkowy banku w 2020 r.

Ile banki tracą dziennie, w każdej minucie i sekundzie?

Poniższa tabela przedstawia wpływ obniżek stóp procentowych na wyniki finansowe poszczególnych banków w 2020 r.

Tabela 5.

 

W wyniku obniżki stóp procentowych banki tracą dziennie miliony złotych. W przeliczeniu na godzinę  są to straty sięgające setek lub dziesiątek tysięcy złotych. Przykładowo bank PKO BP traci dziennie od 3,15 mln zł do 3,33 mln zł. Na godzinę jest to kwota od 131 250 zł do 138 750 zł. Na minutę bank ten traci od 2187 zł do 2312 zł, a na sekundę od 26 zł do 38 zł.

Reklama

Bank Pekao traci 2,4-2,59 mln zł dziennie. Co godzinę strata banku wynosi od 100 tysięcy zł do 105,8 tys. zł. W przeliczeniu na minutę jest to kwota od 1667 zł do 1764 zł, a na sekundę 28-29 zł.

Alior Bank natomiast traci dziennie 1,28-1,47 mln zł. W ciągu godziny bank traci od 53 333 zł do 61 666 zł. W przypadku tego banku strata ta wynosi 889 – 1028 zł na minutę, a na sekundę 15-17 zł.

Czy bankom grozi kryzys?

W najbliższym roku banki będą odczuwać wpływ obniżek stóp procentowych zarówno na wynik odsetkowy, jak i pośrednio na spadek wyników netto. Szacuje się, że wpływ obniżek stóp procentowych w tym roku spowoduje spadek wyników netto banków o około 20-30%. W przypadku wielu banków są to jednak nadal zyski. Analitycy zwracają uwagę, że obecna sytuacja szczególnie uderzy w mniejsze banki. Duży wpływ obniżonych stóp procentowych mogą odczuć banki spółdzielcze i SKOK-i.

Jeśli tak niskie stopy procentowe będą utrzymywać się w najbliższych latach, będzie to trudny czas dla banków. Pomimo, że jednym z celów przyświecających polityce niskich stóp procentowych jest zwiększenie dostępności kredytów, to powszechnie zwraca się uwagę, że w tym przypadku efekt może być odwrotny. Ze względu na stosunkowo niskie marże banki mogą mieć podwójny problem. Z jednej strony będą zmuszone sprzedawać więcej kredytów, aby utrzymać dobre wyniki, z drugiej nie będą mogły pozwolić sobie na udzielanie bardziej ryzykownych kredytów, gdyż trudno będzie im zrekompensować ewentualne straty dzięki wyższym zyskom. Istnieją też obawy dotyczące portfela kredytowego obecnych klientów, których kondycja finansowa w czasie pandemii koronawirusa mogła ulec istotnemu pogorszeniu.

Banki zaostrzyły warunki udzielania kredytów, szczególnie dotyczy to kredytów hipotecznych. Kredyt hipoteczny stanowi zobowiązanie na wiele lat, a więc tym większe są obawy banków dotyczące utrzymania stałego źródła dochodów przez potencjalnych kredytobiorców. Aby zmniejszyć to ryzyko, wiele banków wymaga od klientów większego wkładu własnego. Wprawdzie Komisja Nadzoru Finansowego nie wydała nowych rekomendacji w tym zakresie, jednak część banków sama podjęła takie decyzje. Przykładowo banki ING i BOŚ zwiększyły wymagany wkład własny z 20% do 30%, a mBank i Pekao z 10% do 20%. PKO BP natomiast zwiększył ten wymóg z 10% do 15%.

Reklama

W przypadku kredytów konsumpcyjnych banki również zaostrzyły swe wymogi i uważniej przyglądają się źródłom dochodów potencjalnych klientów.

Dodatkowo, aby radzić sobie w tak trudnym okresie, banki mogą podwyższać różnego rodzaju opłaty. Podwyżki mogą dotyczyć opłat za prowadzenie rachunków bankowych, kart płatniczych, wypłat z bankomatów czy prowizji od kredytów.

Banki mogą też ograniczać koszty, zamykając placówki, które są mało rentowne. Pandemia koronawirusa wpłynęła na wzrost korzystania przez klientów z bankowości online. Tendencja ta może się utrzymywać, w związku z czym placówki bankowe mogą być rzadko odwiedzane. Wiele będzie zależeć od klientów, jakimi produktami bankowymi będą zainteresowani.

Chociaż banki znalazły się w trudniejszym położeniu, raczej kryzys finansowy tego sektora nie grozi. W krajach, w których od kilku lat są zerowe stopy procentowe, banki nadal funkcjonują, więc prawdopodobnie tak samo będzie w Polsce.

 

Reklama

Źródła:

pkobp.pl

pekao.com.pl

https://bank.santander.pl/

https://www.ing.pl/relacje-inwestorskie/wyniki-finansowe

Reklama

komunikaty banków

https://www.parkiet.com/Banki/311209938-Wynik-z-oplat-i-prowizji-traci-na-znaczeniu-w-przychodach-bankow.html

https://www.totalmoney.pl/artykuly/kredyt-hipoteczny-a-koronawirus-czy-banki-zmienia-procedury-i-zaostrza-kryteria-udzielania-kredytow

 

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Chcesz, żebyśmy opisali Twoją historię albo zajęli się jakimś problemem?

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Napisz do redakcji


Tatiana Pasich

Tatiana Pasich

Absolwentka psychologii oraz finansów i rachunkowości, redaktor portalu FXMAG.


Tematy

Reklama

Czytaj dalej