Produkty, towary, należności, aktywa finansowe, środki pieniężne, krótkoterminowe rozliczenia, czyli wszystko, co możemy zaklasyfikować do aktywów obrotowych spółki. Co konkretnie jednak znajdziemy w tej bardziej płynnej części bilansu spółki po stronie jej aktywów?
Zaczynamy kolejny odcinek naszej serii edukacyjnej “Jak analizować spółki”, której partnerami są Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie i Biuro Maklerskie Alior Banku.
Kontynuujemy temat bilansu spółki po stronie jej aktywów, czyli składników majątku przedsiębiorstwa, które znajdują się pod jego kontrolą i mają określoną wartość. W czwartym odcinku opisałem mniej płynny rodzaj aktywów spółki, czyli aktywa trwałe. Jeśli jeszcze nie widziałeś tamtego materiału, to warto do niego wrócić, bo podstawowa wiedza na ich temat jest potrzebna do tego, by poprawnie interpretować bilans spółki.
W tym odcinku zajmę się natomiast aktywami obrotowymi, czyli składnikami majątku o większej płynności, które nie są trwale związane ze spółką i w trakcie prowadzenia działalności mogą przyjmować inną postać. Oprócz tego, zakłada się że korzyści ekonomiczne wynikające z wykorzystania aktywów obrotowych są realizowane w okresie krótszym niż rok, oczywiście licząc od daty wykonania bilansu.
No dobrze, ale co to w ogóle znaczy, że aktywa obrotowe nie są trwale związane ze spółką i mogą przyjmować inną postać w czasie?
Myślę, że na to pytanie najlepiej odpowie rzut oka na to, co spółki rzeczywiście klasyfikują w swoich bilansach po stronie aktywów obrotowych.
Aktywa obrotowe w bilansie są uszeregowane pod względem rosnącej płynności i standardowo dzieli się je cztery grupy:
No dobrze, ale sam encyklopedyczny podział tak naprawdę nie mówi nam zbyt wiele na temat tego, co jest w środku każdej z tych grup aktywów trwałych.
Czym na przykład są zapasy w bilansie spółki?
Jest to dość szeroka grupa aktywów, ale bynajmniej nie chodzi tutaj o rzeczy, które spółka gromadzi na trudniejsze czasy.
Do zapasów zalicza się materiały, półprodukty i produkty w toku, gotowe produkty i towary, a oprócz tego też zaliczki na poczet przyszłych dostaw. No to po kolei:
Struktura zapasów będzie się różnić w zależności od rodzaju prowadzonej działalności - np. spółka która coś produkuje będzie mieć w zapasach najwięcej materiałów i ewentualnie gotowych produktów (jeśli wartość materiałów jest dużo niższa od produktów, w tym też w toku produkcji, może to oznaczać, że np. są problemy z rynkami zbytu i produkty zalegają w magazynach, choć wiele zależy tu od charakteru i specyfiki branży). Spółka, która zajmuje się dystrybucją sprzętu, ale sama go nie produkuje, nie będzie wykazywać aktywów w kategorii produkty, ale powinna mieć znaczącą wartość towarów. Spółki typowo usługowe, np. firma informatyczna Spyrosoft mogą nie wyszczególniać zbyt wielu aktywów w ramach zapasów - wspomniany Spyrosoft wrzuca do tej kategorii sprzęt komputerowy, który kupił z zamiarem odsprzedaży w ciągu 12 miesięcy. I dlatego np. w sprawozdaniu za 2021 rok wartość zapasów wyniosła równe 0.
Kolejną kategorią aktywów obrotowych są należności krótkoterminowe, czyli te których termin uregulowania mija nie później niż 12 mc-y od daty stworzenia bilansu.
Dzielimy je na:
Warto też zwrócić uwagę na wysokość odpisów, które są należnościami uznawanymi za nieściągalne. To, co spółka pokazuje w bilansie, to należności netto, czyli już po pomniejszeniu o odpisy aktualizujące, podobnie jak w pozostałych kategoriach.
Na samym końcu aktywów obrotowych w bilansie znajdziemy inwestycje krótkoterminowe spółki, choć dziś zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości, częściej będą one rozdzielone na osobne kategorie:
Można się też spotkać z tym, że w ramach aktywów obrotowych spółka wykaże aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży w ciągu najbliższych 12 miesięcy.
Oprócz tego mamy jeszcze kategorię aktywów obrotowych o nazwie krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe. Są to po prostu nakłady finansowe poniesione przez spółkę w danym okresie sprawozdawczym, a które będą rozliczone nie później niż rok po sporządzeniu bilansu. Może to być np. czynsz za wynajem nieruchomości zapłacony w 2021 roku za cały przyszły rok z góry albo koszt licencji na oprogramowanie czy subskrypcji opłaconych na konkretny okres do przodu.
To właśnie wgląd w najważniejsze elementy kryjące się w aktywach obrotowych spółki. W kolejnym odcinku przyjrzymy się drugiej stronie bilansu, czyli pasywom, a później przyjdzie czas na to, żeby zebrać to wszystko i rozpocząć analizę sytuacji bilansowej spółki.