Reklama
WIG82 745,58+1,45%
WIG202 436,05+1,72%
EUR / PLN4,31-0,19%
USD / PLN3,99+0,03%
CHF / PLN4,43+0,45%
GBP / PLN5,04+0,06%
EUR / USD1,08-0,22%
DAX18 492,49+0,08%
FT-SE7 952,62+0,26%
CAC 408 205,81+0,01%
DJI39 807,37+0,12%
S&P 5005 254,35+0,11%
ROPA BRENT87,07+1,60%
ROPA WTI82,70+1,20%
ZŁOTO2 232,81+1,87%
SREBRO25,03+1,87%

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

twitter
youtube
facebook
instagram
linkedin
Reklama
Reklama

22. szczyt Szanghajskiej Organizacji Współpracy w Samarkandzie z wojną w tle

Ośrodek Studiów Wschodnich | 17:45 21 wrzesień 2022
22. szczyt Szanghajskiej Organizacji Współpracy w Samarkandzie z wojną w tle | FXMAG INWESTOR
Materiał partnera
Reklama
Aa
Udostępnij
facebook
twitter
linkedin
wykop

W dniach 15–16 września w Samarkandzie odbył się 22. szczyt Szanghajskiej Organizacji Współpracy (SzOW; zob. Aneks) z udziałem przywódców państw członkowskich, tj. Chin, Rosji, Indii, Pakistanu oraz wszystkich krajów Azji Centralnej (Turkmenistan nie jest członkiem organizacji), a także państw obserwatorów lub partnerów (m.in. Iranu, Turcji, Azerbejdżanu, Białorusi; nie przybył zaproszony premier Armenii). W jego trakcie doszło do licznych spotkań bilateralnych, a sam szczyt poprzedzony został wizytą lidera ChRL w Kazachstanie. Głównymi wątkami rozmów były konsekwencje zmian wywołanych wojną na Ukrainie, perspektywy współpracy gospodarczej i rozwoju wspólnych projektów transportowych.

W kwestii  skutków wojny na Ukrainie Rosja i Chiny zadeklarowały wolę „współodpowiedzialności i gotowości odgrywania czołowej roli we wprowadzaniu stabilności na poziomie globalnym” i „wzajemnego silnego wsparcia w sprawach dotyczących kluczowych interesów każdej ze stron”. Nie pojawiły się jednak deklaracje zwiększenia wsparcia ChRL dla państwa rosyjskiego. Prezydent Władimir Putin wskazał przy tym, że „dał odpowiedź na pojawiające się ze strony chińskiej pytania i obawy”. Z wyraźnym dystansem do prowadzonych przez Rosję działań wojennych odniosły się Indie (premier Narendra Modi publicznie stwierdził, że „to nie jest czas na wojnę”) oraz nawołująca do rozmów pokojowych Turcja. W odniesieniu do narastającego w Azji Centralnej napięcia, towarzyszącego rosyjskiej rewizjonistycznej polityce na obszarze posowieckim, wyraziste stanowisko w Astanie przedstawił Xi Jinping, deklarując, że „Chiny zdecydowanie wspierają Kazachstan w ochronie narodowej niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej oraz popierają działania reformatorskie Kazachstanu mające na celu utrzymanie narodowej stabilności i rozwoju”.

Szczyt był okazją do przeprowadzenia licznych rozmów bilateralnych poświęconych kwestiom gospodarczym, w tym szczególnie istotne były zapowiedzi pogłębienia współpracy Rosji z Iranem, Indiami i Turcją (m.in. potwierdzenie efektywnego współdziałania w sprawie elektrowni jądrowej budowanej w Turcji, uzgodnienie częściowej płatności w rublach za rosyjski gaz). Stałym motywem przewijającym się na spotkaniach były kwestie szybkiej rozbudowy szlaków transportowych łączących Chiny, Azję Centralną, Iran oraz Azję Południową i Turcję (tzw. Middle Corridor biegnący do UE), co jest wyrazem poszukiwań alternatywy dla zablokowanych (w związku z rosyjską agresją na Ukrainę i zachodnimi sankcjami) tras  biegnących na zachód przez Rosję.

Deklaracja końcowa szczytu miała rozbudowany (121 punktów), ale ogólnikowy charakter. Potwierdzono w niej m.in. zaniepokojenie trwającymi wstrząsami globalnymi o różnorodnym charakterze (politycznym, gospodarczym, klimatycznym, pandemicznym i in.), dezintegrującymi światowy system, oraz przywiązanie do wielobiegunowości, multilateralizmu i zasad prawa międzynarodowego, a także do nieingerencji w sprawy wewnętrzne oraz nadrzędności suwerenności i integralności terytorialnej. Podkreślono również sprzeciw wobec użycia siły w sporach międzynarodowych. Strony ogólnikowo skrytykowały „jednostronne” sankcje i wyraziły konieczność zwalczania terroryzmu i radykalizmu.

Reklama

Podpisano także serię innych deklaracji, w tym o bezpieczeństwie energetycznym, żywnościowym i łańcuchów logistycznych w handlu, które odzwierciedlały zaniepokojenie poważnymi wyzwaniami i zakłóceniami w tych sferach. Ponadto na szczycie otworzono finalny etap irańskich starań o pełne członkostwo w organizacji, uznano za partnerów w dialogu Bahrajn, Kuwejt, ZEA i Mjanmę oraz zapowiedziano rozpoczęcie rozmów o włączeniu do dialogu Egiptu, Arabii Saudyjskiej i Kataru. Już po zakończeniu szczytu wolę członkostwa Turcji w SzOW ponownie zadeklarował prezydent Recep Tayyip Erdoğan.

 

Komentarz

  • Szczyt SzOW w Samarkandzie odbywał się w szczególnym momencie – w trakcie trwającej rosyjskiej agresji na Ukrainę i najpoważniejszej od końca zimnej wojny konfrontacji politycznej i gospodarczej pomiędzy Rosją a Zachodem. Z tego powodu doraźnym celem udziału Putina w spotkaniu było uzyskanie wsparcia ze strony pozostałych członków organizacji (zwłaszcza Chin i Indii), mającego dla Kremla duże znaczenie w polityce wewnętrznej. Wsparcie to przyczyniłoby się do wzmocnienia legitymacji społecznej reżimu w kontekście braku oczekiwanych sukcesów brutalnej i kosztownej wojny. Dodatkowym celem było wywrócenie narracji krytyków Kremla o postępującej izolacji Rosji w świecie, czemu służył bogaty grafik spotkań Putina, szczegółowo relacjonowanych przez rosyjskie media. Ponadto w warunkach dotkliwych sankcji nakładanych przez Zachód na gospodarkę i ograniczeń dostaw rosyjskich surowców energetycznych do Europy Moskwa jest żywo zainteresowana przekierowywaniem eksportu do krajów uczestników szczytu oraz szukaniem nowych rynków zbytu.
  • Szczyt samarkandzki można ocenić jako względną porażkę Rosji. Mimo pozytywnych deklaracji o dalszym rozwoju współpracy i zawoalowanej krytyki zachodnich sankcji w podpisanych dokumentach Moskwa nie uzyskała tak jednoznacznego wsparcia politycznego, na jakie liczyła. W trakcie wydarzenia doszło również do publicznego ujawnienia rozbieżności stanowisk pomiędzy nią i kluczowymi partnerami (zwłaszcza Indiami, ale częściowo także Chinami) w kwestii rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Wypowiedzi podczas szczytu wyraźnie sugerowały ich zaniepokojenie destabilizującymi konsekwencjami wojny dla bezpieczeństwa energetycznego, żywnościowego i funkcjonowania przepływów handlowych; wskazywały również wolę szybkiego zakończenia konfliktu. W obliczu tego Putin powstrzymał się od publicznego sugerowania możliwości zerwania porozumienia stambulskiego o wywozie ukraińskiego zboża. W sferze gospodarczej jedynym ujawnionym korzystnym dla Moskwy rezultatem była zgoda Turcji na rozliczenia jednej czwartej dwustronnych obrotów handlowych w walutach narodowych. Symbolem wizerunkowej porażki Kremla była konieczność oczekiwania przez Putina na rozpoczęcie spotkań bilateralnych z liderami Indii, Iranu, Turcji, Azerbejdżanu i Kirgistanu....

 

Czytaj dalej na osw.waw.pl

 

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Chcesz, żebyśmy opisali Twoją historię albo zajęli się jakimś problemem?

Masz ciekawy temat? Napisz do nas

Napisz do redakcji


Ośrodek Studiów Wschodnich

Ośrodek Studiów Wschodnich

Ośrodek powstał w 1990 r. jako jednostka budżetowa administracji publicznej. Państwową osobą prawną stał się w roku 2012 na mocy ustawy z lipca 2011 r. Zgodnie z ustawą głównym zadaniem Ośrodka jest opracowywanie oraz udostępnianie organom władzy publicznej RP informacji o istotnych wydarzeniach i procesach politycznych, społecznych i gospodarczych w otoczeniu międzynarodowym Polski, przygotowywanie analiz, ekspertyz i studiów prognostycznych. Obecnie obszar naszych zainteresowań obejmuje Rosję, Kaukaz i Azję Środkową, Europę Środkową i Wschodnią, Bałkany, Niemcy, kraje nadbałtyckie (Skandynawię oraz Litwę, Łotwę i Estonię), Chiny, Turcję i Izrael. W Ośrodku pracuje na stałe kilkudziesięciu analityków. Podstawowa działalność Ośrodka jest w całości finansowana ze środków publicznych.


Reklama

Czytaj dalej